Siyasetçilerden bedava reklam

Daha önce sadece tavsiye üzerine içilen bitkisel çayların tüketimi her geçen gün artıyor. Pazarın büyüklüğü son beş yılda yüzde 200’ün üzerinde artış göstererek 50 milyon doların üzerine çıktı.

Sektör temsilcileri, artışta vatandaşların sağlıklı yaşama isteklerinin yanı sıra başbakanlar Tansu Çiller, Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit ve Recep Tayyip Erdoğan’ın kendi dönemlerinde katıldıkları açılış ve toplantılarda bitkisel çay içmesinin etkili olduğu görüşünde. Birçok hükümet üyesi ve başbakanın sağlık danışmanlığını yapan Doktor Ender Saraç, başbakanların bitkisel çay pazarının doğal halkla ilişkilercisi olduğunu kaydediyor. Ünlülere bitkisel çayı sevdiren kişi olarak da bilinen Saraç, vatandaşların bu kişilere olan hayranlığının bu pazarındaki artış üzerinde yüzde 30 etkili olduğu inancında.

KUŞBURNUCU ÇİLLER

Türkiye’de ilk bitkisel çay üretimi 1985 yılında Doğadan ile başladı. Önceleri eczaneler ve aktarlarda satılan ürünleri şimdi bütün alışveriş merkezlerinde bulmak mümkün. Bugün tüketilen ürünlerin yüzde 20’si aktarlardan alınırken geriye kalanı alışveriş merkezlerinden temin ediliyor. Bitkisel çayların Türkiye gündemine gelmesi eski başbakanlardan Tansu Çiller’in kuşburnu çayına düşkünlüğü ile oldu. Bütün yayın organlarında Çiller’in gençliğini ve güzelliğini kuşburnu çayına borçlu olduğu mesajı verilince satışlar patladı. Bugün hâlâ kuşburnu çayı, ‘Çiller çayı’ olarak anılıyor.

MESUT YILMAZ: YEŞİL ÇAYCI

Tansu Çiller’den sonra başbakan olan Mesut Yılmaz’ın da yeşil çaya olan düşkünlüğü vatandaşların bu ürüne olan ilgisini artırdı. Sonrasında bu çay yerini Bülent Ecevit’in ıhlamur çayına bıraktı. Bitkisel çaya olan ilginin doruk noktasına çıkması ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile oldu. Sürekli yurtiçi ve yurtdışı gezilere çıkan, birçok törene katılan Başbakan’ın dinç görünmesi ve hasta olmaması bu ürünlerin doğal etkisine bağlandı. Başbakan şimdilerde ABD’de kullanılan ve Kızılderililerden kalma bir bitki olan echinecea çayını içiyor. Dr. Ender Saraç, Başbakan’ın yoğun temposuna rağmen yorgunluk hissetmemesini ve grip olmamasını bu çayın etkisine bağlıyor. Aile hekimliği dalında uzman olan ve Hindu tıp bilimi konularında eğitim gören Saraç, başbakanların yanı sıra siyaset, iş ve sanat dünyasından birçok ünlünün de bu içecekleri kullandığını belirtiyor. Ender Saraç, “Birçok insan bu kişileri örnek alıyor. Keşke ünlülerin çoğu gazetelere ve ekranlara alkol ve sigara yerine sağlık deposu olan bitki çaylarıyla çıksalar.” temennisinde bulunuyor.

20'YE YAKIN FİRMA

Vatandaşların bu ürünlere olan ilgisi, Türkiye’nin önde gelen gıda kuruluşlarını da harekete geçirdi. Beş yıl öncesine kadar birkaç firmanın olduğu pazarda şimdi 20’ye yakın marka, 30’a yakın ürün çeşidi ile hizmet veriyor. Sektöre yeni giren firmalardan Lipton, Ülker, Doğuş ve Sabancı sektörün hareketlenmesine yol açtı. Pazarın bu yıl yüzde 50 büyümesi bekleniyor. Lipton ve Doğuş kendi markaları ile ürün satışı yaparken Sabancı Deren, Ülker ise Natura ile raflardaki yerini aldı. Firmaların hedefi Türkiye’de kişi başı tüketimi 13 olan poşet çay kullanımını 212 olan Almanya seviyesine çıkarmak.

50 MİLYON DOLARLIK PAZAR

Dünyanın en büyük beşinci çay üreticisi, üçüncü büyük tüketicisi olan Türkiye’de, pazarın büyüklüğü 700 milyon doları buluyor. Bunun yüzde 84’ü dökme, geri kalan yüzde 16’lık kısmını da poşet çaylar oluşturuyor. 130 milyon dolarlık poşet çay üretiminde bitkisel çayların yeri 50 milyon dolar. Türkiye’de yılda 750 milyon poşet bitkisel çay tüketiliyor. Bitkisel çayların yüzde 75-80’ini kadınlar tüketiyor. Kadınlar, en fazla boşaltım sistemini çalıştırıp, metabolizmayı hızlandıran zayıflama çaylarını tercih ediyor. Erkeklerin tercihi ise yeşil çaylarda yoğunlaşıyor. Tüketimin yüzde 90’ı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde gerçekleşiyor.

Son yıllarda bitkisel çay pazarında yaşanan büyüme, tüketim alışkanlıklarının değişmesinden kaynaklanıyor. Bunda da kilo sorunu ve sağlıklı yaşam arayışı etkili oluyor. Yeni firmaların pazara girmesiyle birlikte, ürün çeşidinde de artış yaşanan pazarda artık, stresten uyku sorunlarına, kanserden mide ağrılarına, yorgunluktan hazımsızlığa kadar her derde deva çaylar, market raflarını dolduruyor. Zayıflama ve yeşil çayların dışında kuşburnu, ıhlamur ve adaçayı en fazla talep gören ürünler arasında. Artan rekabet, üretici firmaların pazarı büyütmek için hedef olarak çocukları seçmesine yol açtı.

KİMLER HANGİ ÇAYI İÇİYOR?

Recep Tayyip Erdoğan: Echinecea çayı

Bülent Ecevit: Ihlamur çayı

Tansu Çiller: Kuşburnu çayı

Mesut Yılmaz: Yeşil çay

Berna Yılmaz: Ada çayı

Semra Özal: Yeşil çay

Hangi çay neye iyi geliyor:

Echinecea: Vücudu dinç tutuyor, grip oluşumunu engelliyor.

Adaçayı: Mikroplardan koruyor, vücuda enerji sağlıyor.

Ihlamur: Uykuyu düzenliyor, gripal enfeksiyonlarda etkili oluyor.

Elma: Sindirim zorluğuna iyi geldiği belirtiliyor.

Rezene: Gaz giderici özelliği var. Anne sütünün artmasını sağlıyor.

Papatya: Rahatlatıp stres önlüyor. Cildi parlaklaştırıyor.

Limon: İdrar söktürücü etkisi bulunuyor.

Böğürtlen: Hastalıklara karşı koruyucu olan vitamin içeriyor.

Nane: Mide ağrılarına karşı etkili oluyor. Bulantıyı önlüyor.

Yeşil çay: Yaşlanmayı geciktiriyor. Kanser riskini azaltıyor.

Tarçın: İştah açıcı özelliğiyle biliniyor.

Form: Boşaltım sistemini ve metabolizmayı hızlandırıp zayıflatıyor.

Kuşburnu: Soğuk algınlığında etkili olmasıyla tercih ediliyor.