Bakan Şimşek kasaya oturdu! Ödemeyene her ay zam geliyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışılığı önleyerek vergi gelirlerini artırma çalışmaları kapsamında hayata geçirdiği önlemlere bir yenisini daha ekledi. Bakan Mehmet Şimşek, işletmelerin kasasına oturarak günlük hasılatı tespit edeceklerini, hasılat ile beyan arasındaki farkın yüzde 20’yi aşması halinde mükellefi izaha davet edeceklerini belirtmişti. Buna ilişkin yasal düzenleme de 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girmek üzere 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanmıştı.

81 İLDE DENETİM

Yasal düzenlemede öngörülen amaç doğrultusunda; Gelir İdaresi Başkanlığı 81 ilin defterdarlığına yazı göndererek 3 Şubat-31 Temmuz arasında mükellefler nezdinde toplu hasılat ve toplu denetim çalışması yapılmasını istedi. Maliye Bakanlığı, başta hiç beyanname düzenlemeyenler dahil olmak üzere, vergi mükellefi olup da hasılat beyanını düzgün vermeyen mükelleflere yönelik denetim çalışmalarını hızlandırdı. Bu kapsamda ilk olarak kira geliri elde edenlere yönelik saha denetimi yapan Bakanlık, ardından büyük mükelleflere yönelik incelemeler yaptı.

100 MİLYON LİRALIK GELİR SAKLANDI

Son olarak elde ettiği geliri beyan etmeyen veya eksik beyan eden sanatçıları incelemeye alan Maliye, sorun gördüklerini izaha davet etmeye başladı. Hatta Bakan Mehmet Şimşek yaptığı bir açıklamada, sadece bir sanatçının 100 milyon liralık gelirini beyan etmediğinin tespit edildiğini söyledi.

İLK DENETİM LOKANTALARDA BAŞLADI

Bu kapsamadaki denetimlerin sonuncusu ise geçtiğimiz yıl çok tartışılan ‘hasılat denetimi’ oldu. Gelir İdaresi Başkanlığı 81 ilin defterdarlığına bir yazı göndererek, işletmelerde hasılat denetimi çalışmalarına başlanması ve buna uygun personelin görevlendirilmesini istedi.

EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre Maliye elemanları, ilk etapta yeme içme yerlerinde denetime başladılar. İşletmelerin kasasına oturan denetim elemanları, bir yandan Z raporlarını talep ederken, diğer yandan da günlük hasılatları tespit ediyorlar. Maliye Bakanlığı denetim elemanlarının lokantalarla işe başlamış olmasına rağmen, denetimlerin hangi sektörlerde devam edeceği çok net değil.

Ancak 27 Eylül 2024’te yayımlanan 326 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde aralarında restoran işletmeciliği, kuyumculuk ve diş hekimliği dahil 10 sektöre ilişkin örnekler yer alıyor. Tebliğde yer alan mesleki faaliyetler restoran işletmeciliği, kuyumculuk, güzellik salonu işletmeciliği, plastik cerrahi, kuaförlük, turizm amaçlı su sporları faaliyeti, plaj işletmesi, diş hekimi, araç bakım servisleri, adi ortaklık.

YÜZDE 20 FARK NASIL HESAPLANACAK?

Hasılat tespiti, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 69’uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle mevzuata girdi. Değişikliğe göre, mükelleflerin günlük hasılatının tespiti için bir ayda üç kez olmak üzere bir takvim yılında 12 kez yoklama yapılacak. Yoklamada tespit edilen günlük hasılatlardan aylık hasılat hesaplanacak. Aylık hasılatların toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünerek aylık ortalama hasılat tutarı belirlenecek. Aylık ortalama hasılat da faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılarak, toplam yıllık hasılat tespit edilecek. Bu şekilde ulaşılan rakam ile beyan edilen miktar arasındaki fark yüzde 20’den fazla olursa mükellef izaha davet edilecek.

BAKAN ŞİMŞEK: KASAYA OTURUP SABAHTAN AKŞAMA HASILAT TESPİTİ YAPACAĞIZ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen yıl Habertürk’te katıldığı bir programda hasılat tespitine gideceklerini, kasaya oturup sabahtan akşama hasılat tespiti yapacaklarını söylemişti. Bakan Şimşek şu ifadeleri kullanmıştı:

“Biz işletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Kasaya oturacağız, sabahtan kapanışa kadar hasılat tespiti yapacağız. Bunu değişik günlerde, değişik aylarda tekrarlayacağız. Beyan bununla uyumlu değilse ‘izah’a davet edeceğiz. Bunun için de yetki talep edeceğiz. 2023’te 454 bin firma zarar beyan etmiş. Sembolik kâr beyan edenleri de eklerseniz, kurumlar vergisine tabi şirketlerin yarısından fazlası vergiden kaçmaya, kaçınmaya çalışıyor.”

“İZAHA DAVET EDİLEN PİŞMANLIKTAN YARARLANAMIYOR, 30 GÜNDE BAŞVURU ŞART”

Hasılat denetimine yönelik muhasebetr internet sitesinde detaylı bir makale kaleme alan Ankara Eski Defterdar Vekili YMM Bülent Ak, yıllık hasılatıyla beyanı arasında yüzde 20’den fazla fark olan mükelleflerin beyana davet edileceğini bildirdi. İzaha davet edilen mükelleflerin, davet konusuyla sınırlı olmak üzere VUK 371’de yar alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamadığının altını çizen Ak, mükellefin davet yazısını aldıktan sonra 30 gün içinde izahta bulunması gerektiğini bildirdi.

“ÖDENMEYEN HER AY İÇİN GECİKME ZAMMI”

İzahı yeterli bulunmayan mükelleflere tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde hafif bir ceza kesilerek hatalarını düzeltme olanağı sağlanacağını ifade eden Ak, eksik vergi beyanını tamamlayarak düzeltenlerin, gecikilen her ay için gecikme zammı hesaplanacağını söyledi. Ak, söz konusu tutarın 1 ay içinde ödenmesi halinde vergi ziyaı cezasının yüzde 20 oranında kesileceğini, fakat bu durumun vergi incelemesi yapılmasına engel teşkil etmeyeceğini aktardı.

“YÜZDE 20 FARK OLAN İÇİN İŞLEM YAPILMAYACAK”

Düzenlemede yer alan ‘yüzde 20 fark’ meselesinin çok açıklığa kavuşmadığını ifade eden Ak, beyan ile hasılat arasındaki farkın yüzde 20 veya daha altında olması durumunda, herhangi bir işlem yapılmasının öngörülmediğini ifade etti. Kanun koyucunun yüzde 20’ye kadar bir hata payı olabileceğini düşündüğüne vurgu yapan Bülent Ak, yüzde 20 fark olan mükellefe işlem yapılmayacağını, farkı yüzde 20,5 olan mükellefin ise izaha davet edileceğini anlattı.

“ARTAN HASILAT İÇİN KDV HESAPLANACAK MI?”

Düzenlemeye ilişkin bir başka belirsizlik hakkında da değerlendirmede bulunan Bülent Ak, hasılatın yoklamaya dayandırılmasıyla sadece gelir vergisi matrahının yükseltileceğinin düşünüldüğünü belirtti. Buna karşılık artan hasılatla birlikte KDV matrahının da değişeceğini ifade eden Bülent Ak, “Yoklama ile tespit edilen hasılat tutarı KDV kanunu açısından ne ifade edecektir. Aylık ya da yıllık KDV matrahları da buna göre düzeltilecek midir” sorularını yöneltti.