Yüzde 78'i vergi olan sigaraya zam var mı?

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bir Maliye Bakanı olarak, hiçbir vatandaşın sigara içmemesini, bu çerçevede kasalarına sigara vergilerinden bir kuruş girmemesini tercih edeceğini kaydetti.

Türkiye'nin komşusu olan ülkelerde sigara paket fiyatının Türkiye'ye göre düşük olduğunu, bu durumun kaçakçılığı cazip hale getirdiğini belirten Şimşek, komşu ülkelere, ''ne olur bize yardım edin, kendinize yardım edin'' diye seslendi.

Şimşek, Dünya Sağlık Örgütü'nün koordinatörlüğünde, Maliye ve Sağlık bakanlıklarının desteği ile Dedeman Oteli'nde gerçekleştirilen ''Tütün Ürünlerinin Vergilendirilmesi Taraflar Toplantısı''nda yaptığı konuşmada, konunun önemine işaret ederek, bu konuda bir arada olmaktan mutlu olduğunu söyledi.

Toplantıda, Türkiye'nin son yıllarda tütün kullanımı kontrolünde attığı adımlar ve reformlarıyla örnek gösterilen ülkelerden biri olduğunun ifade edildiğini hatırlatan Şimşek, bunun kendilerini fazlasıyla mutlu ettiğini kaydetti.

Şimşek, ''Bir maliye bakanı olarak ben şunu tercih ederim, hiçbir vatandaşımızın sigara içmesin, bizim kasamıza da sigara vergilerinden bir kuruş girmesin'' dedi.

Bakan Şimşek, bu noktaya gelmek için yapmaları gereken daha çok şey olduğunu ifade etti. Türkiye'nin doğal kaynak zengini bir ülke olmadığına, petrol kuyularının vs son derece sınırlı olduğuna işaret eden Şimşek, beşeri sermayenin çok önemli olduğunu vurguladı.

Toplantıda, dünyada 5 milyondan fazla insanın sigarayla ilişkili hastalıklar nedeniyle daha erken öldüğü, önlem alınmazsa bu sayının 8 milyona yükseleceği ve bu belkide bu yüzyıl boyunca 1 milyar insanın bu nedenle öleceğinin anlatıldığını hatırlatan Şimşek, bunu sınırlamak istediklerini, Türkiye için beşeri sermayenin ve onun verimliliğinin çok önem taşıdığını yineledi.

Türkiye'de sigara kullanımın azaltılmasına ilişkin çalışmaları anımsatan Şimşek, Türkiye'nin bu başarısında Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın çok katkısı olduğunu söyledi. Şimşek, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl'e bu konudaki çalışmaları ve katkıları dolayısıyla teşekkür etti.

Son yıllarda küresel kriz nedeniyle birçok ülkenin tedbir almak zorunda kaldığını hatırlatan Şimşek, Maliye Bakanı olduğu 2009 yılının kötü bir yıl olduğunu, o dönem ekonomilerin daraldığını, vergi gelirleri azaldığını anlattı.

Türkiye'nin de bütçe açığını kontrol altında tutmak için bir tedbir seti hazırladığını hatırlatan Bakan Şimşek, en kolay kabul ettirdikleri tedbirin sigarada vergileri artırmak olduğunu söyledi. Bu konuda, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür eden Şimşek, başbakanın bu konularda çok hassas olduğunu ifade etti.

Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı son aylarda özellikle televizyonlarda gösterilen reklamların çok etkileyici olduğunu kaydeden Şimşek, hiç sigara içmediğini ama izledikçe içen insanların sigarayı neden bırakmadığına şaşırdığını söyledi.

Sigara paketlerinde 14 ayrı uyarı ve resim bulunduğunu, bunu da çok önemsediklerini kaydeden Şimşek, TAPDK'nın aldığı önemli tedbirler olduğunu ifade etti.

''Türkiye'de sigara tüketiminde ciddi azalma var''

Bütün bu çalışmalar sonucunda rakamların Türkiye'de sigara tüketiminde ciddi bir azalma olduğunu gösterdiğini belirten Şimşek, ''yüzde 13'e yakın. 2009'da 107,5 milyar olan yıllık sigara tüketimi 2010 yılında 93,4 milyara düşmüş durumda.

O nedenle vergilerimizi çok artırmamıza rağmen gelirlerimizde çok büyük bir artış söz konusu değil. Ama Maliye Bakanı olark şunu tercih ederim, bu alandan hiç vergi gelmesin yeterki vatandaşlarımızın sağlığı korunsun'' diye konuştu.

Bu konuda Maliye Bakanlığı'na iki iş düştüğünü belirten Şimşek, vergi düzenlemelerini daha etkin hale getirmek için sürekli bir çaba içinde olacaklarını kaydetti.

2002 yılında bir paket sigara fiyatının 2,1 lira, bugün ortalama 5,8 lira, ortalama artışın yüzde 142 olduğunu kaydeden Şimşek, vergilere bakıldığında paket başına 1,16 liradan 3,2 liraya yükseldiğini, artış oranının yüzde 173 olarak gerçekleştiğini anlattı.

Bakan Şimşek, 2003 yılında 6,2 milyar lira, 2010'da ise 14,7 milyar özel tüketim vergisi alındığını, bu yıl bu rakamın 15 milyar lira civarında olmasını beklediklerini söyledi.

