İş kanununda mazeret izni kaç gün kullanılır?

Çalışanların İş Kanunundan doğan haklarından birisi de mazeret iznidir. 

Mazeret izni işçinin ailevi veya kişisel bazı nedenlerle verilen bir izin türüdür. 

İş Kanunu işçinin yasada sayılan mazeretlerinin olması durumunda kullandırılabilecek yıllık izin dışındaki ücretli izinlere mazeret izni denir. 

İşçinin mazeretine bağlı olarak işveren tarafından verilmesi yasal olarak zorunlu olan izinlerdir. 

İşverenler, kanunda sayılan nedenlere bağlı mazeret iznini vermek zorundadır. 

İş Kanunu’nda düzenlenen mazeret izinlerinde, 2015 tarihli 6645 Sayılı Kanunla değişiklik yapılarak yeniden düzenlenmiştir. 

Mazeret izni, İş Kanunu ile düzenlenen bir hak olup, aynı zamanda iş sözleşmeleri ya da toplu iş sözleşmeleri ile genişletilebilmesi mümkündür. Örneğin, İş Kanununda yer almamasına rağmen, bazı şirketlerde toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesi ile taşınma izni verilebilmektedir. 

İş Kanunu’nda mazeret izinleri evlilik, doğum, ölüm ve engelli ebeveyni iznidir. İşçiye; 

– Evlenmesi durumunda 3 gün, 

– Evlat edinmesi durumunda 3 gün 

– Anne veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde 3 gün, 

– Eşinin doğum yapması hâlinde ise 5 gün, 

– En az %70 oranında engelli veya sürekli hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, 1 yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin verilir. 

İşçilere verilmesi zorunlu olan bu izinler, yukarıda saymış olduğumuz durumlardan herhangi birinin ortaya çıkması durumunda ücretten bir kesinti yapılmaz, diğer bir deyişle kanunda sayılan mazeret izinleri ücretli izinlerdir. 

Mazeret ya da ek ücretli izin olarak tanımlanabilecek bu hakların kullanımı için gerekli belgelerin işverene ibrazı önem taşımaktadır. 

İşçi söz konusu hakları kullanırken, ücretli izinli sayılabilmesi için mutlaka bu süreleri belgeleyebilmesi gerekmektedir. Örneğin evlilik durumunda, evliliğini gösterir yasal bir belgeyi işverenliğe sunması gerekir. 

İşçinin çocuklarının, kardeşlerinin veya amca-dayı-hala-teyze gibi diğer bir yakın akrabasının evlenmesi, anne-baba, eş veya çocuk gibi yakın akrabalarının hastalanması, doğum yapması veya maddede sayılmayan diğer bir yakın akrabasının ölümü, işçinin eşinin doğum yapması gibi hallerde işçiye mazeret izni verileceği yönünde bir düzenleme yapılmamıştır. 

Mazeret izin süreleri iş günü olarak değil, takvim günü olarak düzenlenmiştir. Örneğin cumartesi günü evlenen bir işçinin mazeret izni cumartesi, pazar ve pazartesi ile birlikte 3 gün olarak kullanılır.