ABD ve AB anlaşması Türkiye’ye yeni fırsatlar sunuyor

Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Birliği arasında imzalanan yeni ticaret anlaşması, Ankara’da dikkatle takip ediliyor. Hem ihracat hem yatırım hem de tedarik zincirleri açısından Türkiye’nin küresel ticarette avantajlı bir konuma yükselebileceği değerlendirilirken, yetkililer bu yeni dönemi “stratejik fırsat” olarak nitelendiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump ile Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in 27 Temmuz'da İskoçya'da gerçekleştirdiği zirvede imzalanan ticaret anlaşması, transatlantik ticaret gerilimini önemli ölçüde yatıştırdı.

TÜRKİYE YENİ DENGEDE ÖNE ÇIKABİLİR

Taraflar, AB'den ABD'ye ihraç edilen tüm ürünlere %15 oranında sabit gümrük vergisi uygulanmasında mutabık kaldı. Böylece Trump'ın daha önce dile getirdiği %30'luk vergi tehdidi bertaraf edilmiş oldu.

ANLAŞMANIN DİĞER KRİTİK BAŞLIKLARI ŞÖYLE:

AB, ABD'den 750 milyar dolarlık enerji (LNG ve nükleer yakıt ağırlıklı) ithalatı yapacak.

Avrupa ülkeleri, 600 milyar dolarlık yeni yatırımı ABD'ye yönlendirecek.

Uçaklar, yarı iletkenler, kimyasallar ve stratejik tarım ürünlerinde karşılıklı sıfır gümrük vergisi uygulanacak.

AB, ABD'den askeri teçhizat alımını artıracak; bu da savunma alanında daha sıkı bir iş birliği anlamına geliyor.

AB tarafı, yüksek vergi oranlarından memnun olmasa da bir "ticaret savaşı" riskinden kaçınmanın diplomatik bir denge oluşturduğunu vurgularken; ABD tarafı anlaşmayı "ekonomi ve ihracat açısından büyük bir zafer" olarak nitelendiriyor.

ANKARA İÇİN FIRSATLAR VE AVANTAJLAR

Anlaşmanın Türkiye'ye etkileri çok boyutlu. Türkiye hâlihazırda ABD'nin %10'luk en düşük gümrük tarifesi diliminde yer alıyor. Bu, tekstil, kimyasal ürünler, elektrikli teçhizat, mobilya, halı ve doğal taş gibi kalemlerde Türk ürünlerine fiyat avantajı sağlıyor.

Bunun yanı sıra hem ABD'nin hem AB'nin Çin'e olan tedarik bağımlılığını azaltma yönündeki stratejisi, Türkiye'yi bölgesel bir üretim ve lojistik merkezi olarak öne çıkarıyor. Ankara'nın lojistik kapasitesi, sanayi altyapısı ve AB Gümrük Birliği entegrasyonu bu süreçte önemli kozlar sunuyor.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, anlaşmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, "ABD ve AB'nin küresel düzeyde ortaya koyduğu bu yeni ticaret çerçevesi, ülkemiz için hem ekonomik hem diplomatik alanda yeni bir fırsat penceresi açmaktadır," ifadelerini kullandı.

ENERJİ VE SAVUNMADA STRATEJİK ETKİLEŞİM

Enerji ithalatındaki yön değişimiyle birlikte Türkiye'nin enerji geçiş ülkesi konumu da yeniden önem kazanabilir. Aynı şekilde, savunma alanındaki iş birliklerinin derinleşmesi, Türkiye'nin NATO içindeki rolünü stratejik olarak güçlendirebilir.

Uzmanlar, Türkiye'nin bu dönemde atması gereken adımları şu şekilde sıralıyor:

AB ile Gümrük Birliği'nin modernizasyon sürecini hızlandırmak

ABD ile savunma, enerji ve teknoloji alanlarında ticari diyaloğu artırmak

Türk limanları ve lojistik altyapısını küresel tedarik zincirlerine entegre etmek

KÜRESEL DENGELER DEĞİŞİRKEN HAZIRLIK ŞART

Anlaşmanın dünya ticaret yapısında önemli kırılmalara yol açabileceği vurgulanırken, Türkiye'nin bu yeni dengede öne çıkabilmesi için stratejik planlama ve diplomatik çeviklik göstermesi gerektiği ifade ediliyor.

"Ticaretin yeni mimarisi, uyum kabiliyeti yüksek ülkeleri ödüllendirecek" diyen bir ekonomi uzmanı, "Türkiye bu fırsatları yakalarsa sadece bölgesel değil küresel ölçekte söz sahibi olabilir" değerlendirmesinde bulundu.