2012'de bitkisel üretim yüzde 1,4 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2012 yılı bitkisel ürün fiyatları ve üretim değeri sonuçlarını açıkladı. Türkiye'de 2012 yılında gerçekleştirilen bitkisel üretimin değeri, bir önceki yıla göre yüzde 1,4 azalarak yaklaşık 87,8 milyar lira oldu.
Buna göre, geçen yıl Türkiye'de buğdayın fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 2,3 artarak 0,60 lira, mısırın fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 7,9 azalarak 0,58 lira, çeltiğin fiyatı yüzde 0,3 azalarak 0,96 lira, diğer arpa çeşidi fiyatı yüzde 15,1 oranında artarak 0,56 lira, yağlık ayçiçeği fiyatı ise yüzde 17,0 artarak 1,34 lira oldu.
Ispanağın fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 7,8 oranında artarken, kuru sarımsak fiyatı yüzde 22,2 azalarak 4,31 lira, sofralık domates yüzde 2,2 artarak 1,11 lira, kavun yüzde 4,9 azalarak 0,66 lira ve karpuz yüzde 12,1 azalarak 0,39 lira olarak gerçekleşti.
Geçen yıl önceki yıla göre fiyatlarda golden elmada yüzde 15,9, kayısıda yüzde 29 ve armutta yüzde 5,6 azalma görüldü. Sert kabuklu meyvelerden fındıkta fiyat yüzde 1,7 artarken, yaş çay fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 12,2 artışla 1,10 liraya yükseldi.
Bitkisel üretim değeri bir önceki yıla göre yüzde 1,4 azalarak yaklaşık 87,8 milyar lira oldu.
Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler üretim değeri bir önceki yıla göre yüzde 7,3 azalarak yaklaşık 33,1 milyar lira, sebze üretim değeri yüzde 0,4 azalarak 25,4 milyar lira ve meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim değeri ise yüzde 5,4 artarak 29,2 milyar lira olarak gerçekleşti.
Geçen yıl ana ve alt gruplara göre bitkisel üretim değerleri ve bir önceki yıla göre değişim oranları şöyle:
| Ana ve alt gruplar* | Değer (milyon lira) | ||||
| 2011 | Pay (yüzde) | 2012 | Pay (yüzde) | Değişim (yüzde) | |
| Toplam | 88.979 | 87.776 | -1,4 | ||
| Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler | 35.708 | 40,1 | 33.109 | 37,7 | -7,3 |
| Tahıllar | 20.424 | 57,2 | 20.171 | 60,9 | -1,2 |
| Patates; kuru baklagiller; yenilebilir kök ve yumrular | 5.389 | 15,1 | 4.806 | 14,5 | -10,8 |
| Yağlı tohumlar | 2.225 | 6,2 | 2.578 | 7,8 | 15,9 |
| Tütün | 427 | 1,2 | 765 | 2,3 | 79,1 |
| Şeker pancarı | 2.109 | 5,9 | 1.890 | 5,7 | -10,4 |
| Diğer yem bitkileri ** | 22 | 0,1 | 19 | 0,1 | -15,6 |
| Tekstilde kullanılan ham bitkiler | 4.883 | 13,7 | 2.758 | 8,3 | -43,5 |
| Parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler ve yem bitkileri tohumu | 229 | 0,6 | 122 | 0,4 | -46,7 |
| Sebzeler | 25.540 | 28,7 | 25.449 | 29,0 | -0,4 |
| Yumru ve kök sebzeler | 3.215 | 12,6 | 2.402 | 9,4 | -25,3 |
| Meyvesi için yetiştirilen sebzeler | 20.346 | 79,7 | 20.963 | 82,4 | 3,0 |
| Başka yerde sınıflandırılmamış diğer sebzeler | 1.979 | 7,7 | 2.085 | 8,2 | 5,3 |
| Meyveler, içecek ve baharat bitkileri | 27.731 | 31,2 | 29.217 | 33,3 | 5,4 |
| Üzüm (toplam) | 3.694 | 13,3 | 3.468 | 11,9 | -6,1 |
| Turunçgiller, yumuşak çekirdekliler, taş çekirdekliler ve diğer meyveler | 22.548 | 81,3 | 24.063 | 82,4 | 6,7 |
| Baharat bitkileri | 283 | 1,0 | 312 | 1,1 | 10,3 |
| Çay | 1.207 | 4,4 | 1.375 | 4,7 | 14,0 |
*Avrupa Birliği'nin Faaliyete Göre Ürünlerin İstatistiki Sınıflaması (FÜS 2002)
** Sadece hayvan pancarı
Hesaplama yöntemi
Çiftçinin eline geçen fiyatlar, çiftçinin ürettiği veya yetiştirdiği ürünleri aracı kullanmadan toptan veya perakende satmasıyla oluşuyor. Fiyatlar, ürünlerin üretim dönemlerine göre derleniyor ve üretim değeri üretim miktarıyla birim fiyatın çarpılmasından elde ediliyor. Çiftçinin eline geçen bitkisel ürün fiyatları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, il ve ilçe teşkilatı aracılığıyla aylık olarak web üzerinden derleniyor.
Şeker pancarı fiyatı Şeker Kurumu'ndan, çay fiyatı Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nden, haşhaş kapsül ve tohum fiyatı Toprak Mahsulleri Ofisi'nden ve tütün fiyatı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan alınıyor. Ayrıca, ticaret borsalarından ve üretici birliklerinden de fiyatlar alınıyor.
Bitkisel ürünlerin il fiyatları hesaplanırken, öncelikle o ilin ilçelerinden toptan ve perakende ayrımında derlenen fiyatlar, daha önceden hesaplanmış olan toptan ve perakende ağırlıklarla çarpılarak aylık ilçe fiyatı oluşturuluyor.
TZOB Başkanı Bayraktar: ''Özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da yaşanan kuraklık bitkisel üretimi düşürdü''
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da yaşanan kuraklığın, bitkisel üretimi geçen yıl bir önceki yıla göre düşürdüğünü belirtti.
Bayraktar yaptığı yazılı açıklamada, bitkisel üretim değerinin 2012 yılında, 2011 yılına göre yüzde 1,4 gerileyerek 88 milyar 979 milyon liradan 87 milyar 776 milyon liraya düştüğünü kaydetti.
Patateste pazarlama, ihracat sorunu ve üretim fazlalığının, mısırda üretim artışından kaynaklanan fiyat düşüşünün üretim değerlerini azalttığını ifade eden Bayraktar, ''Özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da yaşanan kuraklık bitkisel üretimi düşürdü. Tütünde yaşanan üretim değeri artışına, üretimdeki yükselme neden oldu. Pamukta üretim ve fiyatların düşmesi nedeniyle üretim değeri geriledi'' dedi.
Tabii afetlerin sebzelerde de üretim miktarını düşürdüğünü ve üretim değerinde gerileme yaşandığını gördüklerini dile getiren Bayraktar, genel olarak fiyat istikrarsızlığı, tabii afetlere bağlı üretim gerilemeleri ve özellikle Ortadoğu pazarına yapılan ihracattaki sorunlar nedeniyle toplam bitkisel üretimde yüzde 1,4 gerileme yaşandığını sözlerine ekledi.
