Eski teşvik bitiyor, 400 bin kişi işsiz kalabilir!

Handan Sema Ceylan'ın haberi

Eski teşvik yasasının son uygulaması olan 'istihdam desteği' 31 Aralık 2012'de sona erecek. 49 kentte uygulanan yasanın sona ermesi Türkiye çapında 31 bin işletmeyi etkiliyor.

Bu işletmelerde destekle istihdam edilen 770 bine yakın kişinin ilk etapta 400 bininin işsiz kalacağı, ardından karsız kalan işletmelerin ayakta kalamayacağı iddia ediliyor. Teşvikin 3 veya 5 yıl uzatılmasını talep eden Anadolu sanayicisi, bakanların kapısını çalmaya hazırlanıyor.

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün'e mektup yollayan bazı sanayiciler bakanlarla yüzyüze görüşmek için çalışma başlattı. Sanayiciler ayrıca AK Parti Genel Başkan Danışmanı Akif Gülle, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve OSBÜK Başkanı Nurettin Özdebir'e de hazırladıkları yazıları taktim ettiler.

Kamuoyunda 5084 olarak bilinen yasa 2004 yılında 36 kentte uygulanmış daha sonra 13 kentin girişimiyle genişletilerek, sanayi bakımından geri kalmış 49 ilde uygulanır hale gelmişti. Teşvik Kahramanmaraş, Adıyaman, Uşak ve Düzce gibi 'hızla sanayileşen yıldız kentler' de inşa etmişti.

Enerji teşviki, vergi indirimi ve SSK prim desteği sağlayan bu yasa daha sonra yapılan değişiklerle vergi indirimi ve enerji desteği kesilerek 5615 Sayılı Kanun olarak 31 Aralık 2012'ye kadar sadece istihdam teşviki olarak uzatılmıştı. Üç destekten 2'sinin kesilmesine rağmen geçen iki yıldan sonra en son hazırlanan 30 Mart 2012 verilerine göre 31 bin 115 işletmede 766 bin 672 kişi kanun kapsamında istihdam ediliyor.

Bu istihdamın 142 bin 401 kişilik kısmını ise kadın işgücü oluşturuyor. Kanun kapsımı genişletildiğinde çalışan sayısını 10'a tamamlayan işletmelere destek verilmişti. Anadolu'daki pek çok işletme bu barajı aşmak istin istihdamını artırdı. İş dünyasının şimdiki korkusu işsizliğin bu desteğin geri çekilmesiyle artacağı yönünde.

Bir işçinin devlete SGK maliyeti 200 TL

Asgari ücretli bir işçinin SGK primlerinin toplamı 360 lira. Eski teşvik yasası sayesinde bunun 200 lirasını devlet, 160 lirasını işveren üstleniyordu. Yani asgari ücretli bir işçinin SGK primlerini devlet ve işveren neredeyse yarı yarıya paylaşıyordu. Ancak yeni dönemde işverenin cebinden aylık 360 lira çıkacak. Bunun da istihdam üzerindeki olumlu havayı dağıtacağı düşünülüyor.

"Küçük işletmeler motivasyon kaybedecek"

Konuyla ilgili ayrıntılı bir rapor hazırlayan Trabzonlu sanayici Aydın Gündoğdu, 770 bine ulaşan çalışan sayısından ilk etapta 400 bininin işsiz kalacağını öngörüyor. Gündoğdu, özellikle tekstil, mobilya gibi emek yoğun sektörlerin başvurduğu bu teşvikin bitmesiyle devletin çok ağır bir işsizlik maaşı ve sağlık harcamaları ile karşı karşıya kalacağını söylüyor.

Gündoğdu, "Bu durum ülkemizdeki işsizlik yönünden iyi gidişi menfi olarak etkileyecek ve oranların artmasına neden olacak. Kanun kapsamında çalışan kadın sayısı 142 bin 401 kişidir.

Çalışan bu kadınlar başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da çalışma hayatına katıldılar. Çalışma hayatına katılmasına çok sıcak bakılmayan kadınlarımızın evlerine dönmesi de geriye doğru atılmış bir adım olacaktır. Küçük bir destekle devletinin yanında gören Anadolu'nun ücra köşelerindeki ufak işletmeler moral motivasyon kaybına uğrayacak, kanun sayesinde bir araya gelmiş olan 31 bini aşkın işletmenin çoğu ya kapanacak ya da ikiye bölünecek.

Önerimiz uygulanmakta olan 5084'ün son desteğinin yılsonu itibariyle 5 yıl daha uzatılarak devam etmesi yönündedir" açıklamalarını yapıyor.