EYT'nin hazineye maliyeti belli oldu: Parça parça emeklilik formülü
EYT'de herkesin bir anda emekli olması mümkün görünmüyor. Bu kapsamda topluca değil, parça parça emeklilik yöntemi planlanıyor. EYT'nin ilk yılında hazineye maliyetinin ise; 90-110 milyar lirayı bulacağı tahmin ediliyor.
Hükümet, EYT düzenlemesini yıl sonuna kadar tamamlama yönünde çalışmalarını sürdürürken, düzenlemenin hazineye maliyeti tartışılıyor. EYT'den yaklaşık 5 milyon kişinin faydalanması beklenirken, problem çözülür çözülmez herkesin aynı anda emekli olması mümkün görünmüyor. Belirlenecek modele göre, emekli olmak için yıl ve prim gününü doldurmak gerekiyor. Mesela, emeklilikte süre şartı 25 yıl olarak alındığında; kişi, 25 yılı doldursa bile prim gününü doldurmamış olabiliyor. Benzer şekilde, 1999'un eylül ayı öncesinde işe giren kişinin de 25 yılı dolmamış kabul ediliyor. Bu nedenle emeklilik zamanı, 2024'e kayabiliyor. Bu kapsamda EYT'de emekliliklerin topluca değil, parça parça gerçekleşmesi söz konusu oluyor. Dolayısıyla düzenlemeden ilk etapta şartları taşıyan yaklaşık bir milyon kişinin yararlanması öngörülüyor. Vazgeçilen primlerle birlikte EYT'nin ilk yılında hazineye 90-110 milyar lira arası bir maliyet getirmesi bekleniyor.
Bakan Bilgin, EYT'de kesin çözüm için tarih verdi
Uzmanlar, EYT'lilerin bir kısmının tekrar çalışacağını veya emekli olanların yerine yeni istihdamlar ile vazgeçilen primin bir kısmın yeniden kazanılacağını ve prim için borçlananların ödemelerini hesaba katarak bu maliyetin daha da düşeceğini hesapladı. Bu çerçevede, yükün aydan aya hem kademelendirileceğini hem de düşeceğini belirtti. Uzmanlar söz konusu yükü "katlanılabilir" olarak nitelendirdi.
EYT PROBLEMİNİN KAYNAĞI NE?
8 Eylül 1999 öncesi işe girmiş olanlar için emeklilikte yaş şartı aranmıyordu. O dönemde yıl ve prim gününü dolduran emekli olabiliyordu. Daha sonra emeklilik için kademeli olarak yaş şartı getirilmişti. Bu da EYT sıkıntısını ortaya çıkarmıştı.
EYT'DE HANGİ FORMÜL UYGULANACAK?
FİNLANDİYA MODELİ: Masadaki ilk seçenek, aylıklardan bir miktar kesinti yapılarak herhangi bir yaş şartı aranmaksızın 1999 öncesi işe girenlerin emekli edilmesi. Bu formülde aylıklardan yüzde 2-3 kesinti yapılıyor ve emekliliğin önü açılıyor. Bu model daha önce Finlandiya'da uygulanmıştı. Finlandiya, daha sonra bu modelden vazgeçmişti.
YAŞIN DÜŞÜRÜLMESİ MODELİ: EYT'de bir diğer seçenek de emeklilik yaşının düşürülmesi. Erkeklerin ve kadınların emekliliğinin 2-3 yaş kadar öne çekilmesini öngören formül de konuşuluyor. Uzmanlar ise bu seçeneğin farklı bir EYT sorunu ortaya çıkaracağını, şimdikinden farklı olarak sadece yaşa takılanların, yaş aralığının değişeceğini değerlendiriyor.
1999 FORMÜLÜ: 8 Eylül 1999 öncesi işe giren kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yılı ve prim gününü doldurmuş olanların, doğrudan emekli edilmesi ise bir diğer alternatif. Uzmanlar, bu formülün en uygulanabilir metot olduğunu ifade ediyor.
-
İsa 1 yıl önce Şikayet EtMevcut emeklilerin maaşlarını düzeltelim eyt rafa kaldırıldısin çalışın sıranızı beklesinBeğen Toplam 1 beğeni
-
TurkiyeTc 1 yıl önce Şikayet EtIs bulamiyoruz diyenler ilanlara baksinlar,Tum belediyelere,iskur ,vb.herkes eleman ariyor ,Sanayiciler yokluktan multeci calistiriyor.Burda yalandan yere tatava yapmayin.Turk ogun calis guven.Hem Devlete de hemde 60 -65 yasinda emekli olacak vatandasa yuk olmayinBeğen Toplam 1 beğeni
-
KAPLAN 1 yıl önce Şikayet EtAlmanya'da yaşayan ihtiyar yorumuBeğen Toplam 1 beğeni
-
ReisicumhurTC 1 yıl önce Şikayet EtBu eytyi basimiza musallat edenler 1999 oncesi sigortaya girenlerdir, yasalara tepkisiz kaldiklari icin hem kendilerini de bizi de yakmislar dir Kendilerine hakkimi helal etmiyorum.Simdi magduruz 40 45 yasinda biz emekli olalimda gerisi ne yaparsa yapsin diyorlar .Bunlar sozde bizim buyuklerimiz,bizi koruyacak hakkimizi yedirmeyecekler yersen :(((Beğen Toplam 1 beğeni
-
Orhun kara 1 yıl önce Şikayet EtBak işine kardeş kendi pisliğini esele sen ve senin gibiler zatenBeğen Toplam 1 beğeni
-
Kaplan 1 yıl önce Şikayet EtÖnce lafa bakarım laf mı diye sonra söyleyene bakarım adam mı diye.Beğen
-
Salim50 1 yıl önce Şikayet EtArkadaşlar bilmeden yazmayın kanunlar çıktığı tarihten itibaren geçerlidir 1999 dan önce işe giren 25 yıl çalışmaya göre göre emekli oluyorlardı bu yüzden 1999 Eylül'de çıkan yasa onları bağlamaz. O tarihten sonra ise işe girenler o kanunu bilerek çalışmaya başladılar bu yüzden o tarihten sonra işe girenleri bağlar unutmayın kanunlar çıktığı tarihten itibaren geçerlidir.Beğen Toplam 2 beğeni
-
Yalçın 1 yıl önce Şikayet EtDevlet 6 ayda sadece kur korumalı faizine 270 milyar öderken sıkıntı yokta, edinilmiş hakkı verince gidecek parayı mi dert ediyorBeğen Toplam 6 beğeni