Türkiye'nin vergi sisteminin de AB müktesebatıyla son derece uyumlu olduğunu kaydeden Şimşek, sadece paket başına maktu vergi değil nisbi, oransal vergi de aldıklarını kaydetti. Şimşek, böylece belli segmentteki firmaların fiyatlarla oynayarak, en azından tüketimi artırmalarını engelleme imkanının söz konusu olduğunu ifade etti.

Bir paket sigaranın yüzde 78'i vergi

Türkiye'nin AB müktesebatının gerektirdiği vergileme sistemine sahip olduğunu, Türkiye'de 2003'te nisbi vergilerin yüzde 55,3'ten bugün yüzde 63'e çıktığını kaydeden Şimşek, ''Bugün, satın aldığınız herhangi bir sigaranın yüzde 78'i vergi. Bu vergi sistemi açısından tabiki çok yüksek bir vergi ama insan sağlığı söz konusu olduğu için bu konuda en ufak bir tereddüdümüz yok'' dedi.

Komşudaki sigara fiyatı, kaçakçılığı cazip hale getiriyor

Türkiye'nin bir problemle karşı karşıya olduğunu belirten Şimşek, Türkiye'nin komşusu ülkelerde sigara fiyatlarının son derece ucuz olduğunu, Suriye, Irak, Gürcistan gibi Türkiye'nin doğusundaki ülkelerde sigara paket fiyatının ortalama 1 dolar, Türkiye'de ise 3 doların biraz üzerinde bulunduğunu söyledi. Bu durumun kaçakçılığı çok cazip hale getirdiğini, son yıllarda yakalanan kaçak sigaradan sigara kaçakçılığının bir miktar arttığının görüldüğünü kaydetti.

Türkiye'nin komşularına seslenen Şimşek, ''Komşulardan istirhamım, ricam ne olur bize yardım edin, kendinize yardım edin'' dedi.

Bu ülkelerin hepsinin gelişmekte olan ülkeler olduğuna, kalkınma için gelire, kaynağa ihtiyacı bulunduğuna işaret eden Şimşek, ''Buyrun size en önemli kaynak. bir yandan insan kaynağınızı, beşeri sermayenizi güçlendireceksiniz.

Çok daha verimli olacak, beşeri sermayeniz, sigara nedeniyle heba olmayacak. Bir de vergi geliri elde edecekler. Bu ülkelerin, altyapı, eğitim, sağlık, ar-gede ne kadar geride olduklarını gelişmiş ülkelere oranla biliyoruz. O zaman karşımızda büyük bir fırsat var.

Bu ülkelerde kendi fiyatlarını, sigara vergilerini artırırlarsa bize büyük yardımları olur'' diye konuştu.

Kaçakçılıkla mücadelenin son derece önemli olduğunu vurgulayan Şimşek, sigaranın zararlı olduğunu ancak kaçak sigaranın çok daha zararlı olduğunu, üretim kalitesi, vs konusunda sorunlar yaşanabildiğini ifade etti.

Şimşek, bölge ülkelerini davet edip, bölgesel bir toplantı yapabileceklerini ve onlarla sigara, tütün ve üzerindeki vergileri nasıl daha etkin hale getirebileceklerini, konuşup bu konuları bölgesel işbirliği içinde çözebileceklerini söyledi.

Maliye Bakanlığı olarak sigara kaçakçılığına karşı eylem planının uygulanmasında koordinatörlük rolleri bulunduğunu hatırlatan Şimşek, sigara kaçakçılığıyla mücadele eylem planının geliştirilmesi ve uygulanmasında koordinatörlüğün kendilerinde olduğunu ifade etti.

Şimşek, 3-4 ay önce bu konuda bir toplantı yaptıklarını, eylem taslak planını geliştirdiklerini, 2 hafta önce eylem planına son şeklini verdiklerini, bunu yakında uygulamaya koyacaklarını anlattı.

''Ailelere büyük iş düşüyor''

Mehmet Şimşek, sigara tüketiminin azaltılması konusunda birçok çalışma yaptıklarını, yasalar çıkardıklarını, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı olarak büyük çaba içerisinde olduklarını, komşu ülkelerin de adım atmasını beklediklerini ancak ailelere büyük iş düştüğünü söyledi.

Şimşek, ''Bütün bu düzenlemeler, bu yasalara rağmen maalesef tütün ürünlerinin kullanımı hale yüksek. Bu çerçevede eğitimin, ailenin büyük sorumluluk taşıdığını düşünüyorum'' dedi.

Bakan Şimşek, bu çerçevede bir program başlatmak, bu toplumsal duyarlılığı daha üst düzeylere taşımak gerektiğini ifade etti.

Mehmet Şimşek, ''Vergilerden fedakarlık yapıp insan sağlığını korumak için ne gerekiyorsa bu çabalara devam edeceğiz'' diye konuştu.

Bu arada, toplantıda Maliye Bakanı Şimşek'e Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Direktörlüğü adına ''Takdir ve Teşekkür Belgesi'' verildi. Bakan Şimşek, bu belgenin, hayatı boyunca aldığı en anlamlı ödüllerden biri olduğunu söyledi.