Kestane üretiminde ‘gal arısı’ tehlikesi

Türkiye’nin kestane üretiminde önemli merkezlerinden Erfelek’te yetişen kuzu kestanesi hasadı başladı. Üretime çok ciddi zarar verdiği bilinen ‘gal arısı’nın görülmesiyle bu yılki rekolte düşük geçiyor. Kestane gal arısı, ilkbahar aylarında kestanenin oluşumu sırasında çiçek kısmına yumurta bırakarak oluşumunu engellediği, kalitesini ve verimini ciddi oranda düşürdüğüyle biliniyor.

Erfelek Ziraat Odası Başkanı Ali Koca, rekoltenin tahminlere göre bu sene ciddi düşüş yaşayacağını kaydetti. Koca, “Birkaç senedir gal arısı ile ilgili başımız dertte, üreticimiz mağdur oluyor çünkü verim düşüklüğüne ağaçların kurumasına sebep oluyor. Çiftçilerimizin gelirini etkiliyor. Örneğin geçen sene 500 ton olan üretimimiz bu sene 350 tona düştü ilçemizde. Önümüzdeki sene daha da çok düşeceğinden endişeliyiz. Kuruyan kestane ağacı sayısının da artacağını tahmin ediyoruz” diye konuştu.

Gal arısının zararlarını anlatan Koca, “Bu arı ağaçlardaki tomurcuk oluşumunu engelliyor. Çiçek bölgesine yumurta atıyor ve o yumurta yumru haline geliyor, kestane çiçek açamıyor. Bundan dolayı da verim düşüyor. Bazı kestane ağaçları gal arısına hassas oluyor, ilerleyen dönemde ağaçları kurumaya kadar gidiyor, bir daha ağaç kendine gelemiyor. Özellikle genç ağaçlarda etkili oluyor ve gelecek nesiller için de yeni ağaçların üremesi engellenmiş oluyor” ifadelerini kullandı.

Türkiye’de ilk 2014'te görüldü

Türkiye’de gal arısının ilk görülme aşamalarını anlatan Koca, “2014 senesinde İtalya’dan Yalova’ya gelmişti, zaman içinde bütün Türkiye’ye dağıldı. Karadeniz bölgesinde özellikle Sinop’ta çok yoğun olarak görülmeye başladı ve her geçen yıl da etkisini arttırıyor. 2020 yılında ilk Türkeli ilçemizde görülmeye başladı, oradan Ayancık’ta görüldü. Şu anda da Erfelek ilçemizde yaygınlaşıyor” şeklinde konuştu.

“Kestanenin geleceği tehlike altında”

“Gal arısının yok olması için üretilen terminatör böcek var, bu böcek sahalara salındığında gal arısının kestane ağaçlarına verdiği zarar azalıyor. Bunun yapılması yada daha bilimsel gelişme varsa ağaçlarda uygulanmasını istiyoruz. Bunları yapabilirse orman teşkilatımız ve tarım müdürlüklerimiz çok iyi olacak çünkü kestanenin geleceği tehlike altında. Kestane bizim yöredeki yaşayan vatandaşlarımızın gelirini doğrudan etkiliyor. Çok önemli gelir kaynağımızı kaybedeceğiz, aynı zamanda Türkiye’nin sevdiği bir lezzeti heba etmiş olacağız” dedi.

Kestane balı üretimini de etkiliyor

Kestane üretiminin yanı sıra kestane balının üretiminin de etkilendiğine değinen Koca, “İlçemizde kestane ağaçlarının yoğun olması sebebiyle yoğun şekilde kestane balı üretimimiz de var. Arılar kestaneden bal toplayamıyor ve verimimiz gün geçtikçe düşüyor. Bundan sonra da düşeceği endişesi içindeyiz. Yetkililerden bir an önce bu gal arısıyla ilgili kesin çözüm ve daha çok ilgi alaka bekliyoruz” diye konuştu.

Kestane üreticisi Durmuş Özdemir, “Hasat zamanımız geldi ama kestanede maalesef gal arısı hastalığımız başladı. Bunu yetkili kurumlara elimizden geldiğince müracaat edip tedavisinin yapılmasını istedik ama pek bir girişim yok şu ana kadar. İlkbaharın sürgün döneminde sürgünlerin altına yumurta atıyor ve oluşumunu engelliyor. Tedavisi yapılmazsa 6-7 sene sonra kestaneyi kökünden götürecek” dedi.