Karbon 14 ile yaş tayininde ilk imzalar atıldı
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü arasında Karbon 14 ile yaş tayini kapsamında işbirliği protokolü imzalandı.
Karbon 14 ile yaş tayini kapsamında TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü arasında işbirliği protokolü imzalandı. TÜBİTAK MAM’da kurulan “Karbon 14 Laboratuvarı”nda organik kalıntıların tarihlendirilmesi ve yaş tayini alanlarında 50 bin yıl geriye gidilebiliyor. TÜBİTAK MAM Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Makaracı, Karbon-14 yaş tayini için dünyada mevcut en hassas analiz sistemi olan Hızlandırılmış Kütle Spektrometresi (AMS) ile kültür varlıklarının analizi için Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile "İş Birliği Protokolü" imzalandığını söyledi.
Bu kapsamda, TÜBİTAK MAM tarafından belirlenen koşullara uygun numune alma işlemlerinin Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bağlı Müze ve Bölge Müdürlükleri tarafından yapıldığını ifade eden Makaracı, örneklerin merkeze iletilip, raporlandığı bilgisini verdi.
Doç. Dr. Murat Makaracı, yaş tayini yapılan örnekleri; Kömürleşmiş Malzeme (Charcoal), Ağaç, Odun, Ahşap, vb. (Wood), Tohum (Seed), Deniz Kabukluları, Mercan ve CaCO3 (Shell, Coral, CaCO3), Kemik (Ultrafiltrasyon yöntemi ile), Deri, Parşömen, Kâğıt, Tekstil, Diş, Polen (çıkartılmış, kuru), Çömlek Parçaları (organik kalıntı), Boynuz ve Kireç Harcı (çıkartılmış olan organik malzeme) olarak sıraladı. Bunların dışındaki örnekler ise TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ile görüşme sonucunda değerlendiriliyor.
Bu teknolojinin ülkemizde kurulumu nasıl oldu?
Karbon 14 yöntemi, Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi (AMS) teknolojisine dayanıyor. AMS ile atomları düz bir çizgide 20 metrelik bir hat üzerinde seyahat ettiriyor. Temel mantığı, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısında kullanılan teknolojiyle benzer. Atomik boyutta çalışıldığı için laboratuvarın kurulumu büyük bir titizlik ile gerçekleştirildi. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde kurulan Karbon 14 Laboratuvarının kurulum aşamasında, tersine beyin göçü ile ülkemize Japonya ve Amerika’da çalışmalar yapmış bir ekip yer alıyor.
