Borsada manipülasyon iddiaları: 'Reform çağrısı'

BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,09 değer kaybederek 9.602,16 puandan tamamladı. Borsa İstanbul'daki sert düşüşün ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), tüm kurumların işlemlerini inceleme altına aldı.

Borsada yaşanan sert düşüş küçük yatırımcıyı mağdur ederken, büyük sermaye gruplarının ve Amerikalı bir bankanın spekülasyon iddiaları gündeme gelmişti. 

Uzmanlar, Borsa İstanbul'daki sert düşüşün, yatırımcı güvenini zedelediğini ve piyasalarda manipülasyon iddialarının şeffaflık ve denetim eksikliklerine yol açtığını belirterek, daha güçlü denetim mekanizmalarının ve piyasa reformlarının gerektiğini yorumladı.

ERYILMAZ: ARKASINDA MANİPÜLASYON İDDİALARI VAR

ALB Yatırım Başekonomisti Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, Borsa İstanbul’daki son gelişmeleri değerlendirdiği açıklamalarında, özellikle dünkü sert satış hareketlerinin dikkat çekici olduğunu belirtti. Eryılmaz, özellikle dünkü (21 Şubat) saat 17:00’den sonra yaşanan sert satışların yatırımcılar arasında ciddi bir panik yarattığını söyledi. BİST 100 endeksinin 9600 seviyelerinden hızlı bir şekilde 9474’e kadar düşmesinin, uzun süredir görülmeyen bir seviyeye indiğini belirtti. Bu ani hareketin ardından, yatırımcıların paniğe kapıldığını ve satışların daha da derinleşmesine sebep olduğunu kaydetti.

Açıklamalarında, dünkü satışların ardında manipülasyon iddialarının olduğunu dile getiren Eryılmaz, piyasada dolaşan bazı haberlerin kasıtlı olarak yayıldığını belirtti. "Piyasalarda yayılan bazı haberlerin, satışları tetiklemek amacıyla bilerek yayıldığı yönünde güçlü bir izlenim var" diyen Eryılmaz, bu durumun yatırımcıların tedirginliğini artırdığını ifade etti.

Eryılmaz, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve aracı kurumların, özellikle işlemlerle ilgili olarak manipülasyon olup olmadığını araştıracağını belirterek, bu tür manipülasyonların engellenmesi için titiz bir inceleme yapılacağını vurguladı.

Borsa üç ayın dibinde! Bu hafta hangi yatırım aracı ne kadar yükseldi?

İŞLEMLER İPTAL EDİLEBİLİR

Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, sözlerine şu şekilde devam etti: "Eğer ciddi bir manipülasyon tespit edilirse, ilgili işlemler iptal edilebilir. Ayrıca, bu tür manipülasyonları yapan kişi veya kurumlara yönelik cezai yaptırımlar uygulanabilir. En uç ihtimal ise, dünkü tüm işlemlerin iptal edilmesi ve borsa hareketlerinin başlangıç seviyelerine geri döndürülmesidir."

Eryılmaz, sürecin SPK tarafından detaylı bir şekilde inceleneceğini ve manipülasyona yönelik bir durumun ortaya çıkması halinde, küçük yatırımcıların zararının telafi edilmesi için gerekli adımların atılacağını sözlerine ekledi.

PİYASADA GÜVEN KAYBI

İktisatçı Prof. Dr. Yusuf Dinç, Borsa İstanbul'daki son gelişmeleri değerlendirdiği açıklamalarında şunları söyledi: 

"Spekülasyon piyasalarda inceleme konusu değildir. Bilakis sağlıklı spekülasyon ortamı oluşturulmaya çalışılır. Borsadaki her işlem ya da finansal piyasalardaki her işlem spekülasyondur. İncelemenin konusu yapılabilecek eylemler manipülatif olanlardır. Bunun da cezası hürriyeti bağlayıcı ve adli para cezası şeklinde olur.

Spekülasyon kendi kendini manipüle etmektir ve üçüncü taraflara zararı öngörülemeyeceğinden meşrudur. Manipülasyonsa piyasadaki üçüncü tarafların zarara uğratılması yoluyla gene piyasada planlı menfaat elde edilmesine yönelik eylemlere denir.

