Bilirkişilik nedir? Kimler bilirkişi olabilir? Bilirkişi başvuruları...
Hukuki bir kavram olan Bilirkişi; taraflar arasında hukuki anlaşmazlıklar meydana geldiğinde, hakimin tecrübesini ve bilgisini aşan konularda devreye girmektedir. Peki, çeşitli alanlarda uzmanlık elde eden kişilerin bilgisine ihtiyaç duyulduğu takdirde hukuki anlaşmazlıklara çözüm üreten Bilirkişi nedir ve kimler Bilirkişi olabilir?
Bilirkişilik mesleği, son dönemlerde bu alana başvuru işleminde bulunmayı planlayan veya Bilirkişilik mesleği hakkında detaylı bilgiye erişmek isteyen kişiler tarafından büyük bir merak konusu haline geldi. Bilirkişi olmak isteyenler için bu meslek size ek gelir kapısı sağlayabilme imkanı sunuyor ve hatta ciddi kazançlar elde etme fırsatı yakalanabiliyor. Türkiye'de de Bilirkişi olanların sayısı yadsınamayacak derecede fazladır; şöyle ki, ülkemizde yaklaşık 35 bin bilirkişilik mesleğini icra ettiği tahmin ediliyor. Öncelikle Bilirkişi olmayı düşünen kişilerin Adalet Bakanlığı'na başvuruda bulunması gerekmektedir. Bu doğrultuda Adalet Bakanlığı tarafından her yıl, bir sonraki yılın bilirkişi ilanları yayımlanmaktadır. Bilirkişilik ilanlarında başvuruların ne zaman ve ne şekilde yapılacağını, başvuru süresi gibi bilgiler paylaşılmaktadır. Bilirkişi olabilmek için de birtakım şartları yerine getirmek getirmektedir; bu şartları inceleyecek olursak temel olarak doktor, inşaat işçisi, öğretmen, esnaf, elektrik teknisyeni veya mühendislik gibi o meslekle alakalı uzmanlık belgesi olan; tüm bunların yanında yapılan meslekte en az 5 yıllık deneyime sahip olmak koşulu bulunmaktadır.
BİLİRKİŞİ NEDİR?
Bilirkişiler, taraflar arasındaki hukuki anlaşmazlıkları çözmekle mükelleftir. Örnek verecek olursak; hâkimin, hukuk bilgisini, tecrübesini aşan, yalnızca özel ve tekniksel bilgi ile çözülebilecek nitelikte olan anlaşmazlıklarda farklı dallarda uzmanlık sahibi kişilerin bilgisine ihtiyaç duyulabilmektedir.
Tanımsal olarak Bilirkişi, hukuki anlaşmazlık konusunda ilgili alanda uzmanlaşmış ve görüşüne saygı duyulan ve önem verilen kişidir. Bu kişiler hakim, savcı, avukat, müşteki, sanık tarafından talep edilebilir. Yine bu kişilerin konumları, durumları, salahiyetleri devlet tarafından belirlenmiştir.
BİLİRKİŞİLERİN İLGİ ALANINA GİREN KONULAR NELERDİR?
Sahte paranın tespitinden, elektronik kayıt incelenmesine, işçilik alacaklarının hesaplanmasından, iş kazalarında veya trafik kazalarında tarafların kusurunun incelenmesine, hasar tespitinden, bina değer tespitine, kıymetli bir sanat eserinin değerinin tespitinden bir giyim ürününde, otomobilde, elektronik bir cihazda üretim hatasının bulunup bulunmadığına yargıya taşınan her alanda bilirkişilik söz konusu olabilir.
BİLİRKİŞİ OLMAK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?
- İstenen uzmanlık alanlarına göre, halen üç yıl, ancak yeni yasaya göre beş yıl uzman olarak çalıştığını gösteren diploma, sertifika, çalışma ruhsatı, hizmet belgesi gibi belgeleri ile bölge adliye mahkemeleri adalet komisyonlarına başvuru yapılarak bilirkişi listesine kayıt talebinde bulunuluyor.
- Sundukları belgelere göre, yasanın öngördüğü nitelikleri taşıyanlar her yıl aralık ayında yemin ederler ve ocak ayında kesin bilirkişi listeleri ilan ediliyor. Bilirkişiler yemin ederek göreve başlıyorlar.
- Ve bir yıl süre ile Ulusal Yargı Sistemi’ne (UYAP) kayıtlı olarak mahkemelerce bu listelerden dava dosyalarına gerekmesi halinde görevlendirme yapılıyor.
- Dosya kapsamına göre raporlarını hazırlıyorlar. Eksik gördükleri belgeleri mahkeme aracılığı ile talep ediyorlar. Mahkemenin verdiği yetki ve süre doğrultusunda tek başına ve heyet halinde çalışma yaparak raporları mahkemeye sunuyorlar.
