2005'te ekonomide neler yaşandı?
2005 yılını geride bırakmaya hazırlanırken hafızanızdaki bilgileri tazelemek ister misiniz? Hergün bir kategoriden bilgileri sizlere aktarıyoruz. Bugün, 'Ekonomi'de neler oldu?'

2005 yılını geride bırakmaya hazırlandığımız şu günlerde hafızanızdaki bilgileri güncellemek ister misiniz? Hergün bir kategoriden 2005 yılında ait olayları gün gün sizlerin bilgisine sunacağız. Bugün, Türkiye ekonomisinde genel olarak neler yaşandığını paylaşıyoruz. Yarın ise 2005 yılında dünyada ne gibi gelişmeler yaşandığını aktaracağız.
EKONOMİDE 2005 YILI
OCAK-ŞUBAT VE MART AYLARINDA NELER YAŞANDI?
Ekonomide oldukça hareketli bir yılı geride bırakmaya hazırlanan Türkiye, 2005 yılına parasından 6 sıfır atarak başladı ve 42 yıl uğraş verdiği Avrupa Birliği (AB) konusunda Ekim ayında katılım müzakerelerine başlayarak önemli bir adım attı.
Yeni yılda yeni enflasyon sepeti kullanmaya başlayan Türkiye, akaryakıtta da serbest fiyat dönemine geçti.
Yatırım teşviği kapsamına alınan il sayısı 36'dan 49'a
çıkarılırken, çiftçiye de litrede 300 bin lira mazot desteği verildi.
Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelerde tekstil ithalatı kotasının
kalkması dengeleri değiştirirken, petrol fiyatlarının yüksek seyri
Türkiye ve dünya ekonomisini etkiledi.
-BANKACILIĞA YABANCI İLGİSİ-
Türkiye'de ekonomide sağlanan gelişme ile yatırım ortamında
sağlanan iyileşme ve AB ile müzakerelerin başlaması, yabancı
yatırımcıların ilgisini artırırken, özellikle bankacılıkta birleşme ve
devralmalar arttı.
Nitekim, Yapı Kredi Bankası'nın yüzde 57.4'ü Koç Grubu ve İtalyan
Unicredito tarafından satın alındı. Türk Ekonomi Bankası'nda (TEB)
yönetim BNP Paribas'a geçti. Dışbank Fortis'e satıldı, Rabobank
Şekerbank ile Türkiye pazarına girerken, General Electric de Garanti
Bankası'nın yüzde 25.5 hissesini aldı.
-ÖZELLEŞTİRME ALTIN YILINI YAŞADI-
Bu yıl özelleştirmede rekor üzerine rekor kırılırken, Türkiye
tarihinin en büyük özelleştirmeleri gerçekleştirildi. Maliye Bakanı
Unakıtan, 59. Hükümet döneminde yapılan özelleştirmelerden 26 milyar
674 milyon dolar gelir sağlandığını açıkladı.
6 milyar 550 milyon dolarlık rakam ile Türk Telekom ihalesi en
başa otururken, bunu 4 milyar 140 milyon dolarlık bedel ile Türkiye
Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ), 3 milyar dolar ile Atatürk
Havalimanı kiralama ihalesi ve 2 milyar 770 milyon dolar ile de Ereğli
Demir Çelik Fabrikaları A.Ş. (ERDEMİR) özelleştirmesi izledi.
Ayrıca Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ) tarafından
yapılan Galataport ihalesinde de 3 milyar 538 milyon Avroluk teklif
alınırken, söz konusu ihale Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK) onayını
bekliyor.
Bu yıl ayrıca, Petkim ve Vakıfbank'ın bir bölümü halka arz edildi.
Bunun yanında, TMSF'nin yaptığı ihalelerde de Uzan Grubu ve Medya
Grubu ile Telsim'in satışından 6 milyar 152 milyon dolar elde edildi.
Türkiye'nin ikinci büyük GSM operatörü olan Telsim'in satışında en
yüksek teklif 4 milyar 550 milyon dolar ile İngiliz Vodafone'dan
geldi.
Öte yandan, Turkcell'in yüzde 13.22 oranındaki hissesi de Rus
Alfa'nın kontrolüne geçti.
Bu yıl Körfez sermayesinin ilgisinin Türkiye'ye gittikçe arttığı
gözlenirken, Dubai Veliaht Prensi Al Maktum, İstanbul Büyükşehir
Belediyesi ile 5 milyar dolarlık gayrimenkul yatırım ortaklığı
anlaşması imzaladı.
-PERAKENDEDE SATINALMALAR-
2005 yılı perakende sektöründe de büyük satın almalara sahne oldu.
Fiba Grubu'na ait Gima ve Endi'nin satışı için öncelikle Koç Grubu'na
ait Migros ile görüşmeler yürütülürken, bu iki marka Sabancı Grubu'nun
ortak olduğu Carrefoursa tarafından alındı.
Bunun ardından ise Koç Grubu, Doğuş Grubu bünyesindeki Tansaş'ı
kendi saflarına kattı.
Perakende de son satın alma ise Kiler ve Canerler arasında oldu.
Canerler mağazaları Kiler adı altında faaliyet göstermeye başladı.
-KABİNE'DE REVİZYON-
Bu arada, bu yıl kabinede küçük çaplı bir revizyon da yaşandı.
Nitekim, ekonomi ile ilgili bakanlıklardan Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı'na Zeki Ergezen'in yerine Faruk Özak, Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı'na da Sami Güçlü'nün yerine Mehmet Mehdi Eker getirildi.
Ayrıca, Devlet Bakanı Güldal Akşit'in yerine Nimet Çubukçu atandı.
-UZUN VADELİ KONUT KREDİLERİ-
Bankalar enflasyondaki düşüşe paralel olarak konut kredilerinde
vadeyi 30 yıla kadar uzatırken, Anadolubank aylık faizi de yüzde 1'in
(yüzde 0.99) altına çekti.
Konut kredilerinde uzun vadeli uygun koşullu kredi imkanı
sağlayacak Mortgage yasa taslağı da Meclis'e sunuldu.
Bunun yanında tüketicileri yakından ilgilendiren kredi kartları
taslağı da Meclis'te bulunuyor.
-İLK ÇEYREK-
Yılın ilk çeyreğinde yaşanan gelişmeler de şöyle:
1 Ocak - Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı ve Yeni Türk
Lirası'na (YTL) geçildi. Kurumlar Vergisi yüzde 33'ten yüzde 30'a
çekildi. Gelir vergisi üst diliminde 5 puanlık indirime gidildi. Bazı
mal ve hizmetlerde yüzde 18 olan katma değer vergisi (KDV) oranı yüzde
8'e çekildi. Akaryakıtta serbest fiyat dönemi başladı. Asgari ücret
net 350.15 YTL oldu. Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelerde tekstil
ithalatı kotası kalktı.
2 Ocak - Yıla, dolar 1.3580, avro ise 1.8300 YTL ile başladı.
3 Ocak - Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE-Kasım ayında adı
Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK oldu) yeni enflasyon sepeti açıklandı.
DİE'ye göre, 2004 yılında enflasyon toptan eşya fiyatları endeksinde
(TEFE) yüzde 13.84, tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) yüzde 9.32
arttı. Hazine, 2004 yılında, 11.7 milyar dolar dış borç ödemesi yaptı.
4 Ocak - Yatırım teşviği kapsamına alınan il sayısı 36'dan 49'a
çıktı. Şeker Kurumu ve idari birimler Bakanlar Kurulu kararıyla
kaldırıldı, ancak kurumun karar organı Şeker Kurulu'nun görev süresi
31 Aralık 2006'ya kadar uzatıldı.
5 Ocak - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Bulgaristan'a
giriş yapmaya çalışırken yakalanan Yahya Murat Demirel hakkında suç
duyurusunda bulundu. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Bakanlar
Kurulu, KKTC limanlarının, Güney Kıbrıs ile Türkiye ve diğer ülkeler
arasında yapılacak ticarette kullanılabilmesi yönünde bir karar aldı.
10 Ocak - Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, enerji içeceklerini
toplatma kararı aldı.
11 Ocak - Merkez Bankası, faiz oranlarında 1 puanlık indirime
gitti.
-TÜSİAD'A YENİ YÖNETİM-
13 Ocak - Fitch, Türkiye'nin kredi notunu B (+)'dan BB(-)'ye
yükseltti. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim
Kurulu Başkanlığı'na Ömer Sabancı, Yüksek İstişare Konseyi (YİK)
Başkanlığı'na da Mustafa Koç seçildi.
18 Ocak - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), İstanbul
Ticaret Odası (İTO) ile birlikte Formula 1 Projesi'ne ortak oldu.
-TMSF, ZEYTİNOĞLU İLE ANLAŞMAYA VARDI-
24 Ocak - TMSF, 1999'da el konulan Eskişehir Bankası'nın eski
sahibi Zeytinoğlu Grubu ile protokol imzaladı.
27 Ocak - Merkez Bankası, döviz piyasasına "alım" yönünde
doğrudan müdahale etti.
-YAPI KREDİ'NİN SATIŞI-
30 Ocak - Çukurova Grubu'nun Yapı Kredi Bankası'ndaki yüzde 57.4
oranındaki hisselerinin, Koç-UniCredito ortaklığına satışı için ön
sözleşme imzalandı.
31 Ocak - 2004 yılında ihracat 62.7 milyar dolar, ithalat ise 97.1
milyar dolar olarak gerçekleşti.
