Deprem bölgesinde çarklar yavaş yavaş dönmeye başladı

Kahramanmaraş merkezli depremler çok sayıda vatandaşın hayatını kaybetmesine neden olurken, depremlerin etkilediği bölgede yerleşim alanlarının yanı sıra üretim yapılan binalarda da hasarlar oluştu.

11 ilde yıkıma yol açan, yaklaşık 110 bin kilometrekare alanda yaşayan 13,5 milyon insanı doğrudan etkileyen deprem felaketiyle aksayan üretim ise yavaş yavaş toparlanmaya başladı.

Depremler nedeniyle bazı şirketler çalışanlarını kaybetti. Bazı üretim noktaları depremlerden dolayı büyük hasar alırken, bazıları da az hasar ya da hasarsız bir şekilde depremleri atlattı.

Bu süreçte bazı çalışanlarının barınma ihtiyacını da karşılayan şirketlerden kimi üretime başladı, kimi de işbaşı yapmayı bekliyor.

Az hasarlı üretim merkezlerinde gerekli altyapı çalışmaları, makine revizyonları, tadilatlar yapılacak. Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman, Hatay ve diğer illerde ekonomik hareketliliğin yeniden sağlanması için şehirlerin belli yerlerine konteyner çarşılar yapılacak.

HASARIN OLMADIĞI FABRİKALARDA ÜRETİME TEKRAR BAŞLANDI​

Bazı şirketler, hasar tespit çalışmalarını sürdürürken, bazıları da teknik sorunlarını gidermeye çalışıyor. Hasarın olmadığı fabrikalarda ise çalışanların aileleri ile ilgilenmeleri amaçlı verilen zamanın ardından üretime tekrar başlandı.

ÜRETİM BİR HAFTA SONRA BAŞLADI

Erdemoğlu Holding’den yapılan açıklamada, Holding bünyesinde Gaziantep’te faaliyet gösteren Merinos Halı Sanayi ve Ticaret AŞ’nin gerek Besni’de gerekse Gaziantep üretim tesislerinde depremden sonra bir hafta üretime ara verildiği bildirildi.

Açıklamada, “Bu, önceliğimiz insan olduğu için çalışanlarımızın aileleri ile ilgilenmeleri amaçlı verilen bir ara olup fabrikalarda genelde bir hasar bulunmamaktadır. Fabrikalarda eser miktarda teknik sorunlar ise bu bir haftalık sürede tamamlandı. Üretim süreci bir haftalık aradan sonra kaldığı yerden devam etmektedir” denildi.

Holding bünyesinde Adana’da faaliyet gösteren Sasa Polyester AŞ için de üretimin depremden sonra devam ettiği, üretime ara verilmediği belirtilen açıklamada, “Depremden sonraki ilk hafta yine öncelikli olarak çalışanlarımızın psikolojik ve ailevi durumları dikkate alınarak kısmi ve kontrollü üretim yapıldı. Fabrikalarda bir hasar bulunmamaktadır” ifadeleri kullanıldı.

“KAVLAKLI OSB’DEKİ BAZI TESİSLERİMİZ ÇALIŞMAYA BAŞLADI”

Kahramanmaraş merkezli KİPAŞ Holding’den yapılan açıklamada da “Şu anda hasar tespiti ile ilgili arkadaşlarımız çalışma yapıyor. KİPAŞ Holding çatısı altında zarar gören tesisler de var, görmeyenler de var. Elden geldiğince tüm arkadaşlarımız çaba sarf ediyor. Sadece iplik fabrikasını değil, çimento fabrikamızı, kağıt fabrikamızı arkadaşlarımız aktif hale getirmeye çalışıyor. Kavlaklı OSB’deki bazı tesislerimiz çalışmaya başladı. Henüz elimize net bir durum raporu ulaşmadı” denildi.

“DEPREM NEDENİYLE ÜRETİMİMİZ 4 GÜN AKSADI”

Mutlu Makarna Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen, depremlerin ardından Gaziantep’te faaliyet gösterdikleri fabrikalarında ve genel müdürlük binasında herhangi bir kalıcı hasara rastlamadıklarını, yetkililerce binaları için hasarsızlık raporu verildiğini aktardı.

Üretime başladıklarını bildiren Göymen, şunları kaydetti:

“Deprem nedeniyle üretimimiz 4 gün aksadı. Çünkü makarna üretiminde doğal gaz ve elektrik olmazsa üretim yapmak mümkün değildir. Organize sanayi bölgesinde önlem amaçlı 3-4 gün kadar gaz kesildi. Ayrıca, ikinci depremden sonra tüm insanlar aileleri ile beraber dışarıda, arabalarda oldukları için tedarik zincirimiz de aksadı. Bu süreçte üretim yapamadık. Depremin etkilerini azaltmak için gaz gelir gelmez yavaş yavaş üretime başladık ve şu anda kapasitemizi yüzde 90’lara kadar çıkardık.”

