GES'ler 10 yıl aranın ardından geri dönüyor! Vatandaşa en çok hangisi kazandıracak?
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, yatırımcıların TL cinsi varlıklara yönelimini teşvik etmek amacıyla ihraç edeceği Gelire Endeksli Senet(GES), 10 yıllık bir aranın ardından yeniden hayatımıza girmeye hazırlanıyor.
12 Haziran’da yeni bir yatırım aracı uzun bir aradan sonra (yaklaşık 10 sene) yeniden hayatımıza girmek üzere. GES yani gelire endeksli senetler. 2009- 2012 arasında da karşımıza çıkmış olan bu yatırım aracı Anadolu Ajansı’nın bakanlık kaynaklarına dayandırdığı habere göre bu senetlerin hangi gelire endeksli olacağı konusunda üstü kapalı da olsa bir yanıt var: Geliri güçlü, kamuya hasılat aktarımı yapabilen KİT’lerin gelirlerine endeksli olacak.
HANGİ KİT’LER GÜÇLÜ?
GES’lerin daha önceki uygulamasına baktığımızda GES’e konu KİT’lerin satış hasılatlarının yaklaşık yüzde 10’unun bütçeye aktarıldığı tanıtım kılavuzlarında yer almıştı. Bu defa da aynı aktarımlar üzerinden mi GES payları belirlenecek göreceğiz. Bu açıdan 2022-2024 için merkezi yönetim bütçe kanunu teklifinde 2022 için KİT’lerden beklenen gelir 3 milyar 884 milyon TL, 2023 için 4.4 milyar TL, 2024 içinse 4.57 milyar TL.
GES'in vatandaşa ne kadar kazandıracağı belli oldu
En karlı KİT’lere baktığımızda ise şu aşamada Eti Maden, TPAO, TEİAŞ, DMO, TKİ, TİGEM, TMO karşımıza çıkıyor. Satış hasılatı bakımından ise 19 KİT’in toplam hasılatı 172 milyar TL’den fazla. En güçlü hasılat BOTAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ, TMO, DMO, TKİ, TPAO’da… 2009 yılında da benzer şekilde TPAO, DMO, DHMİ, KIYEM’den bütçeye aktarılan hasılat payları üzerinden GES ihracı gerçekleşmişti.
2009’DA 8 AYRI GES İHRAÇ EDİLMİŞTİ
Yıllık enflasyonun yüzde 5 ila yüzde 11 arasında değiştiği 2009-2012 arasında Hazine tarafından ihraç edilmiş 8 ayrı Gelire Endeksli Senet olduğu biliniyor. Bunlardan sadece ilki yani TRT010212F17 tanımlı senet dövize endeksli, diğer 7’si ise doğrudan TL’ye endeksli olarak ihraç edilmişti.
Bakanlık duyurmuştu! GES'te detaylar açıklandı
Toplam 3 milyar 594 milyon 273 bin TL’lik ihracın gerçekleştiği bu GES satışları çoğunlukla bankalara yapıldı. O dönem en yüksek talebin katılım bankalarından geldiği biliniyor. En azından başlangıçta öyleydi. Çünkü faizsiz enstrümanlara yatırım yapan katılım bankalarının o dönem GES’ler için fetva aldığı fakat arkasından fetvayı kaybettikleri ve vade sonuna kadar da bu GES’leri elinde tutmak zorunda kaldıkları biliniyor. Bu senetlerin ihracındaki asıl amaç ise bütçe açıklarının finansmanı olarak düşünülmüştü.
10 soruda 'gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi'
Şimdi ise doğrudan vatandaşlara satış yapılacağını görüyoruz.
KUPON GETİRİSİ NASIL HESAPLANACAK?
Kupon faizinin 2009-2012 arasındaki uygulamasına bakarsak. Her tertipteki GES’lerin kupon faizi önceki tertiplerde ihraç edilen GES’ler için ödenecek hasılat payından etkileniyordu. ihraç edilebilecek maksimum satış tutarı burada önemliydi. Basit bir hesaplamayla diyelim ki kamu 2 milyar TL’lik GES ihraç edecek. Bu durumda her 100 TL nominal değerli GES’ten 20 milyon adet ihraç edileceği anlamına geliyor. Bu durumda örneğin 3 aylık kupon ödemesi bulunacak bir GES’te her bir kuponun formülü şu olacak: GES Yatırımcısına Yapılacak Kupon Ödemesi=((3 aylık KİT hasılat payı)/20,000,000)*Yatırımcının Elindeki GES adedi Bir sonraki tertip ihraçta ise ilk tertip GES’lere ayrılan pay hasılattan düşülecek ve kalan hasılat yeniden aynı formülde hasılat payı yerine konulacak ve ihraç edilecek olan GES adedine bölünüp yatırımcının elindeki GES adediyle çarpılacak.