1 Şubat - Dolar 1.3380, avro ise 1.7450'den Şubat ayına başladı.
Sigarada maktu vergi artırıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu (BDDK), Yapı Kredi'nin mülkiyetinde bulunan Turkcell
hisselerine ilişkin olarak Çukurova Grubu'na tanınan satın alma
opsiyonunun sona erdiğini bildirdi.
2 Şubat - Amerikan Merkez Bankası FED, faiz oranlarını beklendiği
gibi çeyrek puan artırarak yüzde 2.5'e yükseltti.
-YENİ SEPETLİ İLK ENFLASYON-
3 Şubat - DİE, yeni sepete göre ilk enflasyonu açıkladı ve toptan
eşya fiyatları endeksinin (TEFE) adı Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE)
oldu. Carrefour'un CEO'su Daniel Bernard istifa etti. Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Ankara 9. İdare Mahkemesi'nin SEKA İzmit
işletmesinin kapatılmasına ilişkin yürütmeyi durdurma kararının
ardından, bir üst mahkeme olan Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne
başvurdu.
-VOB AÇILDI-
4 Şubat - Enerji içecekleri "yüksek kafeinli" ve "düşük
kafeinli" olmak üzere ikiye ayrıldı. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası
(VOB) İzmir'de açıldı. Türkiye'nin 2004 yılı cari işlemler açığı,
önceki yıla göre yüzde 93.8 artışla, 15.6 milyar dolar olarak
açıklandı.
5 Şubat - Bakanlar Kurulu, üst kurul personelinin ortalama ücret
toplamı üst sınırını, 2005 yılının birinci 6 ayı için 3 bin 950 YTL,
ikinci 6 ay için ise 4 bin YTL olarak belirledi.
-ENERJİ BAKANLIĞI'NDA OPERASYON-
8 Şubat - Ziraat Bankası, nema karşılığı kredi vermeye başladı.
9 Şubat - Merkez Bankası faizlerde 0.5 puanlık indirime gitti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda ihalelere fesat
karıştırdıkları iddiasıyla 11 kişi gözaltına alındı.
10 Şubat - Türk Ekonomi Bankası'nın yüzde 84.25'ine sahip TEB Mali
Yatırımlar A.Ş'nin yüzde 50'sini temsil eden hisseler, BNP Paribas'a
devredildi.
11 Şubat - Moody's, Türkiye'nin kredi notunun görünümünü,
"durağan"dan "pozitif"e çevirdi. Süreyya Serdengeçti, The Banker
dergisi tarafından "Dünyada Yılın Merkez Bankası Başkanı" seçildi.
-İLK 5 YILLIK TAHVİL-
14 Şubat - Hazine'nin iç piyasada ilk kez denediği 5 yıl vadeli
tahvil ihracı büyük ilgi gördü.
15 Şubat - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Pendik Kadıköy'deki
Formula 1 pistinin yapımına ilişkin İTO ve Formula İstanbul Yatırım
A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım'ın da bulunduğu 5 kişi
hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
16 Şubat - Irak'ta kaçırılan ve 2 ay rehin tutulan Armatör
Kahraman Sadıkoğlu serbest bırakıldı.
17 Şubat - Standard and Poor's, Türkiye'nin kredi notlarını teyit
ederken, notların görünümünü "durağan" olarak bildirdi.
-PETROL 50 DOLAR SINIRINDA-
22 Şubat - Uluslararası borsalarda petrol fiyatları 50 dolar
sınırına dayandı.
24 Şubat - Sabancı Grubu, Dupontsa'nın ardından Dusa LLC'deki
Dupont hisselerini alarak, toplam 1.5 milyar doları aşan cirosu
bulunan iki şirketle, polyester, endüstriyel naylon iplik ve kord
bezinde dünya devi oldu.
25 Şubat - İstanbul serbest piyasa ile bankalararası piyasada
doların satış fiyatı 1.3 YTL'nin altına indi.
24 Şubat - Türkiye Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu
(TÜRKONFED) faaliyete geçti.
26 Şubat - Bank of America, aralarında bazı Senato üyelerinin de
bulunduğu 1.2 milyon federal personele ait kişişel bilgileri içeren
bilgisayar kayıtlarını kaybettiğini duyurdu.
1 Mart - Dolar 1.2900, Avro ise 1,6970 YTL'den Mart ayına başladı.
2 Mart - Rusya, Gazprom ve Rosneft petrol şirketlerini birleştirme
kararı aldı. Antalya'da 4 bin 500 şişe sahte rakıya el konuldu.
-TÜPRAŞ'IN YÜZDE 14.76'SI SATILDI-
4 Mart - TÜPRAŞ hisselerinin yüzde 14.76'lık bölümü, Borsa Toptan
Satışlar Pazarı'nda satıldı. Hazine, uzun süre sürencemede kalan
ABD'den gelecek 1 milyar dolarlık Irak hibesi için, "Ekonomimimiz
iyi, bu paraya ihtiyacımız yok, başka yere verin" dedi. Dolar
1.27'nin altına indi.
6 Mart - Sinan Aygün 4 yıllık süre için yeniden Ankara Ticaret
Odası (ATO) başkanlığına seçildi. Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı
Zafer Çağlayan da yerini korudu. Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)
20 ayrı şirkete bölündü.
7 Mart - Sahte rakıdan 24 kişinin öldürmesi üzerine Yeni Rakı'nın
üreticisi Mey İçki, 100 bin satış noktasındaki bütün 70 cl'lik
rakıları toplayıp imha etme kararı aldı.
9 Mart - Merkez Bankası, döviz piyasasına "alım" yönünde
doğrudan müdahalede bulundu. Kısa vadeli faiz oranlarını 1 puan
düşürdü.
10 Mart - JCR, Türkiye'nin kredi notunu B (+)'dan BB (-)'ye
yükseltti. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Hazine'ye 500 milyon
dolar aktardı. Petrol Ofisi Genel Müdürlüğü'ne Jan Nahum getirildi.
İzmit SEKA'da uzlaşma sağlandı ve fabrika ile birlikte 706 işçi
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne devredildi.
11 Mart - Sabancı Holding şirketlerinden DupontSA'nın adı ADVANSA
olarak değiştirildi.
-YABANCILARA MÜLK SATIŞI-
14 Mart - Anayasa Mahkemesi, yabancılara mülk satışına olanak
sağlayan ve 30 hektardan fazla mülk edinebilmeyi Bakanlar Kurulu'nun
iznine bağlayan düzenlemeyi iptal etti.
15 Mart - İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu
Başkanlığı'nı Murat Yalçıntaş kazandı.
16 Mart - Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü resmen kapandı. TMSF'nin
elindeki mal ve iştiraklerin satışını kolaylaştıran ve yabancıların
Türkiye'de televizyon sahibi olmalarına olanak sağlayan teklif
yasalaştı.
22 Mart - ABD Merkez Bankası, dolar gösterge faizini çeyrek puan
artırdı.
-TORBA YASA YÜRÜRLÜKTE-
23 Mart - İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu
Başkanlığı'na, Tanıl Küçük yeniden seçildi. 48 ayrı yasada değişiklik
yapılan "Torba Tasarı" yasalaştı. Yasa ile TMSF'nin borçları
silindi, çiftçi borçları yeniden yapılandırıldı. Emeklilikte 61 yaş
sınırı yeniden getirildi. Hava meydanlarının işletilmesinin özel
sektöre devredilebilmesinin önü açıldı.
25 Mart - TeliaSonera, 3.1 milyar dolar nakit karşılığında
Turkcell'de dolaylı olarak yüzde 27 oranında hisse alarak, şirketteki
doğrudan ve dolaylı payını yüzde 64.3'e yükseltme konusunda Çukurova
Grubu ile anlaştığını açıkladı.
29 Mart - Kiracı olarak Sabah ve ATV'yi işleten Turgay Ciner ile
TMSF arasında bir süredir devam eden satış görüşmelerinde mutabakata
varıldı.
30 Mart - AB ülkelerine geçen yıl ihraç edilen yaklaşık 288 ton
bal, sahte olduğu gerekçesiyle Türkiye'ye iade edildi.
-WOLFOWİTZ DÜNYA BANKASI BAŞKANI-
31 Mart - Dünya Bankası İcra Direktörleri, ABD Savunma Bakanı
Yardımcısı Paul Wolfowitz'in başkanlığını onayladı. Bursa'daki Tofaş
tesislerini Fiat, Peugeot ve Citroen'in ortak üretim platformu haline
getiren anlaşma imzalandı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TMSF
bünyesindeki şirketlerin satışını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanan
ve ulusal televizyon kanallarının yüzde 100'ünü yabancı sermayeye açan
yasayı veto etti.
NİSAN-MAYIS VE HAZİRAN AYLARINDA NELER YAŞANDI?
Ekonomide yılın ikinci üç aylık döneminde, Bakanlar Kurulu'nda görev değişimi yaşandı. Ekonomi ile ilgili bakanlıklardan Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı'na Zeki Ergezen'in yerine Faruk Nafiz Özak, Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı'na da Sami Güçlü'nün yerine Mehmet Mehdi Eker
getirildi. Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı (UNDP)
Başkanlığı'na Kemal Derviş seçildi.
İkinci üç aylık dönemde, büyük özelleştirmelerden biri olması beklenen TEKEL'e teklif gelmezken, Petkim'in yüzde 34.5'i halka arz edildi.
