e-imza krizi sonrası BTK'dan yeni önlem! Herkesi uyardı: Artık zorunlu olacak!

Sahte diploma skandalıyla gündeme gelen e-imza krizi 29 Şubat 2024’te BTK tarafından fark edildi.Sahte kimlikler kullanılarak alınan e-imzaların, çeşitli belgelerde usulsüz işlemlerde kullanıldığı belirlendi.

Süreç ise, 29 Şubat 2024’te Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı adına sahte e-imza üretildiğinin tespit edilmesiyle başladı.

• Yaşanan e-imza krizi sonucunda BTK, SMS ile uyarı sistemini başlattıklarını duyurdu. Yani vatandaşlar e-imza işlemi gerçekleştirdikten sonra sisteme kayıtlı olan bütün hatlara bilgilendirme SMS'i gönderilecek ve e-imza 6 saat sonra aktif olacak.
   

Devletin hızlı refleksi: Sahte e-İmza çetesi çökertildi

VEFAT ETMİŞ MEZUNLAR ADINA SAHTE DİPLOMALAR DÜZENLENMİŞ

BTK incelemesini sürdürürken Gazi Üniversitesi’nden yapılan bir başvuru, olayın daha derinlere uzandığını ortaya koydu. Üniversite yönetimi, öğrenci bilgi sisteminde olağandışı bir durum olduğunu bildirince, BTK bünyesindeki Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) devreye girdi.

• Ekip, fiziken üniversiteye giderek dijital sistemi inceledi. İnceleme sonunda bazı yetkililerin e-imzaları kullanılarak sisteme girildiği, vefat etmiş mezunlar adına sahte diplomalar düzenlendiği ve bu diplomaların çeşitli işlemlerde kullanıldığı belirlendi.
   

FİZİKSEL BAŞVURULAR TAMAMEN YASAKLANMIŞTI

BTK, 10 Ekim 2024’ten itibaren fiziksel başvuru ile e-imza alınmasını tamamen kaldırdı.

Karar bu kez yazılı olarak e-imza sağlayıcısı şirketlere bildirildi. Böylece 1 Mart’tan itibaren Türkiye’de kimse şubeye giderek e-imza alamadı.

E-İMZA BAŞVURUSU KAYITLI BÜTÜN HATLARDA SMS OLARAK GİDİYOR

Skandal sonrası sistem kökten değişti. Artık e-imza yalnızca üç yolla alınabiliyor: Yapay zekâ destekli görüntülü görüşmeyle NFC’li kimlik doğrulama, e-Devlet üzerinden mobil imza ve dijital bankacılık ile kimlik doğrulama.

Ayrıca 2025 yılı başında devreye giren bir sistemle, e-imza başvurusu yapıldığında kişinin üzerine kayıtlı tüm hatlara SMS gönderiliyor.

E-imza, başvurudan ancak 6 saat sonra aktif hale geliyor. Bu uygulama sayesinde vatandaşlar, bilgileri dışında adlarına sahte e-imza düzenlenip düzenlenmediğini zamanında öğrenebiliyor.

İKİ OPERASYON, YÜZLERCE GÖZALTI VAR

Skandalın ortaya çıkmasının ardından 7 Ocak 2025’te Ankara merkezli 23 ilde düzenlenen operasyonlarda 126 şüpheli yakalandı, 17’si tutuklandı. Devamında 23 Mayıs’ta 16 ilde düzenlenen ikinci dalgada 61 kişi daha gözaltına alındı, 20’si tutuklandı. Aranan 10 şüpheli de kısa sürede yakalandı.

Soruşturma kapsamında çetenin şimdiye dek 57 sahte diploma, 108 sahte sürücü belgesi ve 4 sahte lise diploması hazırladığı tespit edildi.

VATANDAŞA UYARI: E-DEVLET’TEN KONTROL EDİN

BTK, tüm vatandaşlara SMS göndererek üzerlerine kayıtlı nitelikli elektronik sertifika (NES) olup olmadığını e-Devlet’ten sorgulamaları gerektiği yönünde uyarıda bulundu.

Vatandaşlar bu sistemle, adlarına bilgileri dışında e-imza düzenlenip düzenlenmediğini öğrenebiliyor.

E-İMZA SKANDALININ OLAY ÖRGÜSÜ

1)  İlk uyarı nereden geldi?

Gazi Üniversitesi'nden. Öğrenci bilgi sistemlerinde anormallik fark edilince BTK'ya başvuru yapıldı.

2)  Olay Nasıl Ortaya Çıktı?

29 Şubat 2024’te Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), kurum başkanının adına sahte e-imza üretildiğini tespit etti.

• Bu olay sonrası, 1 Mart 2024’te BTK, e-imza üretimini sözlü talimatla durdurdu ve hemen resen inceleme başlattı.
   
• Gazi Üniversitesi'nden gelen “öğrenci bilgi sistemimizde gariplik var” uyarısı ile olayın boyutu büyüdü.
   

3)  Çete Liderleri Hakkında Neler Biliniyor?

Çete Lideri: Ziya Kadiroğlu

• 1999’dan bu yana 13 kez yargılanmış, 5 yıl cezaevinde kalmış bir isim.
   
• 2016’da da benzer bir sahte diploma örgütünün lideri olarak yargılandı.
   
• Bu soruşturmada da çetenin başında olduğu tespit edildi.
   

4)  Hangi Operasyonlar Yapıldı?

7 Ocak 2025: 23 ilde 126 kişi gözaltına alındı, 17’si tutuklandı.

• 23 Mayıs 2025: 16 ilde 61 kişi daha yakalandı, 20’si tutuklandı.
   
• Çete: 57 sahte diploma, 108 sahte sürücü belgesi, 4 sahte lise diploması düzenlemiş.
   

5)  Etkilenen Herhangi bir Sınav var mı?

LGS, YKS, KPSS gibi merkezi sınavlarda sorun yaşanmadı. Ancak bazı kurum ve üniversite sınavlarında manuel girişli işlemlerde etkilenme ihtimali var.

6)  Devletin Güvenlik Zafiyeti var mı?

BTK, sahteciliği ilk tespit eden ve süreci başlatan kurum oldu. Sistemsel açıklar tespit edilse de yetkililer, gerekli önlemlerin alındığını ve sürecin kontrol altına alındığını belirtiyor.