230 bin emekliye haciz şoku

Emekli olduktan sonra Sosyal Güvenlik Destek Primi'ne (SGDP) tabi olarak çalışan 230 bin emeklinin maaşından kesinti başladı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), SGDP borcunu ödemeyen kişilerden maaşlarına haciz koyarak alacaklarını tahsil ediyor. Emekli olduktan sonra esnaflık yapan veya şirket ortağı olan kişilerin SGDP ödemesi gerekiyor. Ancak uzun süre emeklilerin bu durumdan haberi olmadı. Daha sonra ise borç biriktiği için emekliler ödemedi. Emeklilere, SGDP borcunu ödeyebilmeleri için ocak ayında bir af çıkarıldı. Bu prim affında emeklilere, taksitle ödeme imkanı verildi. Ancak bu affa, borcu olan 480 bin emekliden 250 bini başvurdu. 230 bin emekli ise affa ilgi göstermedi. Bu nedenle 230 bin emeklinin maaşlarında dörtte bir oranında kesintiye gidiliyor. SGK maaş kesintilerine başladı.

Emekli olduktan sonra işyeri açarak çalışanlardan kesilen Sosyal Güvenlik Destek Primi'ne ilişkin sorun devam ediyor.

2003 yılında yapılan yasal düzenleme ile işyeri sahibi olan emeklilerden SGDP kesilmesine karar verilmişti. Buna göre emekli olduktan sonra işyeri açan emeklilerin, maaşlarının yüzde 15'i oranında destek primi ödemesi gerekiyordu. Bu durumdaki emeklilerin üç ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvurarak destek primi kesilmesi talep etmesi istendi. Ancak kanundan habersiz olan emeklilerin büyük bölümü müracaat etmedi.

SGK da kaç kişinin destek primi kapsamında çalıştığını tespit edemedi. Borcu olanların belirlenmesi halinde bu kesinti yapılıyordu. Geçen yıl Maliye Bakanlığı ile yapılan veri alışverişinde destek primi ödemesi gereken kişi sayısının bilinenin çok üzerinde olduğu ve bu kitlenin önemli bir bölümünün destek primi ödemesi yapmadığı ortaya çıktı. Maliye ile yapılan veri alışverişinde 480 bin kişinin emekli olduktan sonra esnaflık yaptığı veya şirket ortağı olduğu belirlendi. Ancak yıllar içinde ödenmeyen destek primleri, faiz ve gecikme cezalarıyla önemli bir yekun teşkil etti. Emekliler, faiziyle birlikte toplu borç ile karşı karşıya kaldı. Emeklilerin ödemesi gereken SGDP borcu 15-20 bin lirayı aştı. Birçoğu bakkal, terzi ve manav gibi küçük esnaf olan emekliler için bu borç ödenemez hale geldi.

Çözüm arayan hükümet, çareyi afta buldu. Yıl başında Meclis'e sevk edilen mini paketle birikmiş borcu olan emeklilerin rahatlatılması hedeflendi. SGDP borcu bulunan emekliler için yapılan kanuni düzenleme ocak ayında Meclis'ten geçerek yasalaştı. Bu düzenleme ile birikmiş borcu olan emeklilerin borç faizleri silindi. Ana para ise enflasyon oranında artırılarak 36 aya kadar taksitlendirildi. Borcu olan emeklilerin 31 Mayıs'a kadar SGK'ya başvurarak bu prim affından yararlanması gerekiyordu. Fakat SGDP borcu bulunan 480 bin emeklide bu düzenlemeye başvuran kişi sayısı 250 bin oldu. Geriye kalan 230 bin kişi, borcunu taksitle ödeme seçeneğine de ilgi gösterdi.

Borcunu ödemeyen 230 bin emekli için SGK, maaşlarından kesinti yapmaya başladı. Bu kesinti, en fazla emekli maaşının dörtte biri kadar oluyor. Maaş kesintileri, SGDP borçları bitinceye kadar uygulanacak. Geçmiş yıllarda da emeklilerden SGDP kesintileri tespit edildikçe yapılıyordu. Ancak emekli olduktan sonra çalışan emeklilerin çok büyük bölümü tespit edilemediği için kesinti yapılan kişi sayısı çok sınırlı kalmıştı. Şimdi ise borcunu ödemeyen 230 bin kişilik kitlenin tamamı biliniyor. Devlet alacağını bitirene kadar kesintiye devam edecek.