ASGARİ BİR GETİRİ GARANTİSİ OLACAK
Elbette buradaki hasılat payı bir çeşit planlamaya bağlı. Hasılat gerçekleşmesinin daha düşük veya daha yüksek olması durumunda hasılat payı bir katsayı ile çarpılacak. Her halükarda bu GES’lerin asgari bir getiri garantisi bulunacak. Yani belirlenen asgari kupon oranının altına düşemeyecek.
-
Kty 1 yıl önce Şikayet Etİhracat ve ithalat hariç bireysel döviz alımlarında döviz alandan 100/10 vergi alınsın.doviz alışı döviz satışından fazla hale getirilsinBeğen Toplam 3 beğeni
-
Kty 1 yıl önce Şikayet EtTüm devlet bankaları tek çatı altında birleştirilsin.devlete ait tüm maaş ve diğer alım ve ödemeler bu bankadan yapılsın.Beğen Toplam 3 beğeni
-
Kty 1 yıl önce Şikayet EtDevlet vatandasindan sermaye toplayarak kendi sirketlerini kurşun.ornegin halkin sermaye ortaklığı ile et ve balık kurumu et,süt üretimi yapan devasa çiftlikleri olan bir şirkete dönüştürülsun.ornegin vatandaşın ortaklığı ile GES santralleri kurulsunBeğen Toplam 4 beğeni
-
Kty 1 yıl önce Şikayet EtDevlet ne zaman maaşlara zam yapıyorsa ureticide sadece o zaman zam yapabilsin.ve sadece enflasyon oranında.sebze,meyve hububat komisyoncuları,emlakçılar,gıda toptancıları devletin kuracağı bir düzen ile ya tamamen kapatılsın yada şartlara tabi olsunBeğen Toplam 2 beğeni
-
Hesap hatası 1 yıl önce Şikayet EtEee.?? Ne değişti.?? Maaşa zam yapıldığı anda üretici de aynı oranda ürünlere zam yaparsa , Yapılan Maaş zammı ne işe yarayacak.?Beğen
-
Kty 1 yıl önce Şikayet Et1)25 kişi üzeri işçi çalıştırmak şartıyla yeni açılacak fabrikalara her ilde kurulacak yeni OSB lerde ücretsiz yer verilsin.2)nbu fabrikaların yapımı esnasında elektrik,su SSK pirimi alinmasin.3)üretime başladıktan sonra üç yıl vergi ve SSK pirimi alınmasın.elektirik,su,tel,internet vergilerden arindirilsin.2 yılda 100/50 oranında alınsın.Beğen Toplam 2 beğeni
-
Erbat isimli arka 1 yıl önce Şikayet Etİstihtam ne kadar artarsa üretim ne kadar artarsa milletin alım gucude artar.fiyatlarda en azından istikrarlı olur.fiyat düşürmek için vergiden vaz gecilecegine,üretim yapacak istihtam sagliycaktan vergi alınmasın.ayrica bı düşün bakalım kullandığın ne için vergi vermiyorsun.bu vaz gecilenler devede kulak bile olmaz.uc harflilerin sattıkları dan vergi dusurdunde ne oldu.bari uretenden alma.bisey biliyomus gibi cevap vermissindeBeğen
-
erbat 1 yıl önce Şikayet Etbir seyler biliyorgibi yazmisinda devlet bu dediklerin yuzunden zam yapiyor her seye devlete ödedirsen devletde para bulmak icin her seye zam yaparBeğen
-
Vatandaş 1 yıl önce Şikayet EtYanılmıyorsam buradaki amaç üretimi ve istihdamı artırmak. Enflasyonu düşürmeye yönelik herhangi bir katkısı var mı.? Varsa nasıl.? Devletin sağladığı bu imkânı suistimal edip ürettiği ürünü yüksek fiyattan satıp kârını katlamayacağının garantisi olacak mı.? Bu gün de hükümet teşvikler sağlıyor, vergi indirimi yapıyor ama fiyatlara yansımıyor....Ama her seyin fiyatı sürekli katlanarak artıyor. Sömürü nasıl engellenecek. Refah seviyesi nasıl , ne zaman yükselecek. Ne zaman bu millet huzura, rahata ,refaha kavuşacak..???Beğen