HBBTV, genç kuşağı ekran başına toplayacak

İşte Muzaffer Şafak'ın o yazısı:

Uzunca bir süredir gündemde olan ve etkinliği her geçen gün artmaya başlayan yeni bir teknik. Satılmakta olan TV alıcılarında HBBTV özelliği olmasına rağmen henüz Türk Televizyon izleyicileri gereken önemi pek göstermedi.

Smart TV ya da akıllı TV cihazları demek daha isabetli olacak, evet bu tekniğin yeni bir mecra olacağını, hatta daha da etkili olacağını söyleyebiliriz. Teknolojinin hız kesmeyen gelişmesi ve imkanlar oluşturması izleme konforunu da arttırıyor izleyici kullanmasa da elinin altında kendisine hizmet verecek teknolojiyi her konuda olduğu gibi talep ediyor.

Yeni bir teknik olmasına rağmen biraz tarihçesine göz atalım. Avrupa ülkelerinde daha önce başlamasına rağmen Türk izleyicisi 2014 yılında diğer TV kuruluşları gibi formatlarını SD den HD geçmeleri arifesinde her şey de olduğu gibi TRT’nin öncülüğünde yayınlarına HBBTV sinyalini ilave etmesiyle izleyiciyle tanışmış oldu.

O yıllarda, toplam erişilen izleyici/alıcı sayısı 300 bin civarı iken günümüzde 2.5 milyon sınırını geçmiş durumdadır. Her geçen gün 50’den fazla yayın kuruluşu HBBTV sinyalini ve çeşitli uygulamalarını yayınlarına dahil etmektedir.

Gerçekten süreçler özellikle teknoloji alanında çok hızlandı bunlar olurken izleyicinin de gerçek talepleri ve alışkanlıklarının da hayli değiştiğini görüyoruz özellikle genç jenarasyon inanılmaz şekilde benzersiz talep ve alışkanlıklarla yayıncıları zorlamaya başladı.

Peki bu özellik yayıncılara ve izleyicilere faydası ne olacaktır? Yayıncı için bakarsak kısaca video on demand olarak biriktirdiği arşivini kolayca izleyiciler açmak ciddi bir fayda sağlayacak, yanı sıra bu hizmetten gelir elde etmesi diğer ülkelerde olduğu gibi mümkün olacak. Diğer yandan daha önemli bir imkân ve faydası ise tanıtım, reklam ve benzer gelir getirici kuşakların oluşturmasına ‘yayın içi yayın’ imkanı oluşturması ile rekabetin kızıştığı bu günlerde yayın kuruluşlarının görüş alanına yavaş yavaş girmeye başlaması olarak görülebilir.

Klasik yayınlarda iletilen program reklam, hülasa tüm içerikleri iletmenin teknik sınırları ve zaman kısıtlaması nedeniyle birçok yeni ve ilginç içerikleri iletmek elbette hayli zor olmaktadır. İşte tam burada HBBTV’nin sunduğu teknik kapasite ve yeni alan, özellikle yayın kuruluşlarının ilgili digital birimlerinin neler yapabileceklerini, şimdiden hummalı bir şekilde yeni ve katma değerli servisleri oluşturmaya başladı.

Gerçekten bu alan heyecan verici olabilir. Klasik yöntemlerle yapılabilecekler artık sona erdi gibi…  İzleyici özellikle genç kuşaklar bu kalıpların dışına çoktan çıktılar, mukayeseleri mevcutlar yerine, yurtdışı örnekler üzerinden yapıyor ve bunları talep ediyor.

Değişik görsel video uygulamalarına, canlı ya da değil, genç kuşaklar bu tür yayınlara etkileşimli olarak katılabilme imkânı buluyorlar. Dahası ekranın bir köşesinden görüş ve yorumlarını yapabilmektedir.

HBBTV, sağlamış olduğu bu teknik imkanla belki de genç kuşakları tekrar ekran başına toplamanın yöntemini sağlayabilir. Bu ise yeni bir reklam yayınlama alanı, ya da adına ne denirse kısaca yeni reklam gelirleri demek olacaktır.

Telefon ve tabletten izleme alışkanlıkları büyük ekranın hayli önüne geçti. Genç kuşaklar gri alanları istemiyor değerlendirmelerini digital binary kodlarla I ya da 0 olarak görüyor. Bu konudaki taleplerinden de taviz vermiyor. Önceki kuşaklar ise alışkanlıklarını devam ettirse de onlarda kıyısından köşesinden her platformu test etmek ve anlamak istiyor.

Özellikle İzleyici verilerin net olmasını yorum olmaksızın belki de ham verileri  görmek istiyor. İşte tam burada HBBTV gündemdeki yerini alıyor. Satılmakta olan TV alıcılarının büyük çoğunluğu artık HBB özellikli, ancak izleyici bu özelliği henüz kullanmak istemiyor.

Sebepleri arasında Türkiye’deki internet alt yapısı, internet hızları ve kalitesinin Avrupa’nın çok gerisinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu sebepler nedeniyle internet senkronizasyonunun yeterli olmaması sistemin verimini ve izlenme kalitesini ve talebi düşürmektedir.

