Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Başkent Kulisi'nde

Kanal7 Ankara Temsilcisi ve Haber7 Yazarı Mehmet Acet, bu hafta Başkent Kulisi'nde Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ı ağırladı.

''ENFLASYONLA MÜCADELE BİRİNCİ ÖNCELİĞİMİZDİR''

2023’ün ikinci yarsısında parasal sıkılaşma, kredi daralması, politika tedbirleri ile güçlü bir anti enflasyonist program izleniyor. Enflasyonla mücadele programı birinci önceliğimiz. 2026 yılı sonunda enflasyonun yeniden tek haneli rakama indiğini göreceğiz. 

Şu anda hedeflediği gibi gidiyor, OVP hedefi yüzde 66’ydı, yüzde 64.77 ile kapadık, ihracatta OVP’nin üstündeyiz, istihdam noktasında oldukça iyiyiz, 6 aylık parasal sıkılaşma ve faizlerin yükseltilmesi ortamında bile Türkiye ekonomisi başta hizmetler sektörü, sanayiler olmak üzere büyümede geri adım atmadık. 3. çeyrek büyüme yılın en yüksek büyümesi oldu. 4. çeyrek büyüme de açıklandığında Türkiye’nin 2023 büyüme oranı OVP’nin üstünde olacaktır. OVP doğru yolda ilerliyor, biraz sabra ihtiyacımız var. 2024 yılının ortası geldiğinde yıllıklandırılmış enflasyon oranının hızla yüzde 50’nin altına gerilediğini yıl sonunda yüzde 40 ve altına gerilediğini görebileceğiz.  

İhracatta OVP'de orta rakamların üstündeyiz. İstihdam noktasında oldukça iyiyiz. Bakın şu altı aylık parasal sıkılaşma ve faizlerin yükseltilmesi ortamında Türkiye ekonomisi  başta hizmetler sektörü ve ihracata dayanan sanayiler olmak üzere güçlü bir tarımsal üretimle büyümede geri adım atmadık. Üçüncü çeyrek büyüme yılın en yüksek büyümesi oldu. Dördüncü çeyrek büyüme de açıklandığında Türkiye'nin 2023 büyüme oranı OVP oranının üstünde olacak. Yani OVP doğru yolda ilerliyor.

ENFLASYON VE HAYAT PAHALILIĞININ VATANDAŞ ÜZERİNDEKİ YÜKÜ NE ZAMAN AZALACAK

2024 yılının ortasına geldiğimizde yıllıklandırılmış enflasyon oranı yıl sonuna doğru yüzde 40 ve altına düşecek.

Yüksek faiz ortamı ve parasal sıkılaşma bu yılın ortalarına kadar faiz düşmeye başlayacak. 

Artan bir kur artık yok. Enflasyona paralel olarak küçük küçük hareket eden bir kur var. Kurun istikrarlı sürecin devam etmesi ve atak şekilde yukarı yönlü hareket etmemesi gerekiyor. Eğer Merkez Bankamız döviz almasaydı kur düşecekti. Rezervler için döviz alındı. Ne birden aşağı doğru ne de yukarı doğru hareket etmemeli. Kur öngörülebilir olacak ki fiyatlama yapılabilsin.

Kovid döneminde daralmış ekonomi ve talep durumu vardı. Firmalar borçlarını ödeyemez hale geldi, İnsanlar karantinadaydı talep düştü. Daralmış piyasaları açabilmek için düşük oranlı finansman kanalları açıldı. Bu yöntemler görevini yaptı. 2023’ün ortalarından itibaren dengeleme dönemine geçiş için ortaya OVP kondu. Bu programda doğru çizgide ilerliyor.

ÜCRET ARTIŞLARI SONRASI ÜRÜNLERE FAHİŞ FİYAT İDDİALARI

Burada yoğun bir bilgi akışı da bilgi kirliliği de var. Türkiye’de ücret artışlarının dönemini Ocak ve Şubat aylarıdır. Hizmet sektörlerinden emeğin maliyetteki payı yüksektir. Otomotiv sektöründe emeğin maliyetteki payı yüzde 4’tür. Bu sektörden sektöre değişir. Enflasyonu bir canavar ve virüse benzetirsek. Onunla mücadele etmek için antibiyotik verilir. Bu enflasyon virüsü de kovid ile beraber damardan içeri girdi. Bu tedavi etmek için farklı yöntemler uygulandı. Şimdi OVP ile en etkili antibiyotiği veriyoruz.

''PİYASA SAHİPSİZ DEĞİLDİR''

Enflasyonla mücadelenin adresi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası'dır. Para politikalarından sorumlu fiyat istikrarı ile mücadelesini yapar. bizim görevimizde onlara destek olmaktır. Piyasada stokçuluk, fahiş fiyat ya da tüketiciyi aldatmaya yönelik ürün satmışlarında tüketicileri korumaya yönelik tedbirleri alıyoruz. Piyasa sahipsiz değil, elimiz piyasanın üzerinde. Düzenlemelerle denetlemelerle asla başı boş bırakmıyoruz. 2023'te yüz binlerce denetleme yapıldı.

