Türkiye'ye gaz vermek için 4 ülke sırada

Rusya ile yaşanan gerilim nedeniyle doğalgaz tedariki riskli hale gelen Türkiye alternatif pazar girişimlerini hızlandırdı. Katar, Azerbaycan’dan sonra sürpriz İsrail’den geldi. Doğu Akdeniz gazının rotası tekrar Türkiye’ye çevrilebilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gerçekleştireceği Türkmenistan ziyaretinden de yeni bir gaz anlaşması çıkabilir.

Gittikçe büyüyen Rusya-Türkiye uçak krizi nedeniyle Rusya’nın doğalgazı kesme ihtimali Türkiye’yi alternatif gaz bulma çabalarına iterken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan sürpriz bir açıklama geldi.

Netanyahu, İsrail’in Türkiye’yle doğalgaz satışı konusunda Ankara ile görüşme halinde olduğunu söyledi. Bu açıklama, “İsrail-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı projesi yeniden gündemde mi” sorusunu gündeme getirdi. İsrail ile temas halinde olan şirketlerde heyecan var. Görüştüğümüz bir enerji şirketi temsilcisi, yıllık 10 milyar metreküp (bcm) doğalgazın üç-dört yıla kadar Türkiye’ye gelebileceğini söylüyor. Bu da Türkiye’nin Rusya’dan bugün ithal ettiği yaklaşık 30 milyar metreküplük gazın, üçte birine karşılık geliyor. Ancak İsrail gazının Türkiye’ye gelmesi için önce diplomatik ilişkilerdeki düğümün çözülmesi gerektiği söyleniyor. Nitekim Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın da dün düzenlediği basın toplantısında “İsrail’le ilişkilerimizin tekrardan başlaması için 3 şartımız vardı. Mavi Marmara için özür dilediler. İkinci ve üçüncü şartımız henüz yerine getirilmiş değil. O şartlar da Mavi Marmara için tazminat ve Gazze’ye ambargonun tamamen kaldırılması. Bu şartlar sağlanmadıkça İsrail’le herhangi bir ilişki kurmamızın ihtimali yok” açıklaması yaptı. 

YENİ HAMLELER 

Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 55’ini tek başına Rusya’dan ithal ediyor olması yıllardır tartışma konusu iken, son gelişmeler hükümeti harekete geçirdi. Azerbaycan ve Katar’da resmi temasların başlıca gündem maddesi doğalgaz olurken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yakında diğer bir önemli doğalgaz ülkesi olan Türkmenistan’ı ziyaret edecek. Bu ziyaretten doğalgaz konusunda yeni bir söylem çıkması muhtemel. İşte tüm bu gelişmeler yaşanırken, dikkat çekici bir gelişme Netanyahu’nun doğalgaz satışı ile ilgili İsrail’in Türkiye ile görüştüğünü söylemesi oldu. Doğu Akdeniz’de keşfedilen dev gaz yataklarının geleceğinde Türkiye’nin rolü fazlasıyla etkili. İsrail-Türkiye arasında bir boru hattı inşa edilerek, gazın Türkiye’ye satışı yaklaşık 5 yıldır gündemde. Ancak Türkiye ve İsrail arasındaki diplomatik gerginlik, projenin bir anlamda donmasına neden olmuştu. Netanyahu’nun son açıklamaları ise konuya taraf özel şirketlerde heyecan yarattı. 

ÖNEMLİ AÇIKLAMA

İsrail gazı ile ilgilenen bir şirket temsilcisi, bu konuda önemli bir sinyalin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Atlantik Konseyi Enerji Zirvesi’nde geldiğini, Erdoğan’ın “Türkmen gazı başta olmak üzere (TANAP’a) alternatif kaynakların da dahil edilmesi için çalışma yapıyoruz. Doğu Akdeniz, İran, Irak, Hazar bölgesiyle ilgili çalışmalarımız var” dediğini anımsatarak, şöyle konuşuyor:

“Erdoğan’ın Doğu Akdeniz gazını alternatif kaynaklar arasında sayması, Netanyahu’nun açıklama yapması, bu gazla ilgilenen herkesi umutlandırdı. Proje raftan inecek diye düşünülmeye başlandı. Zaten Mısır’daki gaz keşfinden sonra bu gazın gidebileceği bir yer de kalmadı. İsrail tarafı bu gazı Türkiye’ye satmak istiyor. Gazın Türkiye’ye gelmesi kaynak çeşitlendirmesi açısından Türkiye’nin de önünü açar.  Dışişleri Bakanlığı ve hükümet bu konuda özel sektörün önünü açarsa, Türkiye’ye 3-4 yıl gibi bir zaman diliminde rahatlıkla gelebilecek bir gaz. İsrail açıklarındaki yataklardan Türkiye sahiline 500 kilometre bir boru hattı inşa edilerek, 25 yıllığına 8-10 bcm doğalgaz buradan alınabilir. İsrail, Türkiye ve Kıbrıs sorununun çözümüne de katkı sağlaması beklendiği için tam bir barış projesi olabilir.”