Bu dönemde, zincir mağazalarda satın almalar görülürken, Gima ve
Endi Carrefoursa'ya satıldı.
Bankaların satışı da hızlandı ve Yapı Kredi Bankası'nın
hisselerinin yüzde 57.4'ünün Koç Grubu'na satışı konusunda sözleşme
imzalandı. Fortis Bank da, Doğan Grubu'na ait Dışbank'ın yüzde
89.3'ünü aldı.
Teşvikli il sayısı 36'dan 49'a çıkarken, çiftçiye de litrede 300
bin lira mazot desteği çıktı.
Yılın ikinci üç ayında yaşanan gelişmeler de şöyle:
1 Nisan - Nisan ayına dolar 1.3550, avro ise 1.7600 YTL'den
başladı.
6 Nisan - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kamuoyunda "Torba
Kanun", olarak bilinen 5319 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"u kısmen iade etti.
7 Nisan - Ankara Sanayi Odası (ASO) hazırladığı "bölgelere göre
değişiklik gösteren asgari ücret uygulamasıyla" ilgili çalışmasını
Başbakan'a sundu.
-TEKEL SATILAMADI-
8 Nisan - TEKEL sigara işletmelerinin özelleştirilmesi için
çıkılan ihalede teklif alınamadı.
11 Nisan - Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarında 0.50 puan
indirime gitti.
12 Nisan - Ziraat ve Halk Bankası'nda ortak yönetim sona erdi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Masası Şefi Rıza Moghadam'ın
yerine Lorenzo Giorgianni geldi. Fortis Bank, Doğan Ailesi, Dışbank
Mensupları Emekli Sandığı ve Dışbank Mensupları Güvenlik Vakfı ile
Dışbank'ın yüzde 89.3 oranındaki hissesinin satışı konusunda anlaşma
imzaladı.
13 Nisan - Akmerkez'in halka arz edilen yüzde 49 hissesinin
tamamına yakınını Hollandalı Corio Grubu aldı.
15 Nisan - Trabzonspor ile Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı
hisseleri İMKB'de işlem görmeye başladı.
-GALATAPORT İÇİN VİZE-
17 Nisan - İstanbul 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurumu
Bölge Kurulu'ndan, Galataport projesine onay çıktı.
18 Nisan - Petkim'in yüzde 34.5'lik bölümü halka arz edildi.
19 Nisan - Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel
Başkanlığı'na, Ömer Bolat yeniden seçildi.
21 Nisan - Cumhurbaşkanı Sezer tarafından iade edilen ve "Torba
Yasa" diye adlandırılan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa, aynen kabul edildi.
-GİMA VE ENDİ'DE İLK RAUND-
22 Nisan - Koç Grubu'nun, Gima ve Endi hisselerinin alımı için
Fiba Holding ile görüşmelere başladığı açıklandı.
24 Nisan - İpek Yolu Treni Ankara'dan hareket etti. Trenin İran,
Tükmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan'a
gideceği açıklandı.
25 Nisan - Akdeniz Girişimcileri Konfederasyonu Birliği
Başkanlığı'na TÜSİAD Başkanı Ömer Sabancı seçildi.
-DERVİŞ UNDP BAŞKANI...-
26 Nisan - Cumhurbaşkanı Sezer, bir kez daha görüşülmek üzere
TBMM'ye gönderilen ve yeniden görüşülerek kabul edilen 5335 sayılı
"Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun"u onayladı. Bakanlar Kurulu, bazı lüks tüketim mallarına
uygulanan ÖTV oranlarını 13.3 puan arttırdı. BM Kalkınma Programı
Başkanlığı'na Kemal Derviş seçildi.
27 Nisan - Dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380 ilk uçuşunu
başarıyla tamamladı.
-TÜPRAŞ İLANDA-
29 Nisan - BDDK, bankacılık sisteminde uygulanmakta olan enflasyon
muhasebesi uygulamasına son verilmesini kararlaştırdı. TÜPRAŞ'ın yüzde
51'nin satışına ilişkin ihale, gazetelere verilen ilanlarla start
aldı. 2. Yatırım Danışma Konseyi Toplantısı İstanbul'da yapıldı.
Cumhurbaşkanı Sezer, 5333 sayılı "Gelir İdaresi Başkanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun"u, 28. maddesinin bir kez daha
görüşülmesi için TBMM'ye iade etti.
1 Mayıs - Mayıs ayının ilk işlem gününde dolar 1.3520, avro ise
1.7500 YTL'den işlem gördü.
-GİMA'NIN SATIŞI-
3 Mayıs - Migros'la görüşülen Gima ve Endi mağazalarının satışında
sürpriz yaşandı ve marketleri Sabancı'nın da ortak olduğu CarrefourSa
132.5 milyon dolara satın aldı. Amerikan Merkez Bankası FED, dolar
gösterge faizini çeyrek puanlık artırımla yüzde 3'e yükseltti. 9.
Kalkınma Planı'nın Meclis'e sunulması bir yıl ertelendi.
4 Mayıs - Enerji borcunu ödemiş bulunan tarımsal sulama
abonelerine, bu yıl tarımsal sulamada kullanacakları enerji için
destekleme ödemesi yapılmasına ilişkin tebliğ yürürlüğe girdi. Sabah
Gazetesi ve ATV'nin Merkez Grubu'na devrolmasına ilişkin Merkez Grubu
ile TMSF arasında protokol imzalandı. Protokole göre, Merkez Grubu
TMSF'ye 433 milyon dolar ödeyecek.
-TELEKOM'DA KOÇ SABANCI ORTAKLIĞI BİTTİ-
5 Mayıs - Koç Holding ve Sabancı Holding, Türk Telekom ihalesi
için oluşturdukları konsorsiyumdaki ortaklığı sona erdirdi.
8 Mayıs - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genel
Kurulu'nda Rifat Hisarcıklıoğlu, yeniden başkanlığa seçildi.
9 Mayıs - Yapı Kredi Bankası'nın hisselerinin yüzde 57.4'ünün Koç
Finansal Hizmetler ve Koçbank Nederland'a satışı konusunda sözleşme
imzalandı.
10 Mayıs - Merkez Bankası borçlanma faiz oranlarında yarım puanlık
indirime gitti.
11 Mayıs - IMF İcra Direktörleri Kurulu, yaklaşık 10 milyar ABD
doları tutarındaki kaynağın 12 eşit dilimde kullanılması öngören
Türkiye'nin niyet mektubunu onayladı.
-TEŞVİK KAPSAMINDAKİ İLLER ARTIRILDI-
12 Mayıs - Onun Air uçaklarının bir ay süreyle Hollanda hava
limanlarına inişi yasaklandı. Teşvik kapsamındaki il sayısını 36'dan
49'a çıkaran yasa kabul edildi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, TMSF
iştiraklerinin veya yönetim ve denetimi devralınan şirketlerin
hisselerinin veya aktiflerinin satışında Fon'a da yetki veren, ulusal
radyo ve televizyonların yabancılara satışına olanak sağlayan yasa,
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in iade gerekçesi doğrultusunda
değiştirilerek kabul edildi.
13 Mayıs - TMSF, Fon'a borç olarak ihraç edilen Özel Tertip Devlet
İç Borçlanma Senetleri'nden doğan Hazine alacaklarını ödemeye başladı.
14 Mayıs - Hollanda'nın Onur Air'e koyduğu yasak kararına Almanya,
İsviçre ve Fransa'da uyacağını açıkladı.
15 Mayıs - Cumhurbaşkanı Sezer, yeniden görüşülerek kabul edilen
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'u
onayladı.
16 Mayıs - Sabancı B.V, Brezilya'daki polyester endüstriyel iplik
üreticisi Companhia Bahiana de Fibras hisselerini satın aldı.
18 Mayıs - Dünya Bankası yönetimi, Türkiye'ye 305 milyon dolarlık
3. İhracat Finansman Aracılık Kredisi verilmesini onayladı.
19 Mayıs - KESK Genel Başkanlığı'na İsmail Hakkı Tombul getirildi.
İpek Yolu Treni, Özbekistan ve Kırgızistan'da yaşanan olaylar
nedeniyle bu ülkelerdeki programlarını iptal etti.
-TURKCELL HİSSELERİNİN SATIŞI-
23 Mayıs - Turkcell hisselerini alma konusunda daha önce Çukurova
Grubu ile anlaştığı bildirilen TeliaSonera Şirketi, Çukurova Grubu'nun
Turkcell hisselerini satmak için nihai anlaşmayı imzalamadığını
belirterek, Çukurova Grubu'na karşı yasal sürecin başlatılacağını
bildirdi.
24 Mayıs - Cem, Kemal, Hakan ve Yavuz Uzan'ın da aralarında
bulunduğu 35 sanık hakkında 12 ile 45 yıl arasında değişen hapis
cezaları istemiyle açılan davanın görülmesine başlandı. Hollanda'nın
başlattığı, dana sonra 4 Avrupa ülkesine yayılan Onir Air'e bir aylık
uçuş yasağı 12'inci gününde kalktı.
-BTC'YE İLK PETROL POMPALANDI-
25 Mayıs - Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattına ilk petrolün
pompalanması törenle gerçekleştirildi.
26 Mayıs - ERDEMİR'in özelleştirilmesine ilişkin duyuru, Resmi
Gazete'de yayımlandı.
