14.8 milyar dolarlık gizem!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı ithalat verilerinin bir kısmı, firmalardan veya ilgili kurumlardan gelen talepler üzerine ‘gizli veri’ olarak yayımlanıyor. TÜİK’in yayımladığı gizli veri niteliğindeki ithalatın biraz detayı incelendiğinde yüzde 60’ının hangi ülkelerden yapıldığı da yayımlandığı için, gizli verilerin hangi ürünleri kapsadığı anlaşılabiliyor.

DOĞALGAZ VE PETROL GİZLİ BİLGİ

Türkiye’nin ihracat rakamlarının tamamı TÜİK tarafından ayrıntılı bir şekilde açıklanıyor. Ancak, ithalat istatistiklerinin bir kısmı karartılarak ‘gizli veri’ kaleminde yayımlanıyor. Örneğin 2014 yılında gerçekleştirilen 214.2 milyar dolarlık toplam ithalatın 34.8 milyar doları, bu yılın 7 aylık dönemindeki 125 milyar dolarlık ithalatın da 14.8 milyar doları gizli veri olarak gösteriliyor.

İthalat istatistikleri ülkeler bazında incelendiğinde verilerin gizliliği de ortadan kalkıyor. Türkiye’nin geçen yıl gerçekleştirdiği 34.7 milyar dolarlık gizli ithalatın 11.7 milyar dolarının Rusya’dan, 8.2 milyar dolarının İran’dan, 765 milyon dolarının Kolombiya’dan, 378 milyon dolarının da Güney Afrika Cumhuriyeti’nden yapıldığı görülüyor.Bu yılın 7 aylık dönemindeki 14.8 milyar dolarlık gizli ithalatın ise 5.6 milyar doları Rusya’dan, 3 milyar doları İran’dan, 40 milyon doları Nijerya’dan, 9.7 milyon doları Kazakistan’dan gerçekleştirildi. İran, Rusya, Nijerya gibi ülkelerden yapılan ithalatın doğalgaz ve ham petrol ağırlıklı olduğu bilindiği için aslında bu ülkelerle ilgili verileri gizli yayımlamanın anlamı da kalmıyor.

ABD’DEN DE GİZLİ KODLU İTHALAT YAPILDI

İthalatta gizli veri, sadece petrol ve doğalgaz alınan ülkeler için geçerli değil. Batılı ülkelerden yapılan ithalatın bir kısmı da gizli veriler arasında gösterilebiliyor. ABD’den 2014’te 21.7 milyon, 2013’te 49.7 milyon, 2012’de ise 230.3 milyon dolarlık ithalat gizli veri olarak gösterildi.

Veriler neden gizleniyor?

Şirketler veya ülkeler, sattıkları ya da aldıkları bazı ürünlerin fiyatlarının diğer ülkeler ya da rakip şirketler tarafından bilinmemesi için verilerin gizlenmesini isteyebiliyor.

KOMİSYON BELİRLİYOR

TÜİK’in hangi verileri gizli tutacağı, Resmi İstatistiklerde Veri Gizliliği ve Gizli Veri Güvenliğine İlişkin Usul ve Esaslar Yönetmeliği’nde düzenleniyor. Yönetmeliğe göre, ilgili kurumlar veya hakkında istatistik derlenen şirketler, TÜİK’e yazılı olarak başvurarak, dış ticaret istatistiklerinde kendilerine ilişkin verilerin gizlenmesini talep edebiliyor. Verilerin nasıl gizleneceği, TÜİK bünyesinde oluşturulan 3 kişilik komisyon kararıyla belirleniyor.

YÜZDE 40'INDA ÜLKELER DE GİZLİ

Gizli ithalatın yüzde 40’ında ise ülkelerin adı da gizleniyor. 2014 yılındaki gizli verilerin 13.6 milyarı, bu yılki gizli verilerin de 6.2 milyar dolarlık kısmının hangi ülkelerle yapıldığı gizlendiğinden, bu ithalatın hangi ülkelerden yapıldığı bilinmiyor