''HADİ BAKALIM İLAN VERİP YAPSINLAR''

Emlakta başı boşluk vardı. İlan siteleri üzerinden fiyat şişirme ve manipülasyon yapılıyordu. Bugün yapamıyorlar. Aldığımız kararla bu ilanlarda kimlik doğrulama ve verilen adres evin veya dükkanın, arsanın adres bilgilerini doğrulama şartı var. Bu konuda da ilan sitelerini  mecbur tutuyoruz. Bir ilan başına 160 bin TL'lik ceza uyguluyoruz. Hadi bakalım ilanı versin, fiyatlarda şişirme yapsınlar. 770 emlak komisyoncusuna 75 milyon lira cezayı bu anlamda kestik. Az sayıda stokçu ve karaborsacı bunlar ceplerini dolduruyorlardı biz bunları yok ettik.

Bizim temmuz ve ağustos ayında yaptığımız tedbirlerle ilan siteleri artık düzene girdi. Noterlerle iş birliği yapıyoruz kurala aykırı satışları noterler otomatikman kilitliyor.

''İKTİDARI ZORA DÜŞÜRMEK İÇİN YAPIYORLAR''

Soğan ve patates gibi en temel mutfak ve gıda ürünlerinde stokçuların manipülatörlerin yaptığı karaborsacılık. Geçen senede vardı 2019 belediye seçimlerinden öncede vardı. Ama bu sene başaramayacaklar çünkü biz gerekli tedbirleri aldık. Tarım Bakanlığı'mız gerekli ürün arzlarını yaptı bizde Ticaret Bakanlığı olarak ihracatta kısıtlamaya gittik. Bunlar seçim dönemimde özellikle yapılıyor. Özelikle gıda ürünlerinde yapılıyor iktidarı zora düşürmek için yapılan manipülasyonlar. Bu sene bereketli bir yıl oldu 2023 Allah'a çok şükür bir çok ürünün arzı vardı.

Tüketim ve üretim rakamlarına göre muslukları açıp kapatabiliyoruz. Çin ya da ABD şirketleri gelip fabrikalarla anlaşıyor. 2 yıllık ürünü alacağım diyerek dövizi peşin bırakıyor. Buda içerideki arz talep dengesini bozabiliyor. Artık gerektiğinde ithalatı yada ihracatı günlük takip ederek gerekli aksiyonları alabiliyoruz.

Dünyada küresel talep yükselince bizim de ihracatımızda bir sıçrama oldu. 254 milyar dolara kadar yükseldi. Ancak dünyada büyüme ve talep yavaşladı. Küresel ticaret yüzde 5,6 küçüldü. Bizim ihracatımızın büyük bir kısmını yaptığımız Avrupa’da küçülme meydana geldi. Konfeksiyon sektöründe yüzde 30’ların üzerinde küçülme meydana geldi.

Jeopolitik gerilimler hat safhada… tüm bunların yanında 6 şubat depremlerini yaşadık. Bu 3-4 yıl sürecek bir süreç. Bunun yanında deprem bölgesinden 6 milyar dolarlık ihracat kaybımız oldu. Bunlara rağmen biz ihracatı yükselterek sürdürdük. 
Ekonomik politikalarımız gereği ihracatımızda Haziran ayından buyana bir önceli yılın aynı aynına göre daha yüksek ihracat yaptık.

Cari işlemler açığımız düştüğünde döviz kuru daha istikrarlı olacak. Fiyatlama bozuklukları olmayacak. Fiyat atış hızları da düşmüş olacak.

Biz her ayın başında dış ticaret rakamlarını paylaşırız. Burada ihracatı da ithalatı da açıklıyoruz. Artış ve azalış oranlarını veriyoruz. Burada siz ithalatı açıklamıyorsunuz sözü yanlış. Orada bütün rakamlar var. Meclis genel kurulunda bakanlığımızın bütçesini sunarken de bunu açıkladık.

Bu sene dış ticaret açığımızdaki azalma daha belirgin olacak. Geçen sene 258 milyar dolar mal ihracatı 100 milyar dolar hizmet ihracatı buna karşılık ithalatta da 362 milyar dolar mal ithalatı 55 milyar dolarda hizmet ithalatı yaptık.

Bu sene mal ihracatımızda hedefimiz 267 milyar dolar bu yüzde 4 ile 5 arasında bir büyüme gerektiriyor ihracatta. Bunu yapabilecek gücümüz var.

İthalatta da şöyle bir kere Altında ve otomotiv ithalatında sert bir fren yaptırıyoruz. Bununu yanında gerekli olan enerji ithalatı gerekli olan girdi ve ham madde ithalatı zaten yapılıyor. İthalattaki azalış devam edecek ihracatımız ise artacak.