‘Zorunlu’ erteleme bankaları coşturdu

2020 yılına oldukça hızlı başlayan ve yükselişini ilk koronavirüs vakasının Türkiye’de tespit edilmesine kadar sürdürmeyi başaran Borsa İstanbul BIST 100 dün açılışta tüm kayıplarını silmeyi başardı. 31 Aralık 2019’u 114 bin 425 puanla kapatan BIST100 endeksi dün açılıştaki yüzde 0,97 artış ve 114 bin 711 puanla artıya geçmeyi başardı. BIST100 endeksi dün günü yüzde 1.39 yükselişle 115 bin 190 puandan tamamladı. Endekste yükselişi ise bankalar yarattı. Merkez Bankası’nın cumartesi günü zorunlu karşılıklarda sektöre ve uzun vadeli krediye göre verdiği teşvik uygulamasını yılsonuna kadar ertelemesi bankacılık hisselerine olumlu yansıdı. Borsa cuma günü de 36 milyar liralık işlem hacmiyle tüm zamanların rekorunu kırmıştı.

Yabancı yatırımcı oranının yüzde 51 seviyelerine inmesiyle Borsa İstanbul’da yerli yatırımcıların tercihleriyle şekillenen ve daha çok BIST30 dışı hisselerde hareketlerle işlemler devam ediyordu. Aynı zamanda aktif rasyosu ve diğer uygulamalar bankacılık hisselerini baskılıyordu. Ancak cuma günü bankacılık endeksi yüzde 3,2 yükseldi ve yabancı oranı da yüzde 52’yi aştı.

Bankacılık hisselerinde yüksek hacim

Dün de bankacılık endeksi Borsa İstanbul’un seyrini belirleyen endeks oldu. Güne yüzde 2,05 yükselişle başlayan bankacılık endeksi en fazla hacimli işlemlerinde kaynağı. En fazla işlem hacmi Garanti, Vakıf, Halkbank hisselerinde olurken tüm banka hisselerinde yukarı yönlü hareket dikkat çekti. Garanti Bankası 2.2 milyar liralık işlem hacmiyle birinci sırada yer aldı.

Peki borsada durum nasıl değişti? Merkez Bankası’nın zorunlu karşılık teşvikinde yani bankaların yüzde 2 oranda zorunlu karşılık ayırmasını sağlayan teşvikinde cumartesi günü değişiklik yaptı. Daha önce seçilmiş sektörler ve uzun vadeli konut kredisi kullandırımında yüzde 15 büyümeyi yakalayan bankalar bu teşvikten yararlanabilecekti. Ertelenmesiyle şimdi her türlü kredi büyümesi zorunlu karşılık teşviki hesabına katılacak. Bu da ticari ve konut kredilerinden daha büyük bir hacmi olan tüketici kredileri için bankaların elini oldukça rahatlattı. Faiz oranlarının tarihi düşük seviyelere yaklaştığı bir ortamda bankaların limitsiz kredi vermesinin öne açılmış oldu. Bu elbette ekonomik büyümeye de tüketicinin yanı sıra finans sektörünün katkısını artıracak. Yılbaşından bu güne bankaların kredi büyümesine bakıldığında da bankacılık sektöründe TL kredilerde yüzde 25 artış var. Kamunun artışı yüzde 37,3, yabancı sahipli bankalarda yüzde 17,5, yerli özel bankalarda yüzde 12,5. İhtiyaç kredilerinde ise artış toplam kredi artışının üzerinde. Toplam sektörün tüketici kredilerindeki büyümesi yüzde 27,9. Kamu bu alanda yüzde 46,9 gibi hızlı bir büyüme gösterirken yabancı bankalar yüzde 16,3, yerli bankalar yüzde 17,6 büyüme sağladı. Tüketici kredilerinde daha hızlı büyüyen bankaların zorunlu karşılıktaki erteleme sonrası hem daha rahat edecekleri hem de bu büyümelerini zorunlu karşılık teşvikinde kullanabilecekleri görülüyor.

Analistler hisselere olumlu yansımasının yanı sıra bankacılık karlarında da yılın sonunda yüzde 10’a yakın bir artış sağlayacağı görüşünde. 2020'nin 6 aylık döneminde bankaların tüketici kredi büyümelerinin de zorunlu karşılık teşvikine dahil olması bankaların bilançolarına olumlu yansıyacak.