Enflasyon sepetinden altı ürün çıkarıldı

Enflasyonu ölçmek hedefiyle Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatların genel düzeyinde zaman içinde meydana gelen değişimi ölçen Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her yıl fiyat derlenen yerleşim yerleri ve işyerleri, endeks sepetinde yer alan ürünler ve ağırlıkları ile ürünlerin tanımlarını güncelliyor. Yapılan madde ve ağırlık güncellemeleri her yılın Ocak ayında ilan ediliyor ve yıl boyunca sabit kalıyor.

TÜFE TÜKETİM SEPETİ VE AĞIRLIKLARININ GÜNCELLEMESİ NASIL YAPILDI?

Güncellemeye ilişkin açıklamada şu bilgiler paylaşıldı:

“2020 yılında ortaya çıkan COVID-19 salgını, hanehalkı tüketim harcamalarını önemli derece etkilemiştir. Salgın sebebiyle tüketim alışkanlıklarında oluşan değişimlerin bir kısmı geçici olurken, bazılarının ise uzun süre devam edeceği öngörülmektedir. Bir süre daha devam edeceği öngörülen söz konusu etkilerin TÜFE ağırlıklarına en güncel şekilde yansıtılması için Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EuroStat) Aralık 2020’de metodolojik kılavuz1 yayımlamıştır.

Kılavuzda, TÜFE ağırlıklarının oluşturulmasında daha önce referans alınan “t-2” (t=cari yıl) dönemi yerine, “t-1” (bu sene için 2021 yılı) dönemi hanehalkı tüketim harcamalarının kullanılması gerekliliği belirtilmektedir. Daha önceki senelerde TÜFE ağırlıklarını belirlerken metodolojiye uygun olarak; sadece Hanehalkı Bütçe Anketi (HBA) “t-2” yılına (2 yıl önceki) ait harcama verileri kullanılmaktayken, 2021 yılından itibaren Eurostat’ın önerisi doğrultusunda Ulusal Hesaplar Hanehalkı Nihai Tüketim Harcama verileri de kullanılmaktadır.

2022 yılı ağırlıkları oluşturulurken; COICOP 2 ile 5 düzey arasında 2017-2018-2019 HBA harcama verileri 2020 ve 2021 yıllarına ait Ulusal Hesaplar Hanehalkı Nihai Tüketim Harcama verilerinin değişim hızları ile genişletilerek 2021 harcama verileri elde edilmiştir.

SEPETE GİREN MADDE YOK, 6 MADDE SEPETTEN ÇIKTI

Her yıl Aralık ayında yapılan güncellemede; ağırlığı artan mal ve hizmetler endeks sepetine dahil edilmekte, ağırlığı azalan ürünler sepetten çıkartılmaktadır. Bu nedenle, TÜFE sepetinde yer alan ürünlerin sayısı her yıl değişim gösterebilmektedir. Her yıl ayrıca endeks sepetinde yer alan ürünler için madde tanımları gözden geçirilerek piyasada yer alan en güncel ürün tanımlarına göre revize edilmekte, fiyatlar yıl boyunca bu tanımlar esas alınarak derlenmektedir. TÜFE tüketim sepeti ve ağırlıkları yıl içinde hiçbir şekilde değişmeden sabit kalmaktadır.

2022 yılında TÜFE mal ve hizmet sepetinden çıkan maddeler; Mısırözü Yağı, Diğer Bakliyat (Kuru Barbunya), Kayısı, Kiraz, Yeşil Soğan ve Kanepe’dir. Ayrıca, “Elektrik Ücreti”, “Sigara”, “Otomobil (Dizel)”, “Otomobil (Benzinli)”, “Otoban Geçiş Ücreti”, “Şehirlerarası Tren Ücreti”, “Cep Telefonu Görüşme Ücreti”, “Sıcak İçecekler (Servis Edilen)”, “Magazin ve Dergi”, “'Yurtiçi Bir Hafta ve Daha Fazla Süreli Turlar” ve “Otel Ücreti” maddeleri altında kapsanan madde çeşitleri değiştirilmiş ve madde çeşit ağırlıkları güncellenmiştir. Ayrıca 0931006 maddesi altında takip edilen “Oyun Konsolu” yerine “Scooter (Çocuk)” girmiştir.

ELEKTRİK ÜCRETİNİN AĞIRLIĞI AZALDI

1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla elektrik tüketim ücretlerinin kademeli tarife üzerinden faturalandırılacağı ilgili Resmi Gazetede duyurulmuştur. Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK) tarafından meskenler için belirli tüketim miktarı üzerinden düşük ve yüksek olmak üzere iki kademe belirlenmiştir. TÜFE kapsamında takip edilen “Elektrik” maddesine ilişkin madde çeşidi düzeyinde düşük ve yüksek kademe tarife ağırlıklarının belirlenmesinde EPDK’dan sağlanan günlük ortalama tüketim miktarları kullanılmıştır.

TÜFE kapsamında takip edilen “Doğalgaz” maddesi için tarifeli sisteme geçilmesi durumunda, idari kayıtlardan sağlanacak veriler kullanılarak benzer bir ağırlıklandırma işlemi yapılacaktır.

Ocak 2022 dönemi itibarıyla yayımlanan ortalama madde fiyatlarında söz konusu maddeler için gözlenecek fiyat değişimlerinin bu kapsamda değerlendirilmesi gerekmektedir. Zincirleme endeks yapısı dolayısıyla, yapılan güncellemeler endekse saf fiyat değişimi olarak yansıyacaktır. 2022 yılı için mal ve hizmet sepetine eklenen yeni bir madde olmamıştır."

GIDA İLE ALKOLLÜ İÇECEKLER GRUPLARININ SEPETTEKİ AĞIRLIĞI AZALDI

TÜİK’in açıklamasına göre, TÜFE enflasyon sepetinde 2021’den 2022’ye, gıda ve alkolsüz içecekler grubunun ağırlığı %25,94’den %25,32’ye, alkollü içecekler ve tütün grubunun ağırlığı %4,88’den %4,31’e azaldı.

TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ ANA GRUP AĞIRLIKLARI

İNTERNETTEN DERLENEN FİYATLAR DA KULLANILACAK

TÜFE sepetinde kapsanan mal ve hizmet fiyatları 2022 yılı itibarıyla üç farklı yöntemle derlenecek. Alandan veri derleme, Barkod (satış) verilerinin kullanımı ile artık beyaz eşya, elektronik ürünler, giyim, mobilya, sıfır otomobil ve otobüs fiyatları için internetten derlenen fiyatlar da enflasyon hesaplamasında kullanılacak.