Enerji hamleleri Türkiye'ye büyük avantaj sağlayacak! Erdoğan duyurmuştu

Pandemi sonrası tüm dünyayı etkileyen enerji krizi giderek büyümeye devam ediyor. Avrupa'da arz, talep ve piyasa tarafında yaşanan gelişmeler yüzünden doğalgaz fiyatlarında bu yıl yüzde 600'ün üzerinde pahalılaştı. Bu da bütün dünyayı bir enerji krizine sürükledi. Küreselde doğalgaz, kömür ve elektrikte artan fiyatlar yüzünden ilk iflaslar gelmeye başlarken bazı fabrikalarda üretimi durdurmaya başladı.

Başlattığı Milli Enerji ve Maden Politikaları sayesinde krize karşı daha dirençli konumla olan Türkiye, attığı hamlelerle bir enerji koridoru haline gelmiş durumda. Şu an Türkiye, Avrupa ile gaz müzakeresi yapan Rusya’dan Mavi Akım ve Türk Akım üzerinden gaz tedarik ediyor. Öte yandan Türkiye, gaz temininde ve fiyat oluşumunda önemli bir kaynak çeşitliliğine sahip ve başka ülkelerin ihtiyacını karşılayacak hatların güzergahı üzerinde yer alıyor. Kaynak çeşitliliğini en iyi seviyeye çıkaran Türkiye'nin bir diğer avantajı ise enerji kaynaklarına sahip ülkelerle yakın ilişkilere sahip olması. Öte yandan enerji krizi, Türkiye'nin Karadeniz’deki toplam 540 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin önemini bir kez daha ortaya koydu. 2023 yılında sisteme bağlanması planlanan gaz, hem arz güvenliği hem de fiyat güvenliği açısından stratejik önem taşıyor. 

TÜRKİYE’NİN ENERJİ YATIRIMLARI DEVAM EDİYOR

Türkiye’nin son 10 yıllık doğal gaz ithalatı ortalama 45-50 milyar metreküp/yıl seviyesinde gerçekleşti. Son dönemde Türkiye kaynak çeşitlendirmesinde boru gazının yanı sıra LNG’yi de kayda değer bir şekilde kullanmaya başladı. Bu nedenle Türkiye’nin LNG alım kapasitesini arttırabilmek için FSRU yani yüzer LNG depolama ve yeniden gazlaştırma yatırımları da devam ediyor. Şu an devrede olan İzmir-Aliağa ve Hatay-Dörtyol'da iki adet Yüzer Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Terminali'ne (FSRU) ek olarak, Türkiye'nin ilk yüzer sıvı doğal gaz depolama ve gazlaştırma gemisi (FSRU) Ertuğrul Gazi işletmeye alınmış durumda.

2018 yılında faaliyete geçen Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Deposu tesisi ve TANAP doğal gaz boru hattı projesi faaliyetlerine devam ediyor. Ayrıca mevcut depolama ve LNG terminallerinde bazı genişleme projeleri de sürüyor.

BAKAN DÖNMEZ: DOĞAL GAZ DEPOLARININ 4’TE 3’Ü DOLDURULDU

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, dünyadaki gaz tedarik sıkıntısından etkilenmemek için adımlarını attıklarını ve atmaya devam ettiklerini belirterek, yer altı doğal gaz depolarının 4'te 3'ünü doldurduklarını, gelecek haftalarda tamamını doldurmuş olacaklarını söyledi. Denizli’de konuşan Bakan Dönmez, dünyanın bir enerji darboğazından geçtiğini, enerji fiyatlarının son bir yılda yüzde 200-300'lere varan oranlarda arttığını, yerli ve milli kaynakların yaşanan bu şok dalgasına karşı paratoner görevi üstlendiğini kaydetti. Uluslararası piyasalarda enerji fiyatlarında ralli yaşanırken bunun etkisini en az derecede hissedenlerin yerli ve milli kaynaklara daha fazla yaslanan ülkeler olacağına dikkati çeken Dönmez, Türkiye'nin bu konuda son zamanlarda çok büyük mesafe katettiğini vurguladı.

"GAZ TEMİNİ İÇİN GÖRÜŞMELERİMİZ SÜRÜYOR"

Kış mevsiminin yaklaşmasıyla enerji üzerine spekülasyonların ortaya atılmaya başlandığını kaydeden Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:

Dünyadaki gaz tedarik sıkıntısının bizleri etkilememesi için adımlarımızı attık, atmaya devam ediyoruz. Azerbaycan ile gaz temini için el sıkıştık. Rusya Devlet Başkanı Putin, Sayın Cumhurbaşkanımız ile görüşmesinde ilave gaz arzında herhangi bir sıkıntı olmayacağını belirtti. Yine farklı kaynaklardan da gaz temini için görüşmelerimiz sürüyor. Uluslararası boru hatları, yer altı doğal gaz, LNG ve FSRU tesisleri gibi sistemi ciddi oranda rahatlatan, besleyen kaynaklara sahibiz. İnşallah herhangi bir sıkıntıyla karşı karşıya kalmadan bu dönemi de atlatacağız, buna inanıyorum."

GAZPROM'DAN TÜRKİYE AÇIKLAMASI: YÜZDE 138 ARTTI

Rus enerji şirketi Gazprom Export'un Başkanı Elena Burmistrova, yılın 9 ayında Türkiye'ye Doğal Gaz sevkiyatını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 138,8 artırdıklarını belirterek, "Türkiye'ye yıl sonuna kadar 24-25 milyar metreküp doğal gaz sevk etmeyi planlıyoruz. Sevkiyatın ortalama fiyatının bin metreküpte ortalama 270 Dolar düzeyinde gerçekleşmesini öngörüyoruz" dedi.

AVRUPA'YI TÜRKİYE KORİDORU ISITACAK

Avrupa'daki ülkelerin doğal gaz depolama tesislerinde açık bulunduğuna işaret eden Burmistrova, "Avrupa, sonbahar-kış dönemine depolama tesislerinde doğal gaz açığıyla girecek. Geçen yılın kış sezonunda Avrupa'daki depolama tesislerinden geçen yıl rekor düzeyde doğal gaz çekilmişti. Rezervlerin tazelenmesine yönelik süreç ise normalden daha geç başlatıldı." ifadelerini kullandı.

Öte yandan TANAP ve TürkAkım boru hatları, Türkiye ve Avrupa'ya kesintisiz doğal gaz vermeye devam ediyor. Bu kapsamda bu iki projeden bugüne kadar Türkiye'ye yaklaşık 28.40 milyar metreküp doğal gaz akarken, Avrupa'ya akan gaz da 18.6 milyar metreküpe ulaştı.

SAKARYA İÇİN ANLAŞMA

Aralıksız olarak sağlanan doğal gaz akışıyla bu iki projeden Türkiye'ye bu yıl akan gaz ise 12.5 milyar metreküpü aştı. Azeri gazını taşıyan TANAP ve Rus gazını taşıyan TürkAkım'dan Avrupa'ya 2021'de akan gaz ise 12.5 milyar metreküpün üzerinde gerçekleşti. Yılın 9 ayında ise Türkiye ve Avrupa'ya akan gaz miktarı 25 milyar metreküpün üzerine çıktı. Bu arada deniz altı enerji projelerine mühendislik hizmeti veren Schlumberger ve Subsea 7 konsorsiyumu, Sakarya doğal gaz sahasının geliştirilmesi için TPAO ile anlaşma yaptı. Anlaşma, karaya çıkacak toplam 170 kilometrelik boru hattının yapılmasını içeriyor.

KARADENİZ GAZININ ÖNEMİ DAHA DA ARTTI

Enerji ithalatı Türkiye’nin ödemeler dengesi bilançosunun açık vermesinde önemli kalemlerden birisini oluşturuyor. Bu açıdan, Türkiye’nin Karadeniz’deki toplam 540 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin önemi giderek daha fazla artıyor. Karadeniz rezervinin işletmeye alınması hem arz güvenliği hem de fiyat güvenliği açısından stratejik önem taşıyor. Karadeniz gazının 2023 yılında sisteme bağlanması ve ilk faz gaz akışının sağlanması hedefleniyor.

TÜRKİYE'NİN 12 YILLIK İHTİYACINI KARŞILAYACAK

Keşfedilen yeni rezerv Türkiye'nin 3 yıllık doğal gaz talebine karşılık geliyor. Uzmanlar bu rezervin ekonomik büyüklüğünün 45 milyar dolara yaklaşabileceğini belirtiyor. 540 milyar metreküplük rezerv ise Türkiye'nin 12 yıllık ihtiyacını karşılayacak.

ÜRETİM KADEMELİ OLARAK ARTACAK

Deniz altına kurulacak üretim sistemine ilk olarak 6 ila 10 kuyu bağlanacak ve bu kuyulardan günlük 10 milyon metreküp gaz üretilecek. Bu miktar yıllık bazda 3,5-4 milyar metreküpe denk gelirken, üretim dünyadaki bu tür sahalarda da olduğu gibi kademeli olarak artacak. Karadeniz'de en yüksek üretim seviyesine 2027-2028'de ulaşılması beklenirken, bu dönemde günlük 40 milyon metreküp, yıllık bazda ise yaklaşık 15 milyar metreküp gaz üretilmiş olacak. Söz konusu üretim bugünkü rakamlarla, Türkiye'nin geçen yıl 48,2 milyar metreküp olan doğal gaz tüketiminin yüzde 30'unu karşılayabilecek.