TL'nin değeri 1980’li yıllara döndü

Nilgün Karataş'ın haberi

Türk Lirası’nın reel değeri, 1980’li yıllara döndü. Merkez Bankası, enflasyonun yanı sıra en fazla dış ticaret yapılan ülkelerdeki enflasyonu da dikkate alarak hesapladığı, TÜFE bazlı reel kur endeksinin eylül verisiyle 177’yi aşması bekleniyor. Bu da yüzde 48.6’lık devalüasyonun yaşandığı 24 Ocak 1980’nin hemen öncesindeki değere ulaşıldığı anlamına geliyor.

Bir para biriminin diğer para birimlerine karşı reel değerini ölçmeye yarayan endeks, Türk Lirası’nın gücünün 24 Ocak Kararları’nın alındığı ve serbest piyasa ekonomisine geçildiği 1980’e döndüğünü gösteriyor. Merkez Bankası henüz kesin verilerini açıklamasa da yapılan hesaplar, eylül ayında Türk Lirası’nın reel değerinin Ocak 1980’den bu yana en yüksek düzeyine çıktığını, hatta yüzde 48.6’lık devalüasyonun yapıldığı 24 Ocak 1980 düzeyini aştığını ortaya koyuyor.

24 OCAK’I TEMMUZDA YAKALADI: Merkez Bankası’nın enflasyonun yanı sıra en fazla dış ticaret yapılan ülkelerdeki enflasyonu da dikkate alarak hesapladığı verilere göre, Yeni Türk Lirası (YTL), son bir yıllık süreçte hem tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) hem de üretici fiyatları endeksi (ÜFE) bazında değer kazanmaya devam etti. Geçen yılın eylül ayında TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 155.5 iken, aradan geçen 10 ayda 24 Ocak Kararları’nın alındığı düzeye doğru hızla yükseldi. Dolar kurunun bir günde 47 liradan 70 liraya çıktığı 24 Ocak Kararları’nın alındığı gün TL’nin reel değeri 176.4 iken, bu yılın temmuz ayında 176.9’luk seviyeye ulaşıldı.

GERİLEME KALICI OLMADI: YTL’nin reel değeri ağustos ayında 172.6’ya düşerek, mayıstan bu yana izlenen süreçte bir gerileme yaşandığını gösterdi. Ancak, açıklanan son enflasyon rakamını dikkate alarak yaptığımız hesaplama, eylül ayında bu düşüşün kalıcı olmadığını gösterdi. Üstelik eylül ayında, TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi Merkez Bankası verilerinin yayınladığı 2000 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

BİR AYDA YÜZDE 2.66 DEĞERLENDİ: Yapılan hesaplamalara göre ağustos ayından eylül başına doların 1.30 YTL seviyelerinden 1.26 YTL seviyesine gerilemesi, YTL’nin değerinde yüzde 3.07’lik bir değer artışını gösteriyor. Bu oran, eylül ayında yüzde 1.03’lük TÜFE’den arındırılınca ortaya reel olarak yüzde 2.66’lık bir değer artışı çıkıyor. Bu artış oranı da, ağustos ayındaki 172.6’lık değere yansıtılınca ağustos ayı itibariyle YTL’nin TÜFE bazlı reel efektik döviz kuru endeksi 177’ye ulaşıyor. ABD enflasyonu ve diğer Avrupa ülkelerindeki enflasyon artışları dikkate alındığında da, bu endekste çok fazla bir oynama olmayacağı görülüyor.