Teknoloji ve Demokrasi
Kanal7 Medya Grubu Yönetim Danışmanı Muzaffer Şafak, teknolojinin demokrasi üzerinde etkilerine odaklanan bir yazı kaleme aldı.
Her gün direkt yada dolaylı olarak karşımıza çıkan bu iki kavram kendisini sürekli hatırlatmaya başladı.
Teknoloji, son 30 yılda gücünü arttıran şekilde toplumları ve kişileri etkilemeye devam ediyor.
İlk bakışta iki ayrı konu gibi görünse de uygulama alanlarında bu iki değerin fayda yada zararlı etkilerinin her geçen gün arttığı hissedilmektedir.
Bu iki kavramı biraz daha açarsak, Teknoloji konusunda yüzlerce sayfa bilgiye burada yer vermek mümkün olmazdı elbette.
Demokrasi ve onun ana omurgası olan adalet konusu üzerinde kalem oynatmak alanımız dışı olması nedeniyle vaz geçtik.
Ancak, bu iki kavramın birbirlerine, topluma ve bireylere olan etkilerini konuşabiliriz.
Teknoloji , Demokrasi ve Adalet triosunun olumlu ve zararlı etkilerinin , gelecek kuşaklar üzerinde sonuçları olacağını düşünerek, olumlu ve faydalı etkilerini de sürekli gündemde tutmalıyız.
Amacımız, siyaset ve politika alanlarının girift koridorlarında dolaşmak değil elbette. bunu profesyonel siyasetçiler yeterince yerine getiriyor sanıyoruz.
Teknoloji , son 30 yılda her sektörde, her türlü sosyal ve bireysel alanda kendisini yoğun şekilde hissettirmeye başladı , hızına erişmek çoğu kere mümkün bile olamıyor.
Bu hızın ve gelişimin etki ivesinin, toplum üzerindeki artışı hayli görülür biçimde her geçen gün artmaktadır.
Universal ticari trendler , üretim süreçlerinin çeşitlenmesi ve gelişmesi , uluslararası ticaret , transferler araçları , bilişimin ve haberleşmenin artışı , maliyetlerin düşmesi , üretim miktarlarının artması , sert rekabet , kar maksimizasyonu gibi daha bir çok iktisadi faktörün teknolojinin sağladığı imkanlarla erişilebilir ve yapılabilir olması teknolojinin önemini ve gerekliliğini görünür ve vazgeçilmez kılmıştır.
Diğer konu ise teknolojinin sağladığı imkanlarla demokrasi ve adaletin tüm sosyal mecralarda kimi zaman yer alan olumsuz ve eleştirel haberleri geçmişte olduğu gibi günümüzde azalarakta olsa devam ettiği görülüyor.
Ancak, eskiden haberleşme ve toplumsal bilgi paylaşım enstrümanlarının kısıtlı olması bu ve benzer mecraların sınırlı sayıda ( gazeteler) olduğu günlerde, toplumsal yaşamı tehdit ve tahdit eden olaylar ve uygulamaların duyulması, anlatılması ,paylaşılması ve ifşa edilmesi her zaman mümkün olmazken , günümüzde teknolojinin sağladığı teknik imkanlarla (sosyal medya ve türevleri) günlük hatta anlık olarak kolay ,ekonomik ve hızlı şekilde tüm mecralardan iletilebilmektedir.
Bu bilgiler Toplumun tüm katmanlarına evde, köyde , dağın tepesindeki çobana kadar görsel olarak anında ulaştırılabiliyor. Ancak iletilen her türlü bilgi ,haber ve enformasyonun doğru olmayan veya art niyetli yayıcıların ilettiği filtresiz ,kontrolsüz içeriklerin toplum üzerindeki zararlı etkilerinin arttığı görülmektedir.
Belki de yakın gelecekte Teknoloji, mahremiyet ve bilginin kullanımını yoğun şekilde konuşur hatta tartışır olacağız.
Bu yöntemler ve benzer bilgi paylaşımı öylesine kontrolden çıkmış ki, bazı ülkeler bu haberlerin, içeriklerin ve uygulamaların olumsuz etkilerini gidermek ve sınırlandırmak için ( Fransa - ABD vd.) kısıtlamaya gitmeyi parlamentolarında görüşmeye başlamışlardır.
Kısaca, insanlar saçtaki tokadan bilekteki marteniçka’ya kadar her şeyi anında paylaşılıyor. Mahrem konuların ve mekanların bile günümüzde sınırları neredeyse yok olmaya başladı.
Evler, otonom sistemlerin yaygınlaşmaya başlamasıyla neredeyse görülür ve paylaşılır hale geldi.
Yakın gelecekte bu alanlar bile mahrem olmaktan çıkması muhtemeldir. Bu bir öngörü değil bir gerçek olarak yakında olumsuz örnekleri ile karşımıza çıkacaktır.
Günümüzde, denetimli military bilgi dışındaki verilerin engellenmesi , saklanması gizlenmesi ,mahremiyeti yada sansürü çıkarılan yasalar ve engellemelere rağmen pek mümkün olamıyor.
Bilgi eskiden olduğu gibi yazılı değil digital formda olması her ne kadar teknik koruma tedbirleri olsa da saklamak yada yayılımını engellemek imkansız hale geliyor.
Son yıllarda bunun ulusal ve uluslararası çok sayıdaki örnekleriyle dolu .
(julian Assange ve benzerlerinin bilgi transferleri vb.)
Bu gelişmeler ve sonuçları sadece ülkemizle sınırlı değil, dünyanın her köşesinde bilginin legal paylaşımı dışında , gizlilik ve diğer bilgilerin olumsuz sonuçları teknolojinin gelişmesiyle ortadan kalkarak yıkıcı etkisi artmaktadır.
Diğer bir deyişle paranın gücü teknolojiyi kullanarak tüm kuralları ve sınırları yerle bir ediyor.
Murphy( who ever has the gold, makes the rulers) veya Nasrettin hoca bunun en güzel örnekleri olabilir.
Bu durum iyi midir faydalı mıdır? insanlık için gelecek vad eder mi ? sorularının cevaplarını bulmak ve netleştirmek ise maalesef çok zor.
Teknolojinin gelişmesi ve etkilerinin olumlu yönde artmasının yanı sıra, yasa dışı gizliliklerinin ve olumsuzlukların hatta hukuksuz ve adaletsizliklerle birlikte zararlı etkilerinin ortaya çıkması yada çıkarılması mümkün hale gelmektedir.
Günümüzde doğruluğu tartışılsa da çok sayıda haber ve bilginin neredeyse sınır tanımaz şekilde sosyal platformlarda yer aldığı gözleniyor.
Diğer yandan teknolojinin oluşturduğu tüm imkanların refah, mutluk ve konforlu bir hayatın olanaklarını arttırırken ,bilimsel çıktıları da , Adalet ve demokrasinin yaşaması gelişmesi ve güçlenmesi için ona makro ve mikro teknik her türlü imkanı sunması da insanlığa kazanım sağlayacaktır.
Kısaca, teknolojinin kontrollü ve legal kullanımı ile gizlenen her türlü zararlı bilgi ve hareketin önlenmesi demokrasiye ,adalete ve insanlığa huzuru ve birlikte mutlu yaşamayı sağlayacaktır.