Kur korumalı mevduatta vade ve faiz hesabı

Seçimler yaklaştıkça tasarruf sahipleri daha risksiz ama gelir de elde edebilecekleri yatırım araçlarına yöneliyor. Kur korumalı mevduat (KKM), faiz üst sınırı kalktıktan sonra bu anlamda öne çıkmaya başladı. Kur artarken fark, kur sabit kalırken veya düşerken faiz getirisi sunan bu hesaplardan elde edilen gelirin stopajı sıfır. Ayrıca döviz al-sat’taki gibi 50-60 kuruşluk makaslar yok. 

DÖVİZ SABİT KALSA DAHİ GELİR

Birikimlerini TL mevduatı olarak değerlendirenlerin kur oynaklığı karşısında mağdur olmaması için Aralık 2021’de ‘Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat (KKM)’ ürünü devreye alınmıştı. Bu hesaba parasını yatıranlar dövizdeki artış farkını alabiliyor, döviz düşerse veya sabit kalırsa faiz geliri elde edebiliyor. KKM’nin bu risksiz yapısı birçok tasarruf sahibinin bu hesaba yönelmesinde etkili oldu. 7 Nisan haftasında KKM’deki birikimler 1.77 trilyon lirayla rekor seviyeye yükseldi.

TEŞVİK EDEN DÜZENLEMELER

Parasını KKM’de değerlendirmek isteyenlerin sayısının önümüzdeki günlerde artarak devam etmesi bekleniyor. Bu noktada yeni devreye alınan ve KKM’yi teşvik eden faiz düzenlemesi öne çıkıyor. Ayrıca bazı yabancı banka raporlarında seçim döneminde kurda yukarı yönlü hareketlenme olacağıyla ilgili senaryolar yer aldı. Bazı kurumlar da kurda düşüş öngörüyor. Yani ortada bir belirsizlik var. ‘Artarsa ben de yararlanayım, düşerse kaybım olmasın’ diyen tasarruf sahiplerinin bu anlamda KKM’ye ilgisi artacak gibi görünüyor.

BANKALAR SERBESTÇE BELİRLEYECEK 

Kur korumalı mevduatı (KKM) daha avantajlı duruma dönüştüren ve 31 Mart’ta devreye alınan faiz düzenlemesi son dönemin en dikkat çekici gelişmesi olarak görünüyor. Buna göre; Hazine destekli kur korumalı mevduat hesaplarına işletilecek faizin üst sınırı kaldırıldı. Eski düzenlemede KKM faizi en fazla Merkez Bankası’nın politika faizinden 3 puan daha fazla olabiliyordu.

Bu da yüzde 11.5 faiz anlamına geliyordu. Şimdi mevduat faizi, politika faizinden az olmamak üzere banka ve tasarruf sahipleri arasında serbestçe belirlenebilecek. Faiz tavanının kalkmasıyla KKM faizlerinin ilk etapta yüzde 20-25 bandına kadar yükseldiği görüldü. ‘Yüzde 30’a çıkar’ diyen de var. Bu da kur sabit kalsa veya düşse bile, TL birikim için daha fazla (önceki faize göre yaklaşık 2 kat) kazanç anlamına geliyor. Kaldı ki TL mevduat hesaplarındaki yıllık faiz de yüzde 27-30 civarında.

KAÇ GÜN VADEYLE AÇILABİLİR? 

Kur korumalı mevduatın vadesi 90 günden az 370 günden fazla olmamak üzere 3, 6, 9 ve 12 ay olabiliyor. Hesap açma tarihi son düzenlemeyle 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatıldı. Bu hesabı açtırmak için döviz veya altın hesabında para olmasına gerek yok. TL birikimi olanlar, bankalardan veya mobil bankacılık uygulamalarından direkt hesap açabilir. Birden fazla hesap açılabiliyor.

ENDEKSLEME NASIL YAPILIYOR? 

Mevduatlar, tercihe bağlı olarak Euro, dolar veya sterlin döviz türlerinden birine endeksleniyor. Merkez Bankası tarafından her gün saat 11.00’de ilan edilen döviz alış kuruna göre işlem yapılıyor. Vade bitiminde; vade başlangıç tarihindeki açılış kuru ile vade sonundaki alış kuru arasındaki değişim hesaplanıyor. Kur farkı üzerinden hesaplanan tutar ile faiz getirisi tutarı karşılaştırılıyor. Hangisi yüksekse vatandaşa o getiri yansıtılıyor. Bu sayede kur değişimlerinden dolayı kayıpların yaşanması önleniyor. Hesaba faiz işlemeye devam ettiği için kur farkı olmasa dahi kazanç elde etmek mümkün oluyor. KKM’deki gelirde stopaj yani vergi sıfır.

ERKEN ÇEKİM YAPILIRSA NE OLUR? 

Vadeden önce kapatılan hesaplarda faiz ödemesi yapılmaz. Kapatma işleminin gerçekleştirildiği günün döviz kuru, hesabın açılış tarihindeki değerden daha yüksek ise anaparada kayıp yaşanmaz. Hesabın açılış tarihindeki döviz kuru, kapatma işleminin gerçekleştirileceği günün kurundan daha yüksek ise bu iki değer arasındaki farkın oranı kadar anaparadan kesinti yapılır. O yüzden hesabı açarken vade sonunu hedeflemekte fayda var.

KUR ARTIŞININ FAİZ GETİRİSİNDEN YÜKSEK OLDUĞU SENARYO

Hesap açılış tutarı 100.000 TL

Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19

Vade 92 gün (3 ay)

Örnek faiz oranı yüzde 20

Hesaplanan net faiz 5.041 TL

Vade sonunda döviz kuru (dolar/TL) 24

Kur artışından kaynaklı elde edilen getiri 26.315 TL

Aradaki 26.315 – 5.041 = 21.274 TL’lik tutar hesap sahibine ayrıca ödenecek.

Hesap sahibi toplam 26.315 TL gelir elde edecek.

Vade sonunda para 126.315 TL olacak.

VADE SONUNDAKİ KURUN VADE BAŞLANGICINDAKİ KURA GÖRE AZALDIĞI SENARYO

Hesap açılış tutarı 100.000 TL

Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19

Vade 92 gün (3 ay)

Örnek faiz oranı yüzde 20

Hesaplanan net faiz 5.041 TL**

Vade sonunda döviz kuru (dolar/TL) 16

Kur artışı olmadığı için hesap sahibi direkt mevduat faizini elde edecek.

Hesap sahibi 5.041 TL gelir sağlayacak ve kurdan dolayı kaybı olmayacak.

Vade sonunda para 105.041 TL olacak.

** Güncel olarak kur korumalı mevduat hesapları için belirlenen stopaj oranı sıfırdır.

VADESİNDEN ÖNCE KAPAMA YAPILAN VE DÖVİZİN AYNI KALDIĞI YA DA YÜKSELDİĞİ SENARYO

Hesap açılış tutarı 100.000 TL

Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19

Erken kapama tarihindeki döviz kuru (dolar/TL) 21

Hesap sahibine düşük kur seviyesi olan açılış tarihindeki 19 TL üzerinden 100.000 TL bakiye aktarılır.

VADESİNDEN ÖNCE KAPAMA YAPILAN VE DÖVİZ KURUNUN DÜŞTÜĞÜ SENARYO

Hesap açılış tutarı 100.000 TL

Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19

Erken kapama tarihindeki döviz kuru (dolar/TL) 17

Hesap sahibine, düşük kur seviyesi olan erken kapama tarihindeki 17 TL üzerinden 89.473 TL bakiye aktarılır. Bu durumda müşterinin anaparası azalmış oluyor.