Göymen, Gaziantep’te sanayinin tekrardan hareket kazandığını, hayatın, tedarik zincirinin ve lojistiğin normale dönmeye başladığını aktararak, “Ancak tamamen düzelmesi mart başını bulacaktır. Bu süreçte ticaret, turizm, imalat sektörleri de dahil tüm sektörlerde normale dönüşteki süreçte kayıplar olabilir.” dedi.

“HEM İŞİ HEM DE AİLEMİZLE GEÇİRİLECEK ZAMANI DENGELİ BİR ŞEKİLDE GÖTÜRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

Osmaniye merkezli olarak faaliyet gösteren Baştuğ Şirketler Grubu adına açıklamalarda bulunan Baştuğ Metalurji Sanayi AŞ İşletmelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Nal, depremde 3’ü mühendis, birisi güvenlik görevlisi olmak üzere 4 çalışanlarının hayatını kaybettiğini, bir çalışanın da tedavisinin yoğun bakımda sürdüğünü bildirdi.

Nal, depremin ilk günlerinde gruba ait fabrikalarda çalışanlara ve ailelerine barınma desteği sağlandığını aktararak, şunları kaydetti:

“Birinci derece akrabasını, yakınını kaybeden çok çalışanımız var. İlk etapta cenazelerimizi takip ettik, ailelere barınma ortamı sağladık. Depremden bir süre sonra önce sadece gündüz vardiyasında üretime başladık. 20 Şubat itibarıyla da 24 saat çalışma düzenine geçtik. Kimi arkadaşımız evinde, kimisi çadırda kalıyor. Vardiyadaki çalışma düzenini de buna göre organize ediyoruz. Çünkü ‘önceliğimiz ailelerimizin yanında olmak’ diyoruz. Hem işi hem de ailemizle geçirilecek zamanı dengeli bir şekilde götürmeye çalışıyoruz.”

Grubun, Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’nde bir çelikhane, bir de haddehane olmak üzere, biri 2 milyon ton sıvı çelik kapasiteli ve diğeri de 1 milyon 250 bin ton inşat demiri kapasiteli iki tesisi olduğunu bildiren Nal, ayrıca, Hatay’ın Dörtyol ilçesinde de 500 bin ton kapasiteli inşat demiri üreten bir haddehane daha bulunduğunu söyledi.

Nal, “Bunun haricinde Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi içerisinde ofis mobilyaları üreten bir tesisimiz var. Bu da yavaş yavaş devreye giriyor. Rakamlar henüz netleşmemekle birlikte deprem sebebiyle tüm tesislerimizde meydana gelen hasarın yaklaşık 1,5 milyon avro olduğunu öngörüyoruz. Yaralarımızı saracağız, üretim tesislerimizde faaliyetlere başladık. Osmaniye Organize Sanayi’nde bulunan Baştuğ Metalurji Sanayi AŞ olarak da tam kapasite çalışmaya başladık” dedi.

“3 AY İÇİNDE İPLİK ÜRETİMİNE BAŞLARIZ”

Matesa Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Muhasebe Müdürü Sıtkı Çelebi de 1 Mart itibarıyla yönetim kadrosunun işbaşı yapacağını belirterek, “Üretim personelimizi de üretim başladığında işbaşına çağıracağız. Üretimde gerekli makine revizyonları, tadilatları ve dengeleri sağlandıktan sonra 3 aya kadar üretim başlar. Matesa Tekstil olarak iplik üretiyoruz. 3 ay içinde iplik üretimine başlarız. İdari binamızda çatlaklar var, duvarlar kırıldı. İplik makinelerimizin de denge ayarlarının yapılması gerekiyor. Herhangi bir yangın ya da makinelerin üzerine dolap çökmesi gibi bir zayiatımız yok” diye konuştu.

“2 İŞLETMEMİZDE ÜRETİME BAŞLADIK”

Şirikçioğlu Mensucat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hacı Ali Şirikçi ise kısmen üretime başladıklarını aktararak, şunları kaydetti:

“2 işletmemizde üretime başladık. Bir işletmemiz de hafif hasarlı. Burada da 2 ay civarında harekete geçeriz diye düşünüyoruz. Bir diğer tesisimiz biraz daha farklı. Onu da 5-6 ay sürede harekete geçiririz diye tahminde bulunuyoruz. Bir işletmemiz de tamamıyla yıkıldı. Deprem saatinde işletmemiz çalışıyordu. Elhamdülillah o saatte çalışmasına rağmen can kaybımız olmadı. Mağazalarımız vardı, bunların tamamı yıkıldı. Bu yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. Şu anda bunları telafi edecek her şeyi yapmaya çalışıyoruz elimizden geldiği kadar.”