-RUSYA'DAN TÜRK TARIM ÜRÜNLERİNE YASAK-
27 Mayıs - Rusya'nın, istenen standartları ihlal ettiği
gerekçesiyle 30 Mayıs'tan itibaren Türkiye'den bitki ürünleri
ithalatını yasaklayacağı bildirildi.
-MAZOT DESTEĞİ-
31 Mayıs - Başbakan Erdoğan, çiftçiye litrede 300 bin lira mazot
desteği verileceğini açıkladı. Halkbank Genel Müdürlüğü'ne Hüseyin
Aydın getirildi.
1 Haziran - Deutche Bank, Doğan TV'nin hisselerinin yüzde
19.99'unu satın aldığını açıklandı. Ancak RTÜK'ün, satışın kanuna
uygun olmadığına ilişkin kararı üzerine, 30 Temmuz'da satış işleminin
karşılıklı mutabakatla iptal edildiğini bildirdi. Haziran ayına dolar
1.3670, avro da 1.6760 YTL'den başladı. İcra ve İflas Kanunda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yürürlüğe girdi.
-BAKANLAR KURULU'NDA GÖREV DEĞİŞİMİ-
2 Haziran - Bayındırlık ve İskan Bakanı Zeki Ergezen, Tarım ve
Köyişleri Bakanı Sami Güçlü ile Devlet Bakanı Güldal Akşit
görevlerinden alınırken, yerlerine Faruk Nafiz Özak, Mehmet Mehdi Eker
ve Nimet Çubukçu getirildi.
3 Haziran - Merkez Bankası, döviz piyasasına alım yönünde müdahale
etti.
6 Haziran - Danıştay'ın, Tütün Kurumu'nun internetten satışları
yasaklayan yönetmeliğine ilişkin yürütmeyi durdurma kararının ardından
firmalar, internet ortamında sigara ve içki satışına yeniden başladı.
7 Haziran - Yeni Rakı'nın şişesi ve kapağı 30 milyon dolar
harcanarak yenilendi.
9 Haziran - Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarında 0.25
puanlık bir indirime gitti.
10 Haziran - Atatürk Havalimanı Dış ve İç Hatlar Terminal Binası,
Katlı Otopark ve Genel Havacılık Terminali'nin kiralanmak suretiyle
işlettirilmesine ilişkin ihaleyi, Tepe-Akfen Vie Yatırım, Yapım ve
İşletme A.Ş (TAV) kazandı.
11 Haziran - G8 grubu, dünyanın en yoksul 18 ülkesinin borçlarının
silinmesine karar verdi.
-ÇEAŞ-
13 Haziran - Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren
bankaların toplam aktif büyüklüğünün, 2004 yılında 306.4 milyar YTL'ye
ulaştı. Danıştay 13. Dairesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca
Çukurova Elektrik A.Ş'nin (ÇEAŞ) mallarına el konulması, imtiyaz
sözleşmesinin feshi ile Bakanlar Kurulu'nun görevlendirme kararının
kaldırılmasına ilişkin işlemlerin iptal istemini reddetti.
14 Haziran - TMSF'ce el konulan Sakarya'nın Pamukova İlçesi'ndeki
Uzan ailesinin eski çiftliği, Çevre ve Orman Bakanlığı'na devredildi.
Tarım Sigortaları Kanunu Tasarısı TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
15 Haziran - Dünya Bankası, Türkiye'ye özelleştirme programını
desteklemek için vereceği 465,4 milyon dolarlık krediyi serbest
bıraktı.
16 Haziran - Atatürk Havalimanı işletme ihalesini 3 milyar
dolarlık teklifle kazanan TAV ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi
Genel Müdürlüğü DHMİ, ihale sözleşmesini imzaladı.
17 Haziran - TeliaSonera, Çukurova Grubu'nun Turkcell hisseleri
için başka firmalarla görüşmesini durdurması istemiyle Cenevre
Mahkemesi'ne başvurdu. Türk Telekom'un özelleştirilmesinden önce fazla
nakdinin Hazine'ye aktarılmasını öngören yasa TBMM Genel Kurulu'nda
kabul edildi.
-TMSF'DEN EL KOYMALAR-
18 Haziran - TMSF, Balkaner Grubu'na ait 10 şirketin malvarlığına
amme alacaklarına binaen el koydu.
22 Haziran - Vakıfbank Genel Müdürlüğü'ne Bilal Karaman getirildi.
Tuzla'daki Formula 1 yarış pistinin ihale ve yapım aşamasında, FİYAŞ'ı
zarara uğrattıkları iddiasıyla eski İTO Başkanı ve FİYAŞ Yönetim
Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım'ın da aralarında bulunduğu 17 kişi
hakkındaki davada yetersizlik kararı verildi.
26 Haziran - Egebank hakim ortaklarından bugüne kadar yapılan
düşük miktardaki tahsilatı artırmada yarar sağlayacağına inanıldığı
için Egebank'la ilişkili 9 şirkete el konuldu.
-DIŞBANK'IN SATIŞINA ONAY-
27 Haziran - Rusya'nın, Türkiye'ye ithalat yasağı koyduğu 136
üründen 109'u üzerindeki yasak kalktı. Uluslararası borsalardaki hızlı
yükselişini yeni haftaya da taşıyan petrolün varil fiyatı 61 dolar
sınırına dayandı. BDDK, Türk Dış Ticaret Bankası'nın çoğunluk
hisselerinin Fortis Bank'a satışını uygun buldu. 12 aylık ihracat ilk
kez 70 milyar doları aştı.
30 Haziran - FED, kısa vadeli gösterge faizini çeyrek puanlık
artırımla yüzde 3.25'e yükseltti. Türkiye'nin büyüme hızı yılın ilk
çeyreğinde yüzde 5.3 düzeyinde gerçekleşti.
TEMMUZ-AĞUSTOS VE EYLÜL AYLARINDA NELER YAŞANDI?
Ekonomide bu yılın üçüncü üç aylık döneminde özelleştirme rüzgarı hızlı esti ve Türkiye tarihinin en büyük özelleştirmesi Türk Telekom'un satışı gerçekleştirildi.
Türkiye tarihinin ikinci büyük özelleştirmesi olan TÜPRAŞ ihalesi de bu dönemde yapıldı, ETİ Alüminyum sahibini buldu, TEKEL'e ait İkiz Kulelerin satışı gerçekleştirildi.
Ayrıca Türkiye Denizcilik İşletmeleri, Galataport ihalesini
gerçekleştirdi. TMSF de Star TV'yi sattı.
-BANKACILIĞA YABANCI İLGİSİ-
Yabancıların bankacılık sektörüne ilgisi devam ederken, Rabobank,
Şekerbank'ın yüzde 51'ini satın alarak Türkiye pazarına girdi.
General Elektric, Garanti Bankası hisselerinin yüzde 25.5'lik
kısmını satın alması konusunda Doğuş Holding ile General Electric
anlaşmaya vardı. Dışbank'ın Fortis'e satışı da bu dönemde
gerçekleştirildi.
Perakende zincirleri arasındaki satış ve devralmaların devam
ettiği bu dönemde Koç Grubu, Tansaş'ın yüzde 70.77'si satın alırken,
Kiler Grubu da Canerler'i bünyesine kattı.
Yılın üçüncü çeyreğinde ekonomide yaşanan gelişmeler de şöyle:
1 Temmuz - Türk Telekom ihalesinde en yüksek teklifi, 6 milyar 550
milyon dolar ile Oger Telecoms Ortak Girişim Grubu verdi. Temmuz ayına
dolar 1.3410, avro 1.6160 YTL'den başladı.
3 Temmuz - Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Boru Hattı'nın inşaatına
başlandı.
4 Temmuz - Dışbank'ın çoğunluk hisseleri, Fortis Bank'a
devredildi.
5 Temmuz - Petrol Ofisi, Özelleştirme İdaresi aleyhine açılan ve C
grubu imtiyazlı hissenin imtiyazlarının kaldırılarak satış ve devrinin
yapılması işleminin iptali talebiyle açılan davanın reddine karar
verilen dava konusunda Danıştay'ın, kararın iptali istemini reddettiği
ve kararın onanmasına karar verdiğini bildirdi. Zorlu Grubu'nun
kurucusu Mehmet Zorlu vefat etti.
-LONDRADAKİ PATLAMALAR-
7 Temmuz - Londra'da belediye otobüsleri ve metro istasyonlarında
eşzamanlı meydana gelen patlamalar, uluslararası piyasalarda sert
hareketler yaşanmasına neden oldu. Hollandalı Rabobank, Şekerbank'ın
yüzde 36.5'ini 124 trilyona satın alarak Türkiye'ye girdi.
9 Temmuz - TMSF, Sürmeli Grubu ile anlaşma sağlayarak borçlarını
tahsil etti.
12 Temmuz - Yargıtay 11. Ceza Dairesi, Favori Dinlenme Tesisleri
A.Ş'ye "kredi kullandırılmasında bankayı zarara uğrattıkları"
iddiasıyla yargılanan eski Türkiye Halk Bankası Genel Müdürü Yenal
Ansen ve yönetim kurulu üyelerinin de aralarında bulunduğu 12 kişi
hakkında verilen beraat kararını bozdu.
-İMAR BANKASI BAŞVURULARI-
13 Temmuz - İmar Bankası iflas masasına başvurular başladı.
15 Temmuz - Sağlık Bakanlığı Fiyat Değerlendirme Komisyonu, ilaç
fiyatlarında yüzde 8.33 oranında indirime gidilmesini kararlaştırdı.
