Türkiye'de et fiyatları nasıl düşecek? Bakan Yumaklı formülü açıkladı

Gazeteci Mustafa Kartoğlu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile gerçekleştirdiği görüşmeye dair notları köşesinden paylaştı. Bakan Yumaklı, tarım politikaları ve özellikle hayvancılık sektöründeki son duruma ilişkin önemli bilgiler verdi.

Bakan Yumaklı, gıda güvenliğinin savunma, dijital, ekonomi ve enerji gibi ulusal güvenliğin kritik unsurlarından biri olduğunu belirterek bu alanda milli bir vizyon ve işbirliğinin önemini vurguladı.

TÜRKİYE AVRUPA'DA LİDERLİĞİ ALDI

Bakan Yumaklı, "Türkiye'nin sınırları kapansa dahi gıda eksikliği yaşamayacağını" ifade ederek, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta Türkiye'nin Avrupa liderliğine çıktığının altını çizdi.

Avrupa İstatistik Kurumu (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mayıs 2025 itibariyle Türkiye, 16 milyon 986 bin büyükbaş hayvan varlığıyla Avrupa lideri olan Fransa’yı geride bıraktı.

Büyükbaş:
Türkiye: 16 milyon 986 bin
Fransa: 16 milyon 429 bin
Almanya: 10 milyon 461 bin

Küçükbaş hayvancılıkta ise Türkiye, 54 milyon 903 bin küçükbaş hayvanla AB ülkelerinin ilk dokuz ülkesinin toplamından daha fazla hayvana sahip durumda bulunuyor.

Küçükbaş:
AB lideri İspanya: 13 milyon 476 bin
Romanya: 10 milyon 443 bin
Yunanistan: 7 milyon 774 bin
Fransa: 6 milyon 607 bin

HAYVAN SAYISI ARTTI AMA ET FİYATLAR NEDEN YÜKSEK KALDI

Türkiye'deki hayvan sayısındaki artışa rağmen et fiyatlarının düşmemesi konusunda da değerlendirmelerde bulunan Yumaklı, enflasyonun yükseldiği Kasım 2023-Mart 2024 döneminde et fiyatlarının yüzde 67 arttığını hatırlatarak; 

"Kasım 2023'ten mart 2024'e kadar fiyatlar yüzde 67 artmıştı. Enflasyonun aşırı yükseldiği dönemdi. Biz kırmızı et planlaması yaptık; Mayıs 2025'e kadar karkas et fiyatındaki artış yüzde 27'de kaldı. PerDer (Perakendeciler Derneği) üyesi marketlerle fiyat pazarlığı yaptık. Karkas ette belirlediğimiz fiyatla et satıyorlar. Ancak semt kasapları ve PerDer üyesi olmayan zincir marketlerde fiyat farklılıkları var." dedi.

Fransa ve Türkiye fiyatlarını da karşılaştıran Kartoğlu; Örneğin, Bakanlık ile anlaşmalı marketlerde dana kıyma fiyatı belirlenen düzeylerde kalırken, anlaşma dışı bazı market zincirlerinde fiyatların %25-30 daha yüksek... 

Kıymalık/yemeklik en ekonomik et fiyatı 12,65 Euro (570 TL); Türkiye'de Tarım Bakanlığı anlaşmalı marketlerden pahalı, 'anlaşmasız' marketlerle aynı fiyata.

Biftek, antrikot gibi ürünler ise 20-24 euro (900-1100 TL); Tarım Bakanlığı anlaşmalı marketleriyle benzer fiyatta; anlaşmasız marketlerden ise daha ucuz!

Görünüşe göre, 2023-24 arasında yapılan zamlar son 6 ayda Tarım Bakanlığı'nın anlaşmalarıyla yavaşlamaya başlamış.

Diğer marketler de belli ürünlerde indirimler yaparak 'zamcı' görüntüden kurtulmaya çalışıyor.

Ama et fiyatları Fransa'dan en az yüzde 30 düşük rakama gelmeden dengeye oturmuş olmayacak.

Bakan dedi ki;

"Üretimi arttırarak, girdilerini ekonomikleştirerek, üretimi ve üretime katılımı teşvik ederek, iradeyi tam olarak ortaya koyarak..."

‘PİYASAYI MANİPÜLE EDENE, DEVLETİN KİM OLDUĞUNU GÖSTERİYORUZ'

Geçen yıl yaşanan 'bitkisel yağ krizi'yle ilgili soru üzerine Bakan Yumaklı gülümseyerek; 

"Göreve geldiğimde şeker krizi vardı, 'ithalat şart' diyorlardı. Ben de onlara dedim ki, 'ya birlikte çözeceğiz ya da devlet çözecek ama ağlamayacaksınız'... 'Birlikte çözelim' dediler, çözdük."

"Ticaret bakanlığı ile çok yakın çalışıyoruz, lafın gelişi değil, çok yakın. Piyasayı manipüle eden kimseye devletin kim olduğunu gösteriyoruz. Kimin kimi tanıdığına bakmıyoruz." açıklaması yaptı.

TARIMDA YENİ DÖNEM: HAL YASASI VE SÖZLEŞMELİ TARIM

Gıda fiyatlarında istikrarı sağlamak adına "Hal Yasası"nın önemine dikkat çeken Yumaklı, en kritik düzenlemelerden birinin ise sözleşmeli tarım modeli olduğunu belirtti. Üretici ve alıcılar arasında güven sorununu aşmak amacıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliği ile "tahkim müessesesi" oluşturduklarını açıkladı. Bu mekanizma, her iki tarafın haklarını güvence altına alarak sözleşmeli tarımı daha cazip hâle getirecek.

UZUN VADELİ STRATEJİ VE MİLLİ İRADE VURGUSU

Bakan Yumaklı, Türkiye’nin uzun vadeli gıda güvenliği stratejisinin küresel ekonomi ve iklim değişikliği gibi faktörleri de dikkate alarak oluşturulduğunu belirtti.