Hangi meyve ağacı kaça sigortalanacak
Bütün meyve ağaçları bölge ve ürün sınırlaması olmadan bu yıl için dona karşı sigorta kapsamına alındı. Çiftçiye, riskin büyüklüğü nedeniyle hasarın ancak yarısı ödenecek.
Kuraklık riski nedeniyle endişe yaşayan çiftçiye, dona karşı koruma geldi. Meyve bahçeleri don riskine karşı, 2007 yılı için devlet destekli tarım sigortası kapsamına alındı.
Dünyanın sayılı meyve üreticilerinden olan Türkiye'de fındık dahil yılda ortalama 15-20 milyon ton meyve üretiliyor. Üretim değeri cari fiyatlarla 17 milyar YTL olarak hesaplanan meyvede üretimin yüzde 10'u sigortalansa bile 1.7 milyar YTL'lik risk ortaya çıkıyor. Riskin büyüklüğü nedeniyle don yüzünden ortaya çıkacak hasarın yüzde 50'si, sigorta kapsamında ödenecek. Bu durumda bile çiftçiye yapılacak ödeme, 250 milyon YTL'nin üzerine çıkabilecek.
Tarım Sigortaları Havuzu Yönetim Kurulu Üyesi ve Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi AŞ (TARSİM) Genel Müdürü Atıf Bülent Bora, meyve bahçelerinin, hiçbir bölge ve meyve cinsi kısıtlaması olmadan, bu yıl itibariyle dona karşı devlet destekli tarım sigortası kapsamına alındığını söyledi. Bora, teknik uygulama şartlarının Hazine Müsteşarlığı tarafından onaylanmasının ardından uygulamanın başlayacağını belirtti.
Türkiye'de don riskinin büyüklüğü konusunda sağlıklı veri bulunmadığını, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bünyesindeki verilerin de çok sağlıklı olmadığını kaydeden Bora, “devlet destekli tarım sigortası sistemini riske atmamak, sistemin yaşamasını sağlamak” amacıyla bu yıl, sigorta kapsamındaki zararların yüzde 50'sinin ödenmesine karar verildiğini açıkladı.
Önceki yıllarda sigorta şirketlerinin, sadece Manisa ve çevresinde üzüm bağlarını dona karşı sigorta ettiğini belirten Bora, 'Şimdi, bölge ve ürün sınırlaması olmadan bütün meyveler dona karşı sigorta kapsamına alındı. Bu, çiftçi için çok önemli bir imkân. Önceden, don nedeniyle bazı istisnalar dışında hiçbir destek alamayan çiftçi, bundan sonra en azından zararının yarısını karşılayabilecek” dedi.
Don riskinin çok önemli ve ciddi bir risk olduğunu vurgulayan Atıf Bülent Bora, daha önceki yıllarda uygulama olmadığı için prim tutarlarını dünyadaki uygulamalara göre belirlediklerini, uygulama sonuçlarına göre ortaya çıkacak hasar/kazanç oranlarına bakılarak, 4-5 yıl sonra daha gerçekçi prim tutarı belirlenebileceğini söyledi.
Primin yarısı devletten
Çiftçi, dona karşı sigorta poliçesini, dolu, yangın, fırtına, heyelan ve hortum riskini de içeren paketle birlikte veya doluyu dışarıda bırakarak alabilecek. Prim tutarının yarısı, devlet tarafından ödenecek.
Bora, don olayının genelde martta yaşanması nedeniyle çiftçilerin şubat sonuna kadar poliçe satın alması gerektiğini vurguladı. Don olayları başladıktan sonra poliçe kesilmeyecek. Bora, küresel ısınmaya bağlı gündeme gelen kuraklık riskini de 4-5 yıl sonra kapsama almayı planladıklarını bildirdi.
Geçen yıl uygulamaya başlanan devlet destekli tarım sigortaları kapsamında, yıl sonu itibariyle 12 bin 500'e yakın poliçe düzenlenirken 4 milyon 423 bin YTL prim toplandı. Sigorta kapsamında 1.5 milyon YTL hasar ödemesi yapıldı.
Meyve bahçeleri don zararına karşı ancak bu yıl sigorta kapsamına alınırken 1994 yılında önemli oranda don zararı yaşayan fındık üreticileri, 260 milyon YTL tutarındaki afet zararlarını hâlâ devletten tahsil edemedi. Afet ödemeleri için bu yıl bütçeden ayrılan 59 milyon YTL'lik ödenekle fındık üreticilerinin don zararlarının bu yıl da ödenmesi mümkün görünmüyor.
| Meyve | Üretim (ton) | Meyve | Üretim (ton) |
| Armut | 320 bin | Antep fıstığı | 80 bin |
| Ayva | 110 bin | Badem | 40 bin |
| Elma | 2,5 milyon | Ceviz | 140 bin |
| Kayısı | 600-800 bin | Kestane | 50 bin |
| Kiraz | 300 bin | Çilek | 200 bin |
| Şeftali | 550 bin | Dut | 50 bin |
| Vişne | 140 bin | İncir | 280 bin |
| Portakal | 1,5 milyon | Muz | 150-170 bin |
| Mandalina | 400 bin | Nar | 85 bin |
| Limon | 800 bin | Zeytin | 1 milyon 650 bin |
| Greyfurt | 110 bin | Çay | 1 milyon |
| Fındık | 600 bin | ||
| Üzüm | 3,5-3,8 milyon | Kaynak: TÜİK | |
Türkiye'de meyve üretimi
* Yıllık meyve üretimi 15-20 milyon ton düzeyinde tahmin ediliyor.
* 1 milyon 558 bin hektar alan meyve ağaçları ile kaptı.
* Yaklaşık 700 milyon meyve ağacı bulunuyor.
* Kivi, avokado gibi bir çok yeni ürünün de üretimi yaygınlaşıyor.
(aa)