Borsa İstanbul'da sert düşüş! SPK: Tüm kurumların işlemleri inceleme altına alındı

Bu çerçeveden ben bahse konu gelişmede incelemenin manipülasyon incelemesi olamayacağını değerlendiriyorum.

Çünkü bu eylemdeki amaç piyasadaki üçüncü kişilerin zarara uğratılması yoluyla gene piyasada menfaat sağlamaya benzememektedir. İşlemlerin bir kısmı zararla da sonuçlanmış olabilir.

Konu ekonomik göstergelerin bozularak siyasi sonuçlar elde etmeye dönük bir eyleme benzemektedir.

Bu haliyle manipülasyonun ötesinde ekonomik bir eylem olarak değil siyasi bir eylem olarak görülebilir.

SPK’nın incelemesinin konusu eylemin yapılış biçimini ortaya çıkarıp konuyu adli sürece taşımak olabilir.

Borsaİstanbul bu yıl küresel ölçekte iyi performans beklenen piyasalardan birisi. Bulunduğu seviyenin hak ettiği potansiyelin gerisinde olmasını açıklayan unsurlardan birisi de elbetteki bu eylemler ve benzerleri."

ONUR CAN BAL: SPEKÜLASYON OLABİLİR

Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Onur Can Bal, Borsa İstanbul'daki son düşüşleri değerlendirdiği açıklamalarında, piyasalardaki satışların geçmişte de görüldüğünü, ancak şu anda yaşanan düşüşün özellikle siyasi gelişmelerle ilgili olabileceğini belirtti.

Onur Can Bal, mevcut durumun spekülasyon değil, manipülasyon olma ihtimaline dikkat çekti. Eğer piyasa manipülasyonu tespit edilirse, bu eylemleri gerçekleştiren kişiler için yasal yaptırımlar uygulanabileceğini söyledi. "Spekülasyon olabilir, ama manipülasyon tespit edilirse, manipülasyonu yapan kişilere para cezası ve işlem yasağı getirilebilir" diyerek, bu tür manipülasyonların piyasa güvenini zedeleyeceği ve yatırımcıların güvenini sağlamak için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi denetleyici kurumların etkin önlemler alması gerektiğini belirtti.

Bal, bu süreçte piyasadaki güvenin yeniden inşa edilmesi için şeffaflık ve denetimlerin artırılması gerektiğini vurguladı.

KAÇMAZ: TOPARLANMA OLABİLİR

Marbaş Menkul Değerler Yatırım Uzmanı Aziz Kaçmaz, Borsa İstanbul'daki son gelişmeleri değerlendirdiği açıklamalarında, teknik ve siyasi faktörlerin etkisiyle sert satışların yaşandığını belirtti. Geçtiğimiz hafta BİST 100 endeksinin 9900 seviyesinin üzerine atıp kalıcı olamamasının ardından, Cuma günü siyasi söylentiler nedeniyle satışların derinleştiğini ifade etti.

Kaçmaz, eğer önümüzdeki hafta siyasal tarafta olumsuz bir gelişme yaşanmazsa, endeksin toparlanmasının beklenebileceğini belirtti. 200 günlük ortalama seviyesi olan 9580’in altında kapanış gelmedikçe tepki alımlarının devam edebileceğini söyledi. Ancak bu ortalamanın altında kapanışlar görülmeye başlanırsa, satışların yeniden 9400 seviyelerine doğru devam etmesi beklenebilir.

Kaçmaz, özellikle algoritmik işlemlerin yoğun olduğu kurumların, piyasa satış dalgası yaşandığında çok hızlı aksiyon alabildiklerini ve bunun da fiyat hareketlerini hızlandıran önemli bir etken olduğunu belirtti. Ayrıca, incelemeden büyük bir sonuç çıkmasını beklemediğini, ancak asıl sorunun siyasi söylentiler olduğunu vurguladı. Söylentileri kimlerin çıkardığının tespit edilmesi durumunda, bu kişilere cezai işlemler uygulanabileceğini sözlerine ekledi.