Boğa yatırımcıları uçuruma doğru ilerliyor

ABD borsaları rekor seviyelerde dolaşmaya devam ederken küresel yatırımcılar arasında daha yüksek kazançlara olan talep de artmaya başladı. MarketWatch yazarı Mark Hulbert piyasalardaki bu güçlü yatırımcı duyarlılığına ilişkin, “Eğer Warren Buffett ‘diğerleri açgözlü davrandığında yatırımcıların korkması gerektiği’ konusunda haklıysa şu anda gerçekten de korkuyor olmamız gerekir” ifadelerine yer veriyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre ABD borsalarındaki bireysel yatırımcılar gelecek yıllarda portföylerinin enflasyon oranlarını geride bırakacağını öngörüyor. Natixis’in 2021 Küresel Bireysel Yatırımcı Anketi’nde yatırımcılar portföylerinin önümüzdeki on yıl içerisinde yıllık bazda enflasyona göre ayarlanmış bir biçimde %17,3 oranında getiri sağlamasını beklediğini belirtiyor. Bu oran ABD borsasının yıllık ortalama %6,1’lik uzun vadeli reel getirisinin yaklaşık üç katı ve tahvil piyasasının ortalama %4,1’lik uzun vadeli yıllık getirisininse dört katından fazla.

ABD borsasının aşırı değerlenmesiyle birlikte negatif reel faiz oranlarıyla göz önüne alındığında hisse senetleri ve tahvillerin önümüzdeki yıllarda bu uzun vadeli ortalamalardan daha düşük getiriler üretmesi Hulbert’e göre daha olası bir ihtimal. Yine de Wall Street yatırımcıları bunun yerine daha fazla boğa piyasasını destekler hale geldi. Borsa yazarına göre piyasalar yatırımcıların açgözlülüğünü ödüllendirdikçe yatırımcılar daha korkusuz ve açgözlü hale geliyor.

Hulbert söz konusu durumun yeni bir şey olmadığına dikkat çekiyor. Zira yatırımcılar boğa piyasasının zirvelerine yaklaştıkça giderek daha fazla boğa piyasası yanlısı olurlar. Borsa yazarı tam da böyle zamanlarda ayı piyasası görüşüne sahip olmak gerektiğini ve Buffett’ın yatırım tavsiyesinin bu nedenle önemli olduğunu belirtiyor.

Ancak geride kalma korkusu nedeniyle yatırımcıların çok az bir kısmı Buffett’ın tavsiyesine uyuyor. Yatırımcıların en büyük korkusunun para kaybetmek olduğu düşünülse de Hulbert yıllar boyunca birçok para yöneticisiyle yaptığı görüşmeler sonucu durumun böyle olmadığını anladığını belirtiyor. Borsalarda tahammül edilemeyecek bir şey varsa o da para kaybetmekten çok borsalar yükselirken para kazanamamak. Ünlü İngiliz ekonomist John Maynard Keynes'in zekice ifade ettiği gibi, "alışıldık bir şekilde başarısız olmayı, alışılmadık biçimde başarılı olmaya" tercih ederiz.

İnsan doğasının bu paradoksu, Vermont Üniversitesi Ekonomi Profesörü Sara Solnick ve Harvard Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu'ndan David Hemenway tarafından onlarca yıl önce klasik bir çalışmada belgelendi. Bilimsel araştırma için yapılan ankette, Halk Sağlığı Okulu'ndaki öğretim üyeleri, öğrenciler ve personel anketinde yeni bir işe alınırken iki farklı olası maaş programından hangisini seçeceklerini tercih etmeleri istendi. Bunlardan birisi kurumdaki herkese yılda 25 bin dolar ödenirken kendilerine 50 bin dolar ödenmesi, diğeri ise herkese yılda 200 bin Dolar ödenirken kendilerine 100 bin dolar ödenmesiydi.

Araştırma sonucunda ankete cevap verenlerin yarısının ilk seçeneği tercih ettiği görüldü. Bu durum çalışanların diğer seçeneğe göre yarı yarıya daha az maaş alması anlamına gelse de katılımcılar meslektaşlarından daha az maaş alma yönünde kararsız davrandı.

Hemenway bu orijinal çalışmanın sonrasında çok sayıda benzer çalışma yapıldığını da belirtiyor. “Konumsallık” olarak adlandırılan bu fenomen bazı alanlarda diğer değişkenlerden daha güçlü hale geliyor. Hulbert özellikle statünün önemli olduğu alanlarda bu fenomenin daha güçlü olduğuna dikkat çekiyor.

Borsa yazarı söz konusu insan psikolojisi çalışması üzerinden yatırımcı davranışlarıyla bağlantı kuruyor. Zira yatırımcılar da portföylerini değerlendirmek için çoğunlukla borsadaki eğilimi, endeks getirisi oranının aşılıp aşılmadığını değerlendiriyor. S&P 500 Endeksi %10 getiri sağladığında %20 yükseliş gösteren bir portföyün sahibi son derece mutlu oluyor.

Hulbert’e göre yapılması ne kadar zor olsa da yatırımcılar performanslarını başkalarıyla karşılaştırarak değil kendi ihtiyaçlarına odaklanarak değerlendirmeli. Borsa uzmanı yazısının sonunda temel analizin babası olarak da bilinen Benjamin Graham’ın şu sözlerine yer veriyor:

"Yatırımlarda başarınızı ölçmenin en iyi yolu piyasayı yenip yenmediğiniz değil, sizi gitmek istediğiniz yere götürmesi muhtemel bir finansal plan ve davranış disiplini koyup koymadığınızdır."