Şirikçi, işe gelebilecek durumda olan personeli işe çağırdıklarını ifade ederek, “Gelebilenlerin hepsine mesaj atıyoruz, işe başlatmak için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz ama şu anda kadromuz çok az. Normalde 2 bin 500 kişi çalıştırıyorduk, şu anda 300 kişiyle çalışıyoruz. Tam kapasiteyle faaliyete geçmemiz 3-4 ayı bulacaktır. Yani kısmen üretime başladık. Belli bölümleri çalıştırdık. Boya tesisimiz, dokuma tesisimiz çalışır durumda. İplikleri ayağı kaldırmaya çalışıyoruz. Bunların hepsi birbirine entegre olarak çalışan tesisler” dedi.

“DAHA ÖNEKİ YATIRIMIMIZI TAMAMLAYIP ÜRETİME BAŞLAMAYI DÜŞÜNÜYORUZ”

Erdem Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Büyükerzurumlu, “Mevcut tesisimizde tekrar faaliyet yapılması mümkün görünmüyor. Şu an çalışılamaz durumda. Daha önce aldığımız bir yatırım kararımız vardı. Onu tamamlayıp birkaç ay sonra orada üretime başlamayı düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken bölgedeki çarşıların acilen yeniden kurulması gerektiğini belirterek, "Bölgeye ekonomik canlılık getirilerek göç önlenmeli. Ayağa kalkması için esnafın güçlenmesi gerekiyor. Bölgedeki esnafımızın borçları ertelendi. Cumhurbaşkanımızın talimatı var, uzun vadeli kredilerle destek sağlanacak" dedi.

SÜRE HIZLA DOLUYOR

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan da, en büyük sıkıntının perakende işletmelerin yıkılması olduğunu belirterek, "Yurtdışından talepte bulunan firmalardan istemiş olduğumuz süreler dolmaya başladı. Çok ivedilikle geçici çarşılar kurmak zorundayız" diye konuştu.

Fabrikalardaki üretimin başlamasıyla lojistik, iş gücü, ham madde temini gibi ihtiyaçların ortaya çıkmaya başlayacağını ifade eden Özcan, ihracat ve iç piyasa için ürün temin edip ihtiyaçları karşılamak için yoğun bir çalışma olduğunu söyledi.

GEÇİCİ TİCARET ALANI LAZIM

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, hızlı bir şekilde geçici ticaret alanlarının belirlenmesi gerektiğini belirterek "Şehrini bırakmayan esnafın ve tüccarın kalmaya devam etmesi, gidenlerin de geri gelmesi için uygun alanlar belirlenerek çeşitli sektöre tahsis edilmesi gerekiyor. Uygun ticari alanlar belirlenerek çeşitli sektörlere tahsis edilmeli, geçici süreyle de olsa konteynerlerde ticaret yapmalarının önü açılmalıdır. İşyerleri büyük ölçüde hasar alan işletmeler ürünlerini çıkarmak istiyor. Malzemesini çıkaran işletmelerin başka şehirlere göçünü önlemek için ticari alanlar belirlenmeli" dedi.

OSMANİYE’DE FABRİKALAR YER FISTIĞI ÜRETİMİ İÇİN MESAİ YAPIYOR

Ülkenin yer fıstığı ticaret hacminin yüzde 90'ını karşılayan Osmaniye’de fabrikalar üretimi sürdürüyor. 60 kişiyi istihdam eden Mustafa Yılmazer, "Depremin ilk olduğu andan itibaren fabrikamızda güvenli alanda bir araya geldik. Depremzedelere fabrikamızın kapıları açtık ve hem sahada hem fabrikamızda dayanışma içinde olduk. Üretim için ilk günler elektrik yoktu jeneratör ile üretimi sürdürdük. Deprem nedeniyle psikolojimiz bozuldu, olumsuzluk, vefat eden yaralanan yakınlarımız oldu. Yaralarımızı, acımızı hep birlikte dayanışma içinde paylaştık. Bir yerden başlamak ayağa kalmak gerek ve depremin o olumsuz atmosferini çalışıp, üreterek hem de dayanışma içinde birlik beraberlik ile ilimizde yeniden ayağa kalkalım istiyoruz. Hayat devam ediyor, işimize odaklandık. Omuz omuza vererek, devletimiz ile birlikte bu zor günleri hep birlikte atlatacağız" dedi.

Türkiye'nin fıstık ihtiyacının yaklaşık 200 bin ton olduğunu anlatan Yılmazer şöyle devam etti:

"Rekolte geçmiş yıllarda yüksekti bu yıl biraz düşük ama pandemi vardı, ekonomik sorunlar vardı. Bu şikayet değil, yıllardır fıstık her yıl yüz güldürürken bu yıl biraz rekolte düşük düzelecektir. Fıstığı müşteri talebine göre sanayi ve çerezlik olarak tüketici talebine göre üretim bölümlendirmesini gerçekleştiriyoruz. Hem ilimize hem ülkemize büyük geçmiş olsun."