Ekonomi sağlam ‘v’ çıkışı yolda

Yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.4 büyüyen Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve kısıtlama tedbirlerinin etkisiyle yüzde 9.9 daralma gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ikinci çeyreğine (nisan - haziran) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.

 

Buna göre Türkiye ekonomisi, Kovid - 19 etkilerinin görüldüğü yılın ikinci çeyreğinde yüzde 9.9 daraldı. Bu dönemde GSYH, cari fiyatlarla yüzde 1.3 artarak 1 trilyon 41 milyar 643 milyon lira olarak gerçekleşti.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, kötümser tabloların aksine gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) oranının dünya ülkelerine kıyasla iyi sonuç verdiğini belirterek, “Türkiye ekonomisinin temelleri sağlam, dinamikleri kuvvetli” dedi. Albayrak, Twitter hesabından, yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme rakamlarını değerlendirdi.

 

DÜNYAYA GÖRE İYİ

Dünya ekonomilerini durma noktasına getiren yüzyılın felaketi Kovid - 19 salgınının etkilerinin yılın ikinci çeyreğinde  hissedileceğini bildiklerine dikkati çeken Albayrak, “Kötümser tabloların aksine GSYH oranımız dünya ülkelerine kıyasla iyi bir sonuç verdi. Türkiye ekonomisinin temelleri sağlam, dinamikleri kuvvetli” değerlendirmesinde bulundu.

Albayrak, milli ekonomi hedefleri, istihdama dayalı üretim, vatandaşının yanında olan bir ekonomi modeliyle Türkiye’nin yılı pozitif ayrışarak kapatacağını vurgulayarak, “2021’e pandeminin izlerini silerek girmekte kararlıyız. İnşallah ‘V’ çıkışı GSYH verilerinde de göreceğiz” ifadelerini kullandı.

HARCAMALAR AZALDI

Bu yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım yüzde 4, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 11, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 27.8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1.7 arttı. Sanayi yüzde 16.5, inşaat sektörü yüzde 2.7, hizmetler yüzde 25, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 16.5, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 2.4 ve diğer hizmet faaliyetleri yüzde 18 azaldı.

Cari fiyatlarla en yüksek büyüme hızı, yüzde 27.8 ile “finans ve sigorta faaliyetleri” sektöründe görüldü. Hane halkı nihai tüketim harcamaları yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 8.6 azaldı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0.8, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 6.1 geriledi. Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 35.3, ithalatı da yüzde 6.3 azaldı.

EN İYİ PERFORMANS TÜRKİYE’DEN GELDİ

Bakan Albayrak’ın paylaşımında, ülkelerin ikinci çeyrek GSYH oranları da yer aldı. Buna göre, ABD yüzde 31.7’lik daralmayla listenin ilk sırasında. Birleşik Krallık’ın ikinci çeyrek küçülme oranı ise yüzde 22.8 oldu.

Listede AB ortalaması yüzde 14.1, G7 ülkeleri ortalaması yüzde 11.9 ve OECD ortalaması da yüzde 10.9’luk küçülme oldu. Yüzde 9.9’luk daralma ile listenin son sırasında yer alan Türkiye’yi, yüzde 10’luk daralmayla Japonya izledi.

ANALİSTLER NE DİYOR?

‘TÜRKİYE İYİ SINAV VERDİ’

Ekonomistler,  yüksek frekanslı göstergelerin üçüncü çeyrekte büyümenin hızlanacağını, ikinci çeyrekteki yüzde 9.9’luk daralma ile Türkiye ekonomisinin koronavirüs sürecinden “V” tipi bir büyüme ile çıkacağını tahmin ediyor.

Kovid-19 nedeniyle dünya ticaretinde görülen çift haneli daralmalar göz önüne alındığında Türkiye ekonomisinin atılan proaktif adımlarla görece pozitif ayrıştığını ifade eden ekonomistler, öncü verilerin ise 3. çeyrek toparlanmasına ilişkin umut verdiğini kaydetti.

BELİRGİN TOPARLANMA

AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, 2. çeyrekte milli gelirin yüzde 9.9 ile piyasa beklentisinin altında daraldığını söyleyerek 3. çeyrek görünümüne ilişkin Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Önümüzdeki dönem görünümünü ele aldığımızda ilk sinyaller milli gelir büyümesinin 2020 yılının üçüncü çeyreğinde belirgin toparlanacağına işaret etmekte. Güncel sinyaller, karantinaların kaldırılması ile beraber haziran ayında yakalanan ivmenin üçüncü çeyrekten itibaren büyüme verilerine olumlu yansıyabileceğini düşündürmektedir.”

Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı ve ekonomist Özlem Derici Şengül de yılın ikinci yarısına dair sınırlı sayıda veri yayınlandığını ancak RKGE, PMI gibi ankete dayalı verilerin ekonominin hızlı bir toparlanma içinde olduğuna ve hatta pandemi öncesi döneme dönüldüğüne işaret ettiğini söyledi. Şengül, şunları kaydetti:

“3. ve 4. çeyreklerde düşük tek taneli büyüme oranları bekliyor ve 4. çeyrekte önceki senenin aynı ayında görülen yüzde 5.96’lık yüksek baz nedeniyle üçüncü çeyrekten daha düşük bir büyüme oranı görebiliriz. Beklentilerimize paralel bir ikinci yarı performansı yılın tamamında GSYH’nin yüzde 1.2’lik bir daralma göstermesine neden olacaktır.”