TİKA Ortadoğu’daki Ecdad Yadigarina Sahip Çıkıyor
2. Abdülhamid döneminin en önemli projelerinden Hicaz Demiryolu'nun Amman istasyonunda Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından sürdürülen proje kapsamında tarihi demiryolunun geçmişinin anlatılacağı müzenin yapımına ve istasyondaki 3 tarihi binanın restorasyonuna devam ediliyor.
TİKA tarafından 2017 yılında uygulamasına başlanan proje kapsamında Hicaz Demiryolu Amman Tren İstasyonunda Hicaz Demiryolu tarihinin anlatılacağı bir müze binası inşa ediliyor. Aynı zamanda müze binasının yanında yer alan üç adet istasyon binası tarihi dokuları korunarak restore ediliyor. 3.000 m2 kapalı alana sahip olacak müzede 2. Abdülhamid'in mührünün bulunduğu raylar, lokomotifler, istasyonda haberleşme amaçlı kullanılan malzemeler, rayların tamirinde ve bakımında kullanılan aletler, fotoğraflar ve diğer müzeye ilişkin basılı malzemeler sergilenecek. Ayrıca hat üzerindeki istasyonların tarihi ses kayıtları eşliğinde aslına uygun kıyafetleriyle kondüktörler, yolcular ve eşyalardan oluşan çok boyutlu bir sunumla istasyonun ilk yılları canlandırılacak.
Müzenin diğer katlarında ise diorama tekniğiyle diğer istasyonların maketlerinin sergilendiği bir bölüm bulunacak. Müzenin yanındaki 3 tarihi bina restore edilerek sosyal faaliyetlerde kullanılacak. Restorasyon ve müze inşaatının 2020 yılının ilk aylarında tamamlanarak Hicaz Müzesinin ziyaretçilerin hizmetine sunulması planlanıyor.
Hicaz Demiryolu Amman Tren İstasyonu Restorasyonu ve Yeni Müze inşaatı projesinin tamamlanması ile bölgede turizmin hareketlenmesi için bir cazibe merkezi haline getirilecek. Müze, ziyaretçilerine Ürdün’deki en önemli Osmanlı mirası olan Hicaz Demiryolunu anlatırken aynı zamanda Ürdün ekonomisinin önemli gelir kaynaklarından biri olan turizmi de destekleyecek. Türk mimarisinden izler taşıyan çağdaş bir bina olarak tasarlanan müze binasının modern müzecilik anlayışına uygun olarak donatılması ile Ürdün’de örnek gösterilecek bir müzeye hayat verilecek. Hicaz Müzesinin Ürdün ile Türkiye arasındaki ortak tarihi ve kültürel mirası anlatmakla kalmayıp onun bir parçası olması hedefleniyor.
Hicaz Demiryolu'nun tarihi
Sultan II. Abdülhamid Han döneminin en önemli projelerinden biri olan Hicaz Demiryolu, 1900-1908 yılları arasında Şam ile Medine arasında inşa edildi. Şam’dan Medine’ye doğru inşasına başlanan hat, 1903 yılında Amman’a, 1904’te Maan’a, 1906’da Medayin-i Salih’e ve 1908’de Medine’ye ulaştı. Demiryolunun inşaatı aşırı sıcak, kuraklık, su sıkıntısı ve kötü arazi şartlarının getirdiği tabii zorluklarla rağmen kısa kabul edilebilecek bir sürede tamamlandı. Demiryolunun 458 kilometrelik mesafesi üzerinde 27’den fazla istasyon inşa edildi.
Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu için önemli askerî, siyasî, iktisadî ve toplumsal sonuçlar doğurdu. Hattın hizmete açılması ile Suriye’den Medine’ye yaklaşık kırk, Mekke’ye elli gün süren uzun ve tehlikeli olan han yolculuğu 4-5 güne indi. İstasyon çevrelerinde ve demiryolu hattı boyunca şehirleşme ve ticari faaliyetler arttı. Demiryolu aynı zamanda, I. Dünya Savaşı ve Hicaz İsyanı sırasındaki nakliyat ve askerî operasyonlarda hayatî bir ulaşım aracı oldu.