18 Temmuz - Global Finance, Garanti Bankası'nı 2005 yılında
bireysel bankacılık alanında "Türkiye'nin En İyi Bankası" seçti.
19 Temmuz - Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu yürürlüğe
girdi. İmar Bankası'nın el konulmadan bir ay önce off-shore'dan
yurtiçine dönen ve Hazine bonosu almak üzere toplanan ancak mevduatta
duran hesaplara ödeme yapılmamasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı
Danıştay tarafından iptal edildi.
21 Temmuz - El konulan Etibank'a ilişkin 23 sanığın yargılandığı
davada, bankanın eski sahibi Dinç Bilgin 14 yıl, oğlu Şevket Önay
Bilgin 9 yıl 4 ay, Cavit Çağlar ise 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasına
mahkum edildi. Telekomünikasyon Kurumu, 14 Aralık'a kadar kayıt altına
girmeyen kaçak cep telefonlarını görüşmeye kapattıracağını açıkladı.
22 Temmuz - Merkez Bankası, döviz piyasasına alım yönünde
müdahalede bulundu. Cumhurbaşkanı Sezer, yeni Bankacılık Yasası'nı 3
madde nedeniyle Meclis'e geri gönderdi.
23 Temmuz - Akaryakıtta "ulusal marker" uygulamasına geçiş 1
Ekim tarihine ertelendi.
26 Temmuz - Anayasa Mahkemesi'nin yabancılara mülk satışını
kolaylaştıran yasaya ilişkin verdiği iptal kararı yürürlüğe girdi.
Tekel'e ait İkiz Kuleler 100 milyon dolara TOBB'a satıldı. İSO'nun 500
büyük sanayi kurulu listesinde birinciliği TÜPRAŞ, ikinciliği ise Ford
Otomotiv aldı.
27 Temmuz - Eti Alüminyum 305 milyon dolara CE-KA İnşaat'a
satıldı.
27 Temmuz - Otomobillerde bulunan tertibat ve konfora sahip hafif
ticari araçlar, binek otomobillerin sınıflandırıldığı gümrük tarife
pozisyonu kapsamına alındı.
-SİGARADA YENİDEN VERGİ DEĞİŞİKLİĞİ-
28 Temmuz - Sigaradan alınan ÖTV'de nispi oranları ile maktu
tutarlarda değişikliğe gidildi. Bolu Dağı Tüneli'nde ilk ışık göründü.
1 Ağustos - Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi
Arabistan'ın kralı Fahd'ın ölümü, petrol fiyatlarını artırdı. Ağustos
başında dolar 1.3260, avro ise 1.6120 YTL'den işlem gördü.
2 Ağustos - ERDEMİR Genel Müdürü Kerim Dervişoğlu ile İSDEMİR
Genel Müdürü Atamer Giyici istifa etti.
9 Ağustos - Amerikan Merkez Bankası FED, dolar gösterge faizini
çeyrek puanlık artırımla yüzde 3.5'a yükseltti. Yılın ilk yarısında
cari işlemler açığı, yüzde 38 oranında artarak 13 milyar 691 milyon
dolar oldu.
-ÖZELLEŞTİRME RÜZGARI SÜRDÜ-
11 Ağustos - BDDK, Yapı Kredi Bankası'nda Koç Finansal Hizmetler'e
hisse devrine izin verdi. Emekli Sandığı'na ait İstanbul Hilton Oteli,
Aydın Doğan ve ailesinin sahibi olduğu Ortadoğu Otomotiv'in oldu.
12 Ağustos - Mersin Limanı'nın 36 yıl süreyle işletme hakkı
verilmesine ilişkin ihalede, en yüksek teklifi, 755 milyon dolar ile
PSA-Akfen Ortak Girişim Grubu verdi.
16 Ağustos - Mısır doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya
taşınmasına ilişkin kararı ve hareket planınını içeren anlaşma
Kahire'de imzalandı.
-TANSAŞ'IN SATIŞI-
19 Ağustos - Koç Grubu, Tansaş'ın yüzde 70.77'sinin satın alınması
amacıyla Doğuş Grubu ile hisse devir sözleşmesi imzaladı. TeliaSonera,
Çukurova Grubu'na karşı yeni bir tahkim süreci başlattı. Türk Silahlı
Kuvvetleri elektronik imzaya geçti. BDDK, Family Finans Kurumu'nun
Anadolu Finans Kurumu'na devredilmesine izin verdi.
21 Ağustos - Türkiye, Rusya'da kuş gribi görülmesi nedeniyle bu
ülkeden kanatlı hayvan ve hayvansal ürün ithalatına yasak getirdi.
Formula 1 Türkiye Grand Prixi gerçekleştirildi.
23 Ağustos - Akbank, 1.25 milyar dolarla bugüne kadar bir Türk
bankasına verilen en yüksek tutarlı sendikasyon kredisini aldı.
24 Ağustos - İnternet üzerinden veya telefonla, tütün mamulleri ve
alkollü içki satışı 1 Ocak 2006'dan geçerli olmak üzere yasaklandı.
-GARANTİ BANKASI'NIN SATIŞI-
25 Ağustos - Uluslararası piyasalarda sürekli yükselen ham
petrolün varil fiyatı, sonunda 70 doları da görerek rekor kırdı. TMSF,
Telsim'in satış sürecini başlattı. Doğuş Holding'den İMKB'ye
gönderilen açıklamada, Doğuş Holding, Garanti Bankası'nın çıkarılmış
sermayesinin yüzde 25.5'ine tekabül eden Garanti hissesini General
Electric'in (GE) iştiraki olan General Electiric Consumer Finance'a
satmak üzere bir hisse devir sözleşmesi imzaladığını açıkladı.
26 Ağustos - Bazı alkollü içkilerdeki maktu vergi tutarı,
0.02-0.08 YKr arasında değişen miktarlarda artırıldı.
-MORTGAGE ÇALIŞMALARI-
27 Ağustos - Uzun vadeli uygun koşullu konut finansman sistemi
mortgage için yürütülen yasa taslağı çalışmaları tamamlandı.
30 Ağustos - Toplu görüşmelerde mutabakata varıldı. 2006'da
memurlara Ocak ve Temmuz aylarında yüzde 2.5'er zam yapılacağını,
ayrıca ek ödeme almayan memurlara aynı dönem için 40'ar YTL olmak
üzere toplam 80 YTL "denge tazminatı" ödeneceği açıklandı.
1 Eylül - Dolar 1.3480, avro 1.6570 YTL'den aya başladı. Hazine,
Haziran sonu itibariyle konsolide borç stokunun geçen yıl sonuna göre,
7.1 milyar YTL artarak 323.6 milyar YTL seviyesinde gerçekleştiğini
açıkladı. Pascal Lamy, Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktörlüğü
görevine başladı.
7 Eylül - IMF heyeti, gözden geçirme görüşmeleri kapsamında
temaslarda bulunmak üzere Türkiye'ye geldi.
-TÜPRAŞ'A EN YÜKSEK TEKLİF KOÇ'TAN...-
11 Eylül - TÜPRAŞ'ın yüzde 51'lik bölümünün özelleştirilmesine
ilişkin nihai pazarlık görüşmelerinde en yüksek teklifi 4 milyar 140
milyon dolarla Koç-Shell grubu verdi.
12 Eylül - DİE, ikinci üç aylık döneminde, büyüme hızını yüzde 3.4
olarak açıkladı. GSYH da yüzde 4.2 arttı.
15 Eylül - BDDK, Şekerbank'ın yüzde 51'lik hissesinin Rabobank'a
devrine izin verdi.
-GALATAPORT İHALESİ-
16 Eylül - Galataport ihalesinde en yüksek teklifi, 3 milyar 538
milyon 449 bin 233 Avro ile Royal Caribbean Cruises Ltd'nin
önderliğindeki konsorsiyum verdi.
20 Eylül - Amerikan Merkez Bankası FED, gösterge faizi çeyrek
puanlık artırımla yüzde 3.75'e yükseltti.
-TMSF SATIŞLARI-
21 Eylül - TMSF, 7 radyo, 2 televizyon kanalı ve bir gazeteden
oluşan Star Medya Grubu şirketlerinin satış ihalelerine, Super FM ile
başladı. Super FM için en yüksek teklifi 33.1 milyon dolar ile CGS
Televizyon ve Radyo Yayıncılığı A.Ş. verdi.
22 Eylül - Metro FM için gerçekleştirilen açık artırmada, en
yüksek teklifi 22.9 milyon dolar ile Pasifik Televizyon ve Radyo
İşletmeciliği'nden geldi.
23 Eylül - TMSF'nin satışa çıkardığı Joy Türk FM ihalesinde, açık
artırmada verilen 560 bin dolarlık dolarlık en yüksek teklif, 2 milyon
700 bin dolarlık muhammen bedelin altında kaldığı için ihale sona
erdirildi. 2. açık artırmada, en yüksek teklif 1 milyon 520 bin
dolarla Doğa Yayıncılık'tan geldi.
25 Eylül - Kiler Marketler Zinciri, Canerler'in yüzde 51'ini satın
aldı.
26 Eylül - TMSF'nin satışa çıkardığı Star TV'yi 306.5 milyon
dolarla en yüksek teklifi veren Doğan Grubu'nun Işıl Televizyon
Yayıncılık aldı.
