Bakan Dönmez müjdeyi verdi: Vatandaşın cebine yansıyacak

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin dünyadaki enerji fiyatlarında yaşanan büyük artışları vatandaşına en az yansıtan ülkelerden biri olduğuna dikkat çekerek, yıllık ortalamada faturaların yarısının Hazine tarafından karşılandığını söyledi. Turkuvaz Medya Grubu’nun amiral gemisi Sabah Gazetesi ve ekonomi kanalı A Para’nın düzenlediği, Türkiye 2023 Zirvesi kapsamında gerçekleştirilen ‘Enerjinin Bugünü ve Yarını’ panelinin açılışında Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi ve köşe yazarı Okan Müderrisoğlu’nun sorularını yanıtlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, doğalgaz ve elektrikte ülkeye giriş kapasiteleri, noktalarının artırılması ve depolama olanaklarının yükseltilmesiyle Türkiye’nin ciddi bir seviyeye ulaştığını, tedarikçilerin sevkiyat planlarına uyduğu takdirde, bu yılı doğalgaz ve elektrikte arz sıkıntısı yaşamadan atlatacağımızı ifade etti.

Dünyada enerji konusunda kimsenin beklemediği bir durumla karşı karşıya olunduğuna dikkat çeken Bakan Dönmez, “Hızlı bir küresel toparlanma hem enerji ürünlerine hem de emtialara talebi artırdı ve arz tarafı ani artış talebini karşılayamadığı için fiyatlarda ciddi sıçramalar oldu. Pandemi döneminde petrol 40 doların altına inerken, doğalgaz spot piyasalarda 1000 metreküp için 100-150 doları, kömür ise 40-45 doları gördü. Üç ürününün bugün geldiği noktada petrol 80 dolar, doğalgaz Avrupa’da 1.000 doların üzerine çıktı, bazı günler 1.200-1.300 dolarlar görüldü. Kömürde yine anormal fiyat sıçramalarla ton başına 250-270 doları gördük. Tüm ülkelerde ciddi sıkıntı oldu” dedi.

Enerji ürünlerinin sadece sanayinin değil insanların da günlük yaşamını etkilediğini söyleyen Dönmez, “Elektrik ve doğalgazda kısıntıya gitmek mümkün değil. Fiyat artışı faturalara yansıdı tüm dünyada. Türkiye açısından bakınca hane halkına en az yansıtan ülkelerden biriyiz. Cumhurbaşkanımız da ifade etti. Yıllık ortalamaya bakınca neredeyse vatandaşın faturasının yarısını artık hükümetimiz Hazine’den karşılar hale geldi” diye konuştu.

‘GAZPROMLA MİKTAR ARTIRILARAK ANLAŞMA SAĞLANACAK’

Elektrik ve doğalgazda kaynağı fonlayarak faturalara yansıttıklarını vurgulayan Dönmez, faturalardaki rakamın bir o kadarlık kısmını da devletin kendi cebinden karşıladığına dikkat çekti.

Dönmez şunları söyledi:

“Akaryakıtta yüzde 117 yüzde artış var, yüzde 18 mertebesinde yansıttık. Eşel mobilden kaynaklanan 50-60 milyar liralık ÖTV’yi Hazine almamış oldu. Vatandaşa bir anlamda destek attı. Bununla alakalı birçok alanda hükümetimizin destekleri devam ediyor. Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği gibi bu yılı çift haneli büyümeyle kapatacağız. Elektrikte tüketim yüzde 8-9 mertebelerinde, doğalgazda yüzde 20-22 bandında büyüme devam ediyor. 10 milyar metreküp daha fazla doğalgaz kullanacağız. Kışa giriyoruz, hamdolsun teknik altyapımız oldukça güçlü. Son yıllarda ülkeye giriş kapasiteleri ve noktalarının artmasıyla, depolama kapasitelerinin artışıyla ciddi giriş kapasitesine ulaştık. Kaynakları çeşitlendirmenin rahatlığı içindeyiz. Azerbaycan’la biten kontratımızı yeniledik. Rusya ve Gazprom ile bu yıl sonunda bitecek kontratlarda da büyük oranda mutabakat sağlandı. Önümüzdeki yılın başından itibaren bu kontratlar bir miktar artmak suretiyle, artan talebi karşılayacak şekilde bir yenileme yapacağız. Tedarikçiler sevkiyat planlarına uyduğu takdirde bu seneyi doğalgaz ve elektrikte arz sıkıntısı yaşamadan atlatmış olacağız” diye konuştu. 

‘GÜNEYDOĞU’DAN SEVİNDİRİCİ HABERLER GELİYOR’

Türkiye’de yıllarca aramanın eksikliğinden kaynaklı rezerv sıkıntısı yaşandığını ifade eden Dönmez, şunları söyledi:

“Doğu Akdeniz ve Karadeniz’de aramalarımıza hız verdik, bu kapsamda 3 derin deniz sondaj gemisini filomuza dahil ettik. İki sismik araştırma gemimiz var ve karış karış hidrokarbon kaynaklarını arıyorlar. Geçen yıl ilk neticesini aldık. Sakarya Gaz Sahası’nda 540 milyar metreküplük doğalgaz keşfini gerçekleştirdik. Bu sahadaki 7’nci kuyuyu açıyoruz. 2023’ün ilk yarısında gazı insanımızla buluşturmak istiyoruz. Cumhurbaşkanımız da ‘müjde vereceğim’, dedi. Bu sadece devletin değil, vatandaşın kasasına da yansıyacak. Bu fiyat artışlarını ve arz tarafındaki kısıtlarını da kendimiz ürettikçe buldukça daha rahat yönetebilir hala geleceğiz. Karada da güzel gelişmeler var. Güneydoğu ve Trakya da çalışmalar sürüyor. 3-4 yıl öncesinde TPAO’nun karadaki üretimleri günlük 45 bin varil civarındaydı, bu rakamı 60 bin varil seviyesine çıkardık. Güneydoğu’dan sevindirici haberler geliyor. Kuyu başı üretimler artıyor.”

"AVRUPA'DA 5 DÜNYADA 12'NCİYİZ"

Şu an kurulu gücümüzün yüzde 52’sinin yenilenebilir enerji olduğu ve toplam kurulu gücümüzün ise 99 bin megawata çıktığı bilgisini veren Dönmez, “Yenilenebilirdeki kurulu gücümüz bir çok ülkeden daha iyi seviyede olduğumuzu gösteriyor. Avrupa sıralamasında yenilenebilir kaynakların kurulu gücü cinsinden 5’inci sıradayız dünyada ise 12’nci sıradayız. Özellikle ‘yeşil kalkınma hamlesi devrimi’ adını verdiğimiz programda yenilenebilir enerjinin önemi bir kaç kat artmış olacak. Yeka modeliyle önemli başarılar elde ettik. Rüzgar ve güneşten oluşan yarışmalarımız, devam eden işlerimiz var. 2000 mw rüzgar, 2500 mw güneş porftöyümüz var. 8500 mw Yeka portföyünü oluşturacağız. Rüzgarla ilgili kısım için aralıkta teklifleri alacağız. Güneşte ocak ve martta Yeka ihalelerini yapacağız. Önümüzdeki yıl da mini Yeka ve büyük Yeka ihalemiz de olacak” dedi.

ENERJİDE YEŞİL DÖNÜŞÜM

Dönmez, bir sevindirici haberin ise ihalelerdeki yerli üretim şartı nedeniyle yerli ve yabancı yatırımcının Türkiye’de ekipman üretimine başlaması olduğunu kaydederek, bu konuda başka ülkelerden de yatırım teklifleri aldıklarını vurguladı. Karbon piyasasıyla ilgili platform çalışmalarının sürdüğünü söyleyen Dönmez, sanayici ve tüketici açısından platformun katkı sağlayacağını dile getirdi. Yeşil kalkınma devriminin çok boyutlu olduğunu ve herkesi ilgilendirdiğini kaydeden Dönmez, şunları söyledi:

“Her sektör 2053’te ilan edilen net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için planları yeniden gözden geçiriyor. Biz de bu kapsamda çalışmalar yürütüyoruz. Enerji verimliliği önemli gizli bir kaynağımız. Enerji yoğunluğunu ne kadar iyileştirirsek hem işletmelerin ekonomisine olumlu yansıyacak hem de çevre emisyonları açısından daha az enerji tükettiğimiz için emisyonların azalmasına katkı sağlayacak. Enerji verimliliği kapsamında son 3 yılda 4.8 milyar dolarlık yatırım yapmışız. Bu dönemde 1.11 milyar dolarlık tasarruf var. Eşdeğer petrol miktarı yıllık 3.2 milyon ton. Bu yatırım sadece yılı itibariyle geri dönmüyor, yıllar itibariyle her yıl hem emisyonların azaltımına katkı sağlamış oluyorsunuz, hem de işletmenin ekonomisine de verimlilik olarak yansıyor. Yine verimlilik için 339 projeye 46.4 milyon liralık destek sağladık ve bu sayede 135 milyon liralık tasarruf sağlandı.”

"DOĞALGAZ AÇIKLAMAMI ÇARPITTILAR"

Plan Bütçe Komisyonu’nda yaptığı konuşmanın çarpıtıldığını belirten Dönmez, “Enerji verimliliğiyle ilgili konuşmamda evlerde de önlemlerle enerjiyi verimli kullanabileceğimizi ifade etmiş, ısıtma derecesiyle ilgili örnek vermiştim. 1 derecelik etkinin tüketimleri yüzde 7 azaltacağını dikkat edilmesi gerektiğini söylemiştim. Bazı medyada bu bağlamından kopartılarak aktarıldı, muhalefet yapmak adına bazı gerçekleri cımbızlayarak, cımbız siyaseti yaparak gerçeği çarpıtıyorlar. Biz doğru bildiklerimizi yapmaya devam edeceğiz. DSÖ’nün ideal oda sıcaklığının 21 derece olduğunu ifade eden çalışmaları var. Buna uyan vatandaşlarımız zaten var. Ben de bu örneği vermiştim, ama maalesef bağlamından kopartılarak başka noktaya çekmeye çalıştılar” diye konuştu.