Türkiye’nin en büyük şirketi değişti: Yeni lider EPİAŞ

Fortune Dergisi Yayın Yönetmeni Şule Laleli, "Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ), uzun yıllardır Fortune 500 Türkiye'nin bir numarası olan TÜPRAŞ'ı geçerek, zirvenin yeni sahibi oldu. 2020 yılında net satış gelirlerini bir önceki yıla göre yüzde 20,3 artırarak 105,8 milyar liraya çıkaran EPİAŞ, açık ara Fortune Türkiye 500 sıralamasının birincisi oldu." dedi.

Fortune Türkiye ve CRIF Türkiye'nin 2008 yılından bu yana birlikte gerçekleştirdiği ve Türkiye'nin en büyük 500 şirketinin listelendiği "Fortune 500 Türkiye 2020 Araştırması"nın sonuçları, Fortune Dergisi Yayın Yönetmeni Şule Laleli, Fortune 500 Türkiye Editörü Ersan Taylan ve CRIF Analitik Birim Müdürü Yavuz Arsoy'un katıldığı toplantıda paylaşıldı.

Verilen bilgiye göre, Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde finansal kurumlar ve holding şirketleri hariç, tüm sektörlerde faaliyet gösteren şirketler incelendi. Borsa İstanbul’da işlem gören, verilerini kamuoyu ile paylaşan şirketlerin bilgileri ilgili kaynaklardan, diğer şirketlerin bilgileri ise kendilerinden temin edildi.

Sonuçlara göre, Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde yer alan şirketlerin net satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,3 artarak 1 trilyon 939 milyar TL'ye yükseldi.

2018 yılında yüzde 31,8, 2019 yılında yüzde 14,9 artış göz önünde bulundurulduğunda 2020 yılında şirketlerin net satış gelirlerindeki artış hız keserken, Fortune 500 Türkiye şirketleri için 2020, son 10 yılda büyüme anlamında en düşük performansı gösterdikleri yıl oldu.

ÜFE ile arındırıldığında net satışlar reel olarak yüzde 15,1 düşerken, Fortune 500 Türkiye 2020 Araştırması, bu anlamda küresel salgın nedeniyle yaşanan belirsizlik ve arz-talepte yaşanan şokların, şirketler ekosisteminde yarattığı olumsuzluğu ortaya koyduğu açıklandı.

ZİRVENİN YENİ SAHİBİ EPİAŞ

Toplantıda sonuçlara ilişkin bilgi veren Fortune Dergisi Yayın Yönetmeni Şule Laleli, bu yıl 14'üncüsü açıklanan, finansal kurumlar ve holding dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde en önemli değişimin zirvede yaşandığını söyledi.

EPİAŞ'ın, uzun yıllardır Fortune 500 Türkiye'nin bir numarası olan TÜPRAŞ'ı geçerek, zirvenin yeni sahibi olduğunu aktaran Laleli, şunları kaydetti:

"2020 yılında net satış gelirlerini bir önceki yıla göre yüzde 20,3 artırarak 105,8 milyar liraya çıkaran EPİAŞ, açık ara Fortune Türkiye 500 sıralamasının birincisi oldu. EPİAŞ'ın Fortune 500’de yer alan şirketlerin toplam net satış gelirlerinden aldığı pay ise yüzde 5,5 oldu. Net satış gelirleri itibariyle zirveye çıkan EPİAŞ, 78,5 milyon TL Faiz ve Vergi Öncesi Kar (FVÖK) ile kar sıralamasında listede ancak 316'ıncı sırada yer alabildi. Petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün ve talepte meydana gelen azalışın sonucu üretimdeki daralmanın etkisiyle 2020 yılında bir önceki yıla göre net satış gelirleri yüzde 29,4 düşerek 63,2 milyar lira olan TÜPRAŞ, Fortune 500 Türkiye-2020 listesinde ikinciliğe geriledi. 2020 yılında net satış gelirini bir önceki yıla göre yüzde 38 artırarak 55,5 milyar liraya çıkaran BİM, uzun yıllardır sürdürdüğü istikrarlı büyümeyle Türkiye'nin en büyük üçüncü şirketi olmayı başardı.

2020 yılında bir önceki yıla göre yüksek oranlı büyümenin yaşandığı otomotiv sektörünün önde gelen şirketlerinden Ford Otomotiv, bir önceki yıla göre net satış gelirlerini yüzde 26,1 artışla 49.5 milyar TL'ye çıkararak Fortune 500 Türkiye listesinde dördüncülüğe yükseldi. Pandemi nedeniyle küresel anlamda yaşanan seyahat kısıtlamalarından olumsuz etkilenen Türk Hava Yolları'nın 2020 yılında net satış gelirleri, bir önceki yıla göre yüzde 38,2 düştü. 46,5 milyar net satış geliri ile Türk Hava Yolları, Fortune 500 Türkiye-2020 sıralamasında, bir önceki yıla göre iki basamak düşerek beşinciliğe geriledi."

Laleli, net satış gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 18,6 düşüşle 43,7 milyar TL'ye gerileyen Petrol Ofisi'nin de iki basamak düşerek Fortune 500 Türkiye 2020 listesine altıncı sıradan girdiğine işaret ederek, Ahlatçı Kuyumculuk'un 41,5 milyar TL net satış geliriyle yedinci sırada, Arçelik'in 40,9 milyar TL ile sekizinci sırada, bir önceki yıl beşinci sırada olan Opet'in ise 38,6 milyar TL net satış geliriyle listede dokuzuncu sırada yer aldığını bildirdi.

Net satış gelirlerini bir önceki yıla göre yüzde 16,7 artırarak 32 milyar liraya çıkaran Erdemir'in ise Fortune 500 Türkiye-2020 listesine, onuncu sırada girmeyi başardığının altını çizen Laleli, Fortune 500 Türkiye sıralamasında yer alan ilk 10 şirketin, 517,2 milyar TL net satış geliri ile toplam satışların yüzde 26,7'sini gerçekleştirdiğini dile getirdi.

1 MİLYAR TL'NİN ÜZERİNDE NET SATIŞ GELİRİ OLAN ŞİRKET SAYISI 353'E ÇIKTI

Açıklanan sonuçlara göre, Fortune 500 Türkiye-2019 listesinde 323 olan 1 milyar TL'nin üzerinde net satış gelirine sahip şirket sayısı, Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde 353'e çıktı.

Net satış gelirleri 10 milyar TL'nin üzerinde olan şirket sayısı ise 33'ten, 37'ye yükseldi.

Listede, 500'üncü, yani en son sırada yer alan şirketin net satışları 629,3 milyon olarak gerçekleşirken, Fortune 500 Türkiye Araştırması'nın açıklandığı 2008 yılından itibaren bakıldığında listeye giriş çıtasının her yıl yükseldiği görüldü.

Diğer yandan Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan şirketlerin, Türkiye'nin GSYH'si içindeki payı da yüzde 42,6'dan yüzde 38,4'e geriledi.

THY, 2020 YILINDA DA LİDERLİĞİ BIRAKMADI

Fortune 500 Türkiye şirketlerinin toplam ihracatı, 2020 yılında bir önceki yıla göre, TL bazında yüzde 8,7 düşerek 471 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

İhracat dolar bazında ise bir önceki yıla göre yüzde 26,1 azalarak 67,2 milyar dolara gerilerken, Fortune 500 Türkiye sıralamasında yer alan şirketlerin 388'i ihracat yaptı.

Fortune 500 Türkiye'de yer alan şirketlerin net satışlarının yüzde 75,7'si iç satışlardan oluşurken, ihracatın payı yüzde 24,3'e geriledi.

Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 32,9'u Fortune 500 Türkiye şirketleri tarafından gerçekleştirilirken, Fortune 500 Türkiye ihracat listesinin uzun bir zamandan beri lideri olan THY, 2020 yılında da liderliği bırakmadı.

Ford Otomotiv en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci şirket olurken, Fortune 500 Türkiye sıralamasında Arçelik üçüncü, RC Rönesans dördüncü ve Anadolu Efes beşinci oldu.

FORTUNE 500 TÜRKİYE ŞİRKETLERİNDEN 407'Sİ KAR, 93'Ü ZARAR AÇIKLADI

Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde yer alan şirketlerin, net satış gelirlerinde bir önceki yıla göre reel olarak gerilemenin yanında karda da düşüş gözlendi.

Listedeki şirketlerin toplam net karı, geçen yıla göre yüzde 15 düşerek 66,4 milyar TL'ye geriledi.

Şirketlerin esas faaliyet karları yüzde 14,6 artmasına rağmen, döviz kurlarında yaşanan artışın da etkisiyle finansman giderlerinde gerçekleşen yüzde 31,2 artış net karı olumsuz etkilerken, Fortune 500 Türkiye şirketlerinin net satış karlılığı, 2019 yılında yüzde 4,28 iken 2020 yılında yüzde 3,42 seviyesinde gerçekleşti.

2019 yılında yüzde 11,73 olan öz kaynak karlılığı ise 2020 yılında yüzde 8,27'ye düştü. Fortune 500 Türkiye şirketlerinden 407'si kar, 93'ü zarar açıkladı.

FORTUNE 500 TÜRKİYE LİSTESİNDE BİM 60 BİN 663 ÇALIŞANIYLA İSTİHDAMDA LİDER

Fortune 500 listesindeki şirketlerin, 2019 yılında 1 milyon 351 bin olan istihdam sağladığı kişi sayısı, 2020 yılında 1 milyon 278 bin kişiye geriledi.

Fortune 500 Türkiye listesinde BİM, 60 bin 663 çalışanı ile istihdamda ilk sırada yer aldı. RC Rönesans İnşaat Taahhüt 50 bin 794 çalışanıyla ikinci sırada yer alırken, 38 bin 458 çalışanı ile Migros Fortune 500 Türkiye listesinde en fazla istihdam sağlayan üçüncü şirket oldu.

Bu yılki listede 99 Borsa İstanbul şirketi yer alırken, söz konusu şirketler Fortune 500 Türkiye listesinin sadece beşte birini oluşturdu.