27 Eylül - TMSF tarafından satışa sunulan Radyo Alaturka için en
yüksek teklifi, 190 bin dolarla Ares Radyo ve Televizyon Yayıncılık
verdi. Rock FM için düzenlediği ihaleye giren tek firma olan Karma
Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş. de 350 bin dolarlık teklif verdi.
28 Eylül - Yapı Kredi Bankası'nın Çukurova Grubu ve Mehmet Emin
Karamehmet'e ait yüzde 57.4'lük hisse Koç Finansal Hizmetler'e (Koç
Grubu ile İtalyan Uni Credito yüzde 50-yüzde 50 ortak) devredildi.
30 Eylül - TMSF Star Medya Grubu şirketlerinden Kral TV'nin satış
ihalesinin tek katılımcısı olan AKS Uluslararası Yayıncılık Sanayi ve
Ticaret A.Ş 45 milyon 100 bin dolarlık teklif verdi.
EKİM-KASIM VE ARALIK AYLARINDA NELER YAŞANDI?
Türkiye, yılın son çeyreğinde uzun yıllardır uğraş verdiği Avrupa Birliği (AB) yolunda önemli bir engeli daha geride bırakarak AB ile müzakerelere başladı.
Son çeyrekte ERDEMİR özelleştirmesine ilişkin ihale yapıldı, Vakıfbank hisselerinin yüzde 21.80'u halka arzedildi.
Bu dönemde, TMSF'nin İmar Bankası'ndan kaynaklanan alacakları
nedeniyle satışa çıkardığı Uzan Grubu ve Medya Grubu ile Telsim'in
satışından 6 milyar 152 milyon dolar elde ettiği açıklandı. Telsim'e
en yüksek teklif 4 milyar 550 milyon dolar ile Vodafone'dan geldi.
Körfez sermayesinin Türkiye'ye ilgisi artarken, Dubai Veliaht
Prensi Al Maktum, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile 5 milyar dolarlık
gayrimenkul yatırım ortaklığı anlaşması imzaladı.
Mavi Akım boru hattı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet
Başkanı Vladimir Putin ve İtalya Başbakanı Silvia Berlusconi'nin
katıldığı törenle açıldı.
Kredi kartları taslağı ve mortgage taslağı Meclis'e sunulurken,
konut kredisinde Anadolubank faiz oranlarını aylık yüzde 1'in (yüzde
0.99) altına indirdi.
Turkcell'in yüzde 13.22 oranındaki hissesi, Rus Alfa'nın
kontrolüne geçti.
-SON ÇEYREK-
Yılın son çeyreğinde yaşanan gelişmeler de şöyle:
1 Ekim - Türkiye Eylül'de 7 milyar sınırına yaklaşık ihracatla
aylık bazda rekor kırdı. 12 aylık ticaret ise 72 milyar dolara
dayandı. Dolar 1.3530, avro ise 1.6160 YTL'den işlem gördü.
-AB İLE MÜZAKERELER BAŞLADI-
3 Ekim - AB Konseyi, Türkiye ile müzakerelere başlanmasına karar
verdi. TMSF tarafından satışa sunulan Star Medya Grubu şirketlerinden
Kral TV, Joy Türk ve Joy FM'in ihale sonuçları Fon Kurulu tarafından
onaylanmadı.
4 Ekim - ERDEMİR'in yüzde 46.12'lik bölümünün özelleştirilmesine
ilişkin ihalede en yüksek teklif 2 milyar 770 milyon dolar ile
Oyak'tan geldi. Kamu net borç stoku, Haziran sonu itibarıyla 265.9
milyar YTL'ye geriledi. AB ile müzakerelerin başlaması üzerine İMKB
35.624 puana çıktı. Merkez Bankası ise 2 milyar dolar alarak, doların
1.35 YTL'nin altına inmesini engelledi.
6 Ekim - Dubai Veliaht Prensi Şeyh Muhammed Bin Raşid Al Maktum,
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile 5 milyar dolarlık Gayrimenkul
Yatırım Ortaklığı anlaşması imzaladı.
7 Ekim - KKTC'nin su ihtiyacının Türkiye'den döşenecek boru
hattıyla karşılanmasına dönük proje başlatıldı.
-KUŞ GRİBİ-
8 Ekim - Balıkesir'in Manyas İlçesi'ne bağlı Kızıksa Beldesi'nde
kamuoyunda "kuş gribi" adıyla bilinen tavuk vebası hastalığına
rastlandı.
9 Ekim - Kuş gribi nedeniyle AB Komisyonu, Türkiyeden kanatlı
hayvan ithalatını yasakladı.
-UZAN GRUBU'NA AİT ÇİMENTO FABRİKALARININ SATIŞI-
10 Ekim - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener,
2006 yılı enflasyon hedefinin yüzde 5, faiz dışı fazla hedefinin de
yüzde 6.5 olarak belirlendiğini bildirdi. TMSF, Uzan Grubu varlıkları
arasında yer alan 433 milyon dolar muhammen bedele sahip 9 çimento
fabrikasının satış sürecini Lalapaşa Çimento Fabrikası ile başlattı.
İhalelerde Lalapaşa, Standart, Bartın, Ladik, Gaziantep, Şanlıurfa,
Ergani, Van ve Trabzon çimento fabrikaları satışa sunuldu.
11 Ekim - Nergis Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Şankaya
vefat etti. Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarında 0.25'lık
indirim yaptı.
13 Ekim - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, kuş gribi
nedeniyle yaklaşık 8 bin hayvanın itlaf edildiğini bildirdi.
18 Ekim - Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, ilk 3 yıllık bütçeyi
açıkladı. 2006 Mali Yılı Konsolide Bütçesi 174 milyar 340 milyon YTL
olarak belirlendi.
19 Ekim - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in bir kez daha
görüşülmek üzere iade ettiği Bankacılık Yasası, TBMM Genel Kurulu'nda
aynen kabul edildi.
20 Ekim - Rekabet Kurulu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın
İskenderun Limanı'nın işletme hakkı devrinin PSA-Akfen Ortak Girişim
Grubu'na verilmesine ilişkin başvurusuna onay vermedi. TMSF tarafından
satışa çıkarılan Uzan Grubu varlıkları arasında yer alan 9 çimento
fabrikasının satışı Trabzon Çimento Fabrikası'nın ihalesiyle sona
erdi. Fabrikalara verilen en yüksek tekliflerin toplamı 1 milyar 73
milyon dolar oldu.
21 Ekim - Rekabet Kurulu, TÜPRAŞ'ın Koç-Shell Ortak Girişim
Grubu'na satışına şartlı onay verdi.
23 Ekim - Kuş gribi hastalığından zarar gören mükelleflerin,
beyanname verme ve vergi ödeme yükümlülüğü 2 ay ertelendi.
24 Ekim - Milli Piyango'nun yılbaşı çekilişinde büyük ikramiye 20
milyon YTL olarak belirlendi.
-IMF İLE MUTABAKAT TAMAM-
25 Ekim - Danıştay, Türk Telekom'un yüzde 55 oranındaki hissesinin
blok olarak satılmasına ilişkin ihale komisyonu kararının yürütmesinin
durdurulması istemini reddetti. Devlet Bakanı Ali Babacan, IMF Heyeti
ile yapılan görüşmeler neticesinde, 1 ve 2. gözden geçirmenin niyet
mektubu taslağı konusunda, genel hatları ile mutabakat sağlandığını
açıkladı.
26 Ekim - Emekli Sandığı'na ait Büyük Efes Oteli'ne en yüksek
teklif 121.5 milyon dolar ile Tahincioğlu-Nida-M.V. Ortak Girişim
Grubundan geldi.
28 Ekim - Manyas'ta kuş gribi karantinası sona erdi.
-AKARYAKIT İSTASYONLARINDA FATURA DÖNEMİ-
1 Kasım - Akaryakıt istasyonlarında "fatura-fiş" dönemi başladı.
Dolar 1.3560, avro da 1.6280 YTL'den işlem gördü. Rekabet Kurumu,
Tansaş'ın Koç Holding'e satışını onayladı. Cumhurbaşkanı Sezer,
Bankacılık Yasası ile sözleşmeli sağlık personeli çalıştırılmasını
düzenleyen yasaları onayladı.
2 Kasım - Ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde
7.52, ÜFE'de yüzde 2.57 oldu.
7 Kasım - Rekabet Kurumu, Garanti Bankası'nın yüzde 25.52'lik
hissesinin General Electric Capital Corporation tarafından
devralınması işlemine izin verdi.
-ARAÇ MUYANE İSTASYONLARINA DURDURMA-
9 Kasım - Merkez Bankası, kısa vadeli faizleri çeyrek puan
düşürdü. RTÜK, Star TV'nin devir işlemini onayladı. Vakıfbank'ın halka
arzında talep toplanmaya başlandı. Makine Mühendisleri Odası'nın
açtığı davada, Rekabet Kurulu'nun araç muayene istasyonları hizmetinin
devir işlemine izin veren kararlarına ilişkin olarak Danıştay
yürütmenin durdurulmasını kararlaştırdı.
11 Kasım - EPDK tarafından düzenlenen "Ulusal Marker" ihalesini,
İsrailli firma Global Fluids İnternational şirketi kazandı.
-TÜRK TELEKOM'DA DEVİR TAMAM-
14 Kasım - Türkiye'nin en büyük özelleştirmesi olan Türk
Telekom'da hisse devri tamamlandı. Vakıfbank, hisselerinin yüzde
21.89'unun halka arzında 1 milyar 274 milyon dolar gelir elde etti.
Vestel'in Rusya'daki yıllık 1 milyon TV üretim kapasiteli televizyon
fabrikası tamamen yandı.
15 Kasım - Türk Telekomünikasyon Kurumu'nun kayıt sisteminin
altyapısının kurulması için açtığı ihale, Kamu İhale Kurulu tarafından
iptal edildi.
-MAVİ AKIM AÇILDI-
17 Kasım - Star TV'nin satış işlemleri tamamlandı. Mavi Akım
Projesi'nin resmi açılış töreni Samsun'da gerçekleştirildi. Açılışa
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İtalya Başbakanı Silvio
Berlusconi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan katıldı. Bankaların konut
kredilerini düşürme yarışına devam etti.
18 Kasım - Merkez Bankası, 3 milyar dolarlık döviz alımı yaptı.
Yeniden Değerleme Oranı 2006 yılı için yüzde 9.8 olarak belirlendi.
23 Kasım - Nestle, İtalya, Fransa, İspanya ve Portekiz'den sonra
Yunanistan'da da 420 kutu bebek sütünü toplattı.
25 Kasım - Konut kredileri faiz rekabeti devam ederken, faiz
oranları yüzde 1.05'e kadar geriledi.
-KREDİ KARTLARI TASLAĞI-
28 Kasım - DİE yerine yeni kanunla "Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK)" oluşturuldu. Turkcell'in yüzde 13.22 oranındaki hissesi,
Alfa'nın kontrolüne geçti. Dışbank, müşterilerini "Fortis" adıyla
kabul etmeye başladı. Banka ve Kredi Kartları Kanun Tasarısı ile
kamuoyunda "Mortgage" olarak bilenen Uzun Dönemli Konut Edindirme
Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
-VERGİ İNDİRİMİ-
29 Kasım - Başbakan Erdoğan, 2006'dan itibaren kurumlar vergisi
oranının yüzde 30'dan yüzde 20'ye, ücretliler dışındaki gelir vergisi
yüzde 40 olan en yüksek oranın yüzde 35'e çekileceğini açıkladı. Bir
ons altının fiyatı Asya borsalarında 502.30 dolarla son 18 yılın en
yüksek seviyesini gördü.
1 Aralık - Avrupa Merkez Bankası, faiz oranlarını çeyrek puan
artırarak yüzde 2.25'e yükseltti. Dolar 1.3660, avro ise 1.6000
YTL'den işlem gördü.
2 Aralık - Dünya Bankası, Ülke Yardım Stratejisi (CAS)
çerçevesinde, Türkiye'ye vereceği yardımın vadesini bir yıl
arttırırken, kredi miktarını da 6.6 milyar dolara çıkardı. Kasım
itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7.61, ÜFE'de ise yüzde
1.60 oldu.
5 Aralık - Telsim ihalesinde ön yeterlilik alan firmalardan 7'si
teklif verdi. GSM Operatörleri, kısa mesaj yoluyla abonelerini kayıt
altına alınmamış cep telefonlarıyla ilgili uyarıda bulunmaya başladı.
TMSF, Star Gazetesi, Joy FM ve Joy Türk FM için yeniden ihaleye
çıkmayı kararlaştırdı.
6 Aralık - Fitch, Türkiye'nin, BB(-) olan kredi notuna ilişkin
ekonomik görünümünü, "durağan"dan, "pozitif"e yükseltti. ÖYK,
Erdemir'in Oyak'a satışına onay verdi.
-KONUT KREDİSİ YÜZDE 1'İN ALTINDA-
7 Aralık - Balkaner Grubu'ndan TMSF'ye devrolan Çamlıca
Konakları'ndaki 20 gayrimenkul, toplam 16 milyon YTL'ye satıldı
Anadolubank, 10 yıl vadeli konut kredisine uyguladığı faiz oranını
0.99'a düşürdü. Danıştay, TMSF'ye devredilen İmar Bankası'ndan devlet
iç borçlanma senedi satın alanların zararlarının tazmin edilmesine
karar verdi.
8 Aralık - Fitch, Türkiye'deki finans kuruluşlarının kredi notuna
bağlı ekonomik görünümlerini "durağan"dan "olumlu"ya çevirdi.
9 Aralık - IMF ile yürütülmekte olan Stand-By Düzenlemesi'nin 1.
ve 2. Gözden Geçirmeleri IMF İcra Direktörleri Kurulu tarafından
onaylandı. 1. ve 2. Gözden Geçirmelerin tamamlanmasıyla yaklaşık 1.6
milyar ABD Doları tutarındaki kredi dilimi serbest bırakıldı.
10 Aralık - Vergi cezalarına 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yüzde
9.8 oranında zam yapılacağı açıklandı.
12 Aralık - TÜİK, bu yılın üçüncü 3 aylık döneminde büyüme hızını
yüzde 7.3 olarak açıkladı. GSYH artış hızı ise yüzde 7 olarak
belirlendi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 59. Hükümet döneminde
yapılan özelleştirmelerden 26 milyar 674 milyon dolar gelir
sağlandığını bildirdi.
-TELSİM İNGİLİZ VODAFONE'UN-
13 Aralık - TMSF'nin satışa çıkardığı Telsim, 4 milyar 550 milyon
dolarla dünyanın en büyük mobil telekomünikasyon operatörlerinden olan
İngiltere'den Vodafone'un şirketi Vodafone Telekomünikasyon A.Ş'ye
ihale edildi. TMSF'nin İmar Bankası'ndan kaynaklanan alacakları
nedeniyle satışa çıkardığı Uzan Grubu ve medya grubu ile Telsim'in
satışından 6 milyar 152 milyon dolar elde edildiği açıklandı. FED,
faiz oranlarının çeyrek puan daha artırılarak yüzde 4.25'e yükseltti.
15 Aralık - Moody's, Türkiye'nin kredi notunu B1'den Ba3'e
yükseltti. Dünya Odalar Federasyonu'nun Yönetim Kurulu Başkanlığı'na
Balıkesir Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Rona Yırcalı seçildi.
16 Aralık - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Kamu Mali Yönetimi
ve Kontrol Yasası'nın bazı maddelerini, Anayasa'ya aykırı bularak
yeniden görüşülmek üzere TBMM geri gönderdi. Motorlu Taşıtlar Vergisi
tutarları 2006 yılı için yüzde 9.8 oranında artırıldı. Türkiye'ye
Ocak-Kasım döneminde gelen turist sayısı ilk kez 20 milyon sınırı
aştı. Brezilya ve Arjantin, IMF'e olan borçlarını 2006 yılı başına
kadar kapatılacağını duyurdular.
RAKAMLARLA 2005 TÜRKİYE EKONOMİSİ
Enflasyondaki düşüşün sürdüğü, mali
disiplinin büyük oranda korunduğu 2005 yılında, sürdürülebilir büyüme
ortamı da yakalandı. Türk ekonomisi, 2002 yılından bu yana sürdürdüğü
büyümeyi 2005 Ocak-Eylül döneminde de devam ettirdi.
Son yıllarda görülmeyen bir şekilde 2002 başından bu yana 15
çeyrektir büyüyen Türk ekonomisi, 2005'in 9 ayında da 2004'e göre
yavaşlasa da yüzde 5.5'lik bir rakamı yine de tutturdu. Büyüme, 2005
yılının üçüncü çeyreğinde beklenmedik bir şekilde yüzde 7.3'yi buldu.
Enflasyondaki düşüşe rağmen bunun sağlanması da ayrıca dikkati çeken
bir durum oldu.
Ekonomi büyürken, yıllık enflasyon ise Kasım ayı itibariyle
Üretici Fiyatları Endeksi'nde (ÜFE) yüzde 1.6, Tüketici Fiyatları
Endeksi'nde (TÜFE) yüzde 7.61 oldu. Bu rakamlar büyümede yıllık yüzde
5, enflasyonda ise TÜFE'de yüzde 8 olan 2005 hedeflerine
ulaşılabileceği beklentisini doğurdu.
Bütün olumlu gelişmelere rağmen kırılganlığını sürdürdüğüne dikkat
çekilen Türk ekonomisinin yıllardır sorunlu alanı olan cari açıkta,
yılın 10 ayında (Ocak-Ekim) 17.1 milyar dolara ulaşıldı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) İcra Kurulu'nun 1. ve 2. gözden
geçirmelere ilişkin niyet mektubunu onaylamasının da eklenmesiyle
artan ekonomideki olumlu gelişmeler, borçlanmada da vadelerin uzaması
ve faiz oranlarının düşmesi olarak kendini gösterdi.
2005 yılında kaydedilen bütün bu olumlu gelişmelerin yanı sıra
büyük ölçüde dikkat çekilen konuların başında cari açık, işsizlik ve
döviz kurları geldi. Ekonomi yönetimi, bazı kesimler tarafından
"endişe verici" olarak görülen cari açığın finanse edilir olması
üzerinde dururken, işsizliği ise "Türkiye'nin en önemli sorunlarından
biri" olarak nitelendiriyor. Yeni Türk Lirası'nın (YTL) dolar ve avro
karşısında değerlenmesi ise özellikle ihracatçıların tepkisini
çekiyor.
Veriler ışığında ekonomide bu yıl yaşanan gelişmeler, konu
başlıkları halinde özetle şöyle:
-ENFLASYON-
2004 yılı içinde ÜFE'de 27 yıl 11 ay, TÜFE'de ise 32 yıl aradan
sonra yeniden tek haneli rakamlara inen enflasyon, 2005 yılında da
düşük seyrini sürdürdü.
Bu yıl Kasım ayında yıllık bazda ÜFE'de yüzde 1.60, TÜFE'de yüzde
7.61 artış kaydedildi. Geçen yıl Kasım ayında bu rakamlar sırasıyla
yüzde 14.40 ve yüzde 9.79 idi.
Enflasyon, 2004 yılında ise ÜFE'de yüzde 13.84, tüketicide ise
yüzde 9.79 olmuştu.
Bu arada, ismi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olarak
değiştirilen Devlet istatistik Enstitüsü (DİE) bu yıl başında
enflasyonda 2003=100 bazlı yeni seriye geçti.
-BÜYÜME HIZI-
Büyümede istikrar son verilerin açıklandığı 2005 yılının
Ocak-Eylül döneminde de sürdü. Kriz sonucu 2001 yılında eksi yüzde 9.5
olan büyüme hızı, 2002'de tekrar artıya döndü. Türkiye ekonomisi 2002
yılı başından bu yana 15 çeyrektir büyümesi sürdürdü. Büyüme, 2002
yılında yüzde 7.8 olmuştu. 2003 yılında ise büyüme hızı yüzde 5.9'a
düşmüş, 2004 yılında yüzde 9.9'a çıkmıştı.
2004 yılında kaydedilen yüksek büyüme hızı biraz yavaşlasa da
2005'de de Türkiye ekonomisi büyümesini sürdürdü. Türkiye ekonomisi,
bu yılın dokuz ayında yüzde 5.5 büyüdü. TÜİK'e göre, gayri safi milli
hasıla (GSMH) cari fiyatlarla bu yılın 9 ayında 352 milyar 879.8
milyon YTL oldu.
Büyüme hızı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarını kapsayan yılın
üçüncü 3 aylık döneminde ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde
7.3 oldu. Yılın üçüncü 3 ayında, GSMH cari fiyatlarla 150 milyar 541.3
YTL olarak belirlendi.
Geçen yıl, GSMH cari fiyatlarla 428 milyar 932.3 milyon YTL
düzeyinde gerçekleşmişti.
-İSTİHDAM-
İşsizlik oranı bu yıl Ağustos ayında yüzde 9.4'e yükseldi.
İşsizlik oranı bu yıl Ocak'ta yüzde 11.5, Şubat'ta yüzde 11.7, Mart'ta
yüzde 10.9, Nisan'da yüzde 10, Mayıs'ta yüzde 9.2, Haziran'da yüzde
9.1, Temmuz'da ise yüzde 9.1 idi.
Bu yıl Ağustos ayında toplam istihdam 22 milyon 838 bin kişi,
işsiz sayısı ise 2 milyon 381 bin kişi açıklandı.
Bu yıl Ağustos ayı verilerine karşılık gelen 2004 yılı üçüncü
çeyreğinde işsizlik oranı yüzde 9.5 olmuş, toplam istihdam 22 milyon
874, işsiz sayısı ise 2 milyon 390 bin kişi olarak belirlenmişti.
İşsizlik oranı geçen yıl sonu itibariyle ise yüzde 10.3 olmuştu.
-SANAYİ ÜRETİMİ-
Sanayi üretimi, geçen yıl Ocak-Ekim döneminde yüzde 10.5 oranında
artış gösterirken, bu yıl aynı dönemde artış oranı yüzde 4.7'de kaldı.
2005 yılının on ayındaki üretim artışı, imalat sanayinde yüzde 4.1,
elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 7.2, madencilik sektöründe de
yüzde 13.1 oldu.
Geçen yılın tamamında ise üretim madencilik sektöründe yüzde 3.7,
imalat sanayi sektöründe yüzde 10.4, elektrik gaz ve su sektöründe
yüzde 6.8, toplam sanayide ise yüzde 9.8 oranında artmıştı.
Öte yandan geçen yıl Kasım ayında yüzde 83.5, Aralık ayında da
yüzde 84 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanımı, bu yıl Kasım
ayında yüzde 81.2'ye geriledi.
Bu arada Ocak-Kasım'da, tam kapasite ile çalışamama nedenlerinin
başında yüzde 50.6 ile iç pazardaki talep yetersizliği geldi. Dış
pazardaki talep yetersizliği yüzde 19.3, mali imkansızlıklar yüzde
4.2, yerli mallarda hammadde yetersizliği yüzde 3.9, işsizlikle ilgili
meseleler yüzde 1.8, ithal mallarda hammadde yetersizliği yüzde 2.3
pay aldılar.
-KONSOLİDE BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ...-
2005 yılı konsolide bütçesi, Ocak-Kasım döneminde 5 milyar 446
milyon YTL açık verdi.
11 ayda bütçe harcamaları 126 milyar 705 milyon YTL, bütçe
gelirleri ise 121 milyar 259 milyon YTL olarak gerçekleşti. Söz konusu
dönemde, faiz dışı bütçe fazlası da 35 milyar 985 milyon YTL oldu.
Geçen yılın tamamında bütçe gelirleri 110 milyar 721 milyon YTL,
harcamaları 141 milyar 21 milyon YTL düzeyinde gerçekleşirken, bütçe
açığı 30 milyar 300 milyon YTL, faiz dışı fazla ise 26 milyar 188
milyon YTL olmuştu.
-DIŞ TİCARET-
2005 yılının 10 aylık döneminde ihracat 59 milyar 438 milyon
dolar, ithalat 95 milyar 16 milyon dolar, dış ticaret açığı 35 milyar
579 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde
62.6 düzeyinde gerçekleşti.
İhracatçı birlikleri kayıtlarına göre ise 2005 yılı Ocak-Kasım
döneminde ihracat 66 milyar 175 milyon dolara yükseldi. Kasım ayı sonu
itibariyle 12 aylık ihracat tutarı da 72 milyar 928 milyon dolara
ulaştı.
2004 yılının tamamında ihracat 62 milyar 774 milyon dolar, ithalat
97 milyar 161 milyon dolar olurken, dış ticaret açığı da 34 milyar 388
milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Aynı tarihte, ihracatın ithalatı
karşılama oranı yüzde 64.6 düzeyindeydi.
-ÖDEMELER DENGESİ-
Merkez Bankası'nın açıkladığı ödemeler dengesi bilançosuna göre,
bu yıl Ocak-Ekim döneminde cari işlemler dengesi 17 milyar 114 milyon
dolar açık verdi. Geçen yılın aynı döneminde cari açık 10 milyar 804
milyon dolar olmuştu.
2004 yılının sonunda ise cari işlemler dengesi 15 milyar 573
milyon dolar açık vermişti.
-DÖVİZ REZERVLERİ-
Geçen yıl sonunda 58 milyar 749 milyon dolar düzeyinde bulunan,
altın ve dövizden oluşan Türkiye'nin uluslararası brüt rezervi, yüzde
19 artışla, bu yıl Kasım ayı sonunda 69 milyar 941 milyon dolara
ulaştı.
Merkez Bankası'nın döviz rezervleri ise yüzde 32 artışla, 9
Aralık'ta 47 milyar 539 milyon dolara yükseldi. 2004 yıl sonunda
Banka'nın döviz rezervleri 36 milyar 6 milyon dolar idi.
-İÇ BORÇ STOKU-
2004 yılı sonunda 224 milyar 483 milyon YTL olan iç borç stoku, bu
yıl Ekim sonu itibariyle 242 milyar 779 milyon YTL'ye ulaştı. Geçen
yıl sonuna göre bu yıl 10 ayda stoktaki artış yüzde 8 olarak
hesaplandı.
2005 Ekim sonu itibariyle iç borç stokunun 221 milyar 242 milyon
YTL'si tahvil, 21 milyar 537 milyon YTL'si de bonolardan oluşuyor.
Bu yıl iç borçlanmada ağırlıklı ortalama vade 405 güne çıkarken,
borçlanma faizi ise yüzde 13'e kadar geriledi. Hazine'nin en son
yaptığı yaklaşık 5 yıl vadeli ihalede bileşik faiz oranı ise yüzde
16.49 oldu.
Borçlanmalar en kısa 3 ay vadede yapılırken, daha çok uzun vadeyi
tercih eden Hazine, zaman zaman vadeyi 5 yıla kadar uzattı.
-DIŞ BORÇLAR-
2004 sonunda 161.6 milyar dolar olan dış borç stoku ise bu yıl
Haziran sonu itibariyle 161.9 milyar dolar oldu.
Dış borç stokunun 128 milyar 315 milyon doları orta ve uzun vadeli
borçlardan, 33 milyar 676 milyon doları da kısa vadeli borçlardan
oluşuyor.
Öte yandan yılbaşından 14 Aralık'a kadar yapılan dış borç
ödemeleri ise 25.3 milyar doları buldu. Hazine 15 milyar 571.7 milyon
dolar, Merkez Bankası 628.1 milyon dolar, diğer kamu sektörü 686.9
milyon dolar ödeme gerçekleştirdi. Bu dönemde, Uluslararası Para
Fonu'na (IMF) 8 milyar 455.8 milyon dolar ödeme yapıldı.
Geçen yılın tamamında 18 milyar 810.8 m