Peki bunlar iyileştirildiğinde HBBTV’ye  rağbet artacak mıdır ? Buna net cevap vermek hayli güç. Genç kuşaklar zamanlarının çoğunu geniş ve büyük ekranlar karşısında geçirmiyor. Daha dinamik ve mobil olmayı önceliyor. Eğer yayıncı için hedef onlarsa HBBTV deki bu gelişme istenen seviyeye ulaşamayacak. Gerekçe ise basit, genç kuşak izleyicisi interneti ve benzer içerikleri diğer internet platformlarına daha kolay erişebiliyor.

Bu analizden sonra HBBTV’nin kullanım sıklıklarına göz atmalıyız.

Kısaca HBBTV’yi hatırlamak için tekrar yaparsak basit anlamda klasik uydu, kablo TV, OTT kutuları ve internet mecralarının ayni anda yada bir kısmının kullanıldığı kombine bir sistem diye tarif etmeliyiz. İnternetin de TV alıcısına bağlanmasıyla akıllı özellik kazanan TV alıcı cihazı, aslında PC de yapılan işlemleri büyük ekranda devam ettirmek gibi diyebiliriz.

Bu imkan yayıncıya ve izleyicilere diğerlerinden farklı olarak neler sunacak? Yayıncı bir süredir rekabetin yoğunluğu nedeniyle sıkıntılı süreç geçiriyor olsa da pandemi onlara da ekonomik olarak bir miktar nefes aldırdı. Yeni yayın döneminde yayıncının işi biraz daha zor olacak gibi gözüküyor. Yayıncı y ve z kuşaklarına erişmenin diğer bir yolunu ihtimal HBBTV ile deneyecektir. Bu şekilde internetsiz yaşayamayan bu kitleyi TV alıcısının karşısında tutmayı umuyor.

Peki bu mümkün mü?  Yayın sayılarının, içeriklerin, tematik sunumların çeşitlendiği ve arzın bu kadar yükseldiği bir zamanda zor gibi gözüküyor. Pazarda çok sayıda sunucu mevcut ancak müşterinin sınırlı olması ve ayni oranda çoğalmaması nedeniyle yeni dönem zorlayıcı olabilecektir.

Diğer yandan bu teknolojinin izleyiciden çok yayıncı için ilave gelir imkanları yaratması, yayın içerikleri, reklamları, programlarla katma değerli hizmetleri ve farklı Asetleri oluşturmak için yeni bir platform diye bakmak mümkün. Ancak bu imkan çokta heyecan verici olacak mıdır? İlerleyen zamanda bunu göreceğiz. 

HBBTV’nin diğer faydalı ve kullanışlı kısmı; ilave alt iletim mecraların oluşturulmasından çok izleyiciyi alışkanlıklarını takip etmek, izleme davranışlarının yorum yapılmaksızın ve istatiksel hesaplamalara gerek kalmaksızın anlık olarak görmek yayıncılar için kıymetli bir veri haline gelecektir.

 Ancak yayıncı, izleyiciyi bu ekranın başında tutmak için gerçek havuçlara da ihtiyaç duyacaktır. Bunların yöntemlerini de yayıncı bulmak zorunda kalacaktır. Gördüğümüz kadarıyla izleyici yani genç izleyici artık içerik kalitesini ve katılımcılığı önceliyor ve talep ediyor ancak yine de Kemal Sunal filmlerinden vaz geçmiyor.

HBBTV’nin son verileri güncel olarak Türkiye’de toplam olarak satılan ve HBB özelliğini kullanan izleyici sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte 2 milyon adet alıcı /İzleyici olduğunu söyleyebiliriz. Yine de HBBTV alıcı ve veya izleyici sayısının yıllar içindeki artışının istenen düzeyde olmadığını söyleyebiliriz. Bunun birkaç sebebinin internet hızları ve kapasitesinin hayli düşük olmasını gösterebiliriz.

Evet günümüzde endüstri 4.0 yoğun olarak kullanılması, otonom sistemlerin yaygınlaşması, internetin, her alanda yer alması neredeyse hayatın tek gerçeği haline geldiğini söylemek mümkün. Kısaca internet olmadan yaşamak zor hale gelmeye başladı. Bir an için internetin olmadığı yada kesildiğinin düşünülmesi bile hayli ürkütücü olacaktır.

İnsanların internet kullanımı hayat kalitesini, hızını ve konforu arttırması için vaz geçilmez hale geliyor. Hatta bir süre sonra ‘Nesnelerin internet kullanımının’ insanların internet kullanımının önüne geçeceğini söylemeliyiz. Bu durumun iyi ya da olmayan tarafları olacak mıdır? sonuçları nereye evrilir?  İnsanlar mutlu mu olurlar?  Bunların cevaplarını ilgililerin zaman geçirmeden hazırlamaları toplumlar için gerekli olduğunu düşünüyoruz.

Bu nedenlerle HBBTV’nin ülkemizde hızla yaygınlaşabilmesi için internetin Avrupa’daki örneklerinde olduğu gibi ekonomik olması ve hızlarının 100 Mbit seviyelerinin üzerine çıkması durumunda HBBTV özellikli TV alıcılarına olan rağbetin artacağı ve bireyleri tekilde olsa küçük mobil cihazlardan büyük TV ekranlarının başına geçeceğini söyleyebiliriz.