Mahkemenin kararı yeni tartışmayı başlattı! Miras bırakmak istemeyenler dikkat

Haber7 / Özel

Eşini trafik kazasında kaybeden bir kadın, Denizli 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'ne verdiği dilekçede, eşine ait Apple marka cep telefonunun iCloud hesabındaki fotoğraf, video, ses kayıtları, medya dosyaları ile maillere ulaşmak için eşinin terekesinin tespitini, iCloud kimliğinin miras kabul edilerek, hesaba ulaşması için karar verilmesini talep etti ve mahkeme aldığı kararla ilk kez dijital hesapların miras kabul edilmesi yönünde karar verdi.

Peki Dijital miras nedir ve kimlere bırakılabilir? Dijital hesaplarını miras bırakmak istemeyenler ne yapmalı? Haber7 olarak kamuoyunda oldukça fazla tartışılan kararla ilgili merak edilenleri  Avukat Murat Keçeciler ve Avukat Yeşim Metinoğlu'na sorduk.

Miras hukuku içerisinde kişinin mal varlığının içerisine sosyal medya ve teknolojik gelişmelerden sonra dâhil olan unsurları dijital miras diye tanımlamak mümkündür diyen  Avukat Murat Keçeciler "Esasında hukuken böyle bir tanım söz konusu değil ama sonuçta terekeye dahil olan unsurlar arasında yer almaktadır. Bununla ilgili olarak şu an da hali hazırda zaten medeni kanunda mirasçılığın ne şekilde oluşacağı kanunen belirlenmiş durumda. Bu anlamda duruma göre ad-soyad, eş; bunların olmaması durumunda üst soy veya diğer yasal mirasçılar bunlarında doğal mirasa dahil olmasından dolayı mirasçılık sıfatı oluyor." dedi.

DİJİTAL MİRAS BIRAKMAK İSTEMEYENLER DİKKAT

Özellikle sosyal medya platformlarında vefat halinde hesapların kim tarafından kullanılacağına ilişkin olarak bilgilendirme ve değerlendirme yapma hakkını kullanıcılara bıraktığını belirten Keçeciler "Burada da bir mirasçı tayini işlemi söz konusu oluyor. Bununla ilgili olarak bunların hepsi ölüme bağlı tasarruflar olduğu için hayatta olduğunuz söz konusu süre içerisine bu dijital platformların bazıları vefat durumunda hesabın askıya alınması gibi talepleri de kabul ediliyor. Ama burada bilgilendirme ve bildirim yapılacak. Sizin vefat ettiğinizden bu kurumların ne şekilde haberdar olacak. Esasında düzenlenmesi gereken yeni bir alan yavaş yavaş oluşuyor. Çünkü siz  eğer böyle bir vefat halinde hesapların askıya alınması, kapatılması gibi noktada hareket edildiğini varsayarsanız bu noktada da gerçek bir vefat gerçekleşmeden kötü niyetli kişiler rakip gördükleri, sevmedikleri insanların hesaplarını da kapatmak için ölüm bildirimi vs gibi şeyler yapabilirler." dedi.

MAHKEMENİN KARARI BİR İLK OLDU

"Bugüne kadar esasında en son Denizli de yaşanan olay öncesine kadar üzerinde bu kadar çok durmuyorlardı. Dava mahkemeye sunuldu terekenin oluşturulması noktasında eşinin vefat ettiğini söyleyen hanımefendi Apple marka cep telefonuna ilişiklin icloud şifrelerini ve buna ek olarak Apple kimliği kullanıldı Gmail bağlantılı hesabın kendisine aksettirilmesine oradaki hesapta bulunan hediye çekleri vs. olduğunu bunlarla ilişkilin elde ettiği şeylerinde tereke dahil olması gerekiyor."

HUKUKÇULARIN KAFA YORMASI GEREKECEK

"Sulh hukuk mahkemesi bunu kabul etmedi ama istinaf mahkemesi davacının Apple marka iPhone cep telefonundaki fotoğrafları, ses kayıtlarını onun terekesine dahil olduğunu. Buradaki en büyük tartışma Bitcoin gibi şeyler var sonuçta dijital ortamda para vs olarak değerlendirilen bunların şifreleri ne şekilde elde edildiği, kim elde edecek vs. bunların ciddi bir düzenlenmesi ve hukukçuların kafa yorması gereken yeni alanlar."

"Şuan da Türk Medeni Kanunu anlamında sizin yasal mirasçılarınız bunun haricinde eğer bir vasiyet veya mirasçı tayini gibi bir durum söz konusu olursa bu kişiler mirasçıdır. Facebook vs gibi platformların mirasçı tayinine ilişkin kullanıcının almış olduğu tercihi mahkemeler ve mirasçı tayini olarak kabul edecek mi yoksa etmeyecek mi.? Bunlar şuan belirsiz."


EK YASAL DÜZENLEMEYE İHTİYAÇ VAR

Bu tanım henüz Türk Hukukunda yasal düzenlemede yerini bulmamıştır diyen Avukat Yeşim Metinoğlu ise "Miras tanımından yola çıkarak bakıldığında taşınır, taşınmaz mal varlıkları kişinin vefat ettiği tarihteki terekesiyle tespit edilir. Bölge adliye mahkemesinin verdiği ilk karara bakıldığında daha önce emsal bir karar yok çünkü; iCloud hesabına kişinin ölen eşiyle ilgili şifrelere ulaşmak üzere açılmış bir dava fakat dijital verilere bakıldığında Bitcoin teknolojisiyle uluslararası ve ulusal anlamda da elektronik ticaret de kullanabiliyorsunuz sanal para uygulamaları daha sonra sosyal medya hesaplarında da kişilerin hesapları vasıtasıyla toplamış oldukları mal varlıkları değerleri de var. Dijital verilerin kişiye bağlı yani özel hayata giren verileri de söz konusu. Dolayısıyla biz öz hukuki değerlendirmemiz de bu emsal içtihatla birlikte bir yasal düzenleme ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz. Çünkü bunun bir dava konusu yapıldığında kişilerin eşlerinin ya da ad soyunun gibi yani yasal miras hakkı olan kişilerin tereke tespiti dijital verinin miras hakkı olarak kendilerine tescirini istediklerinde mahkemelerinde dijital verilerin kapsamında ve miras hukukunun hakkı olarak devrinin neler olabileceğini belirleyici bir ek yasal düzenleme ihtiyacı gerekiyor. Medeni kanunumuz bizim yasal mirasçımız ve terekeyi düzenleyen temel prensipleri kaleme almıştır. İçtihat kapsamında ki yani uygulamayla getirilen bu emsalin yasa düzeninde de düzenlenme ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz." dedi.

Sosyal medya ve dijital hesapları kime miras bırakabiliriz sorusuna ise Metinoğlu "Aile hukukunun miras hukuku bölümünde kimler yasal mirasçılardır ya da vasiyetname gibi kimlerin mirasçı atayabilirsiniz kısmı gelir. İşin temeline sağ kalan eş, çocuklar gibi ya da onlar bulunmuyorsa alt soy kişiler gibi mirasçı hakkına sahip kişilerdir  Dolayısıyla eğer kişi vefat etmeden evvel ölüme bağlı bir tasarrufta vasiyetname gibi bulunmadıysa örneğin; “Benim sosyal medya hesabımın şu kişiye bırakılması“ diye noterden ölüme bağlı tasarrufta bulunmadıysa kişinin ölümü halinde tereke açıldığında kim yasal mirasçı hakkına sahipse veraset ilanını alıyoruz.  Yani kişi öldükten sonra sağ kalan eş dörtte bir mirasçı. Üç bölü dördü de diğer çocuklar paylaşıyor. Veraset ilanı noterden ya da sorunluysa sulh hukuk mahkemesinden alıyor. Burada da dijital verilerin yasal mirasçı ya da vasiyetname ile kişi ölmeden önce bir tasarrufta bulunduysa onlara devri söz konusu. Yani Türk medeni kanununun ilgili maddelerinde düzenleniyor aslında." şeklinde cevap verdi.