İmalat sanayide dipten dönüş sinyali

Büyümenin öncü göstergesi imalat sanayideki performansın öncü göstergesi İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) mayısta 40.9’a yükseldi nisanda veri 33.4 ölçülmüştü. Eşik değer 50.0’nin altında kalan veri koronavirüs salgını nedeniyle sektördeki faaliyet koşullarının yavaşlamaya devam ettiğini gösterdi. Hem üretim hem de yeni siparişler mayısta da sert yavaşlama kaydederken, buna karşılık bazı firmaların operasyonlarını mayısta yeniden başlatmasıyla düşüşler daha sınırlı gerçekleşti. Bu veri ikinci çeyrekte nisana göre toparlanma olsa da ekonomide sert daralmanın devam ettiğinin de işareti.

İSO PMI mayıs verileri pandeminin Türk imalat sektörünün genelini olumsuz etkilemeye devam ettiğini ortaya koyuyor. Takip edilen 10 sektörün çoğunda belirgin yavaşlama sürdü. Giyim ve deri ürünleri en belirgin hız kaybının gerçekleştiği sektör oldu. Üretimin dengelenme noktasına ulaştığı kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe ise istihdam, veri serisinin başladığı Ocak 2016’dan beri en güçlü düzeyde arttı.

İstihdamda üst üste iki aydır kayıp

Sektörlerde sert yavaşlama yaşansa da bazı firmalar operasyonlarını mayıs ayında yeniden başlattıklarını bildirdi ve böylece düşüşler daha sınırlı gerçekleşti. İmalatçılar istihdamı üst üste ikinci ay azalttı. Ancak şirketlerin çoğunluğunun personel sayılarını değiştirmemesi nedeniyle düşüş önceki aya göre hız kesti, üretim ve yeni siparişlere göre çok daha ılımlı düzeyde gerçekleşti. Yeni siparişlerdeki yetersizlik, firmaların satın alma faaliyetlerini yavaşlatmasına ve hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azaltmasına sebep oldu.

Pandemi etkisiyle kısıtlamalarına bağlı olarak taşımacılıkta yaşanan aksamalar, tedarikçilerin teslimat sürelerinde sert artışa yol açtı. Özellikle yurtdışından yapılan ürün alımlarında güçlükler yaşandığı belirtildi. Türk Lirası’nın dolar karşısındaki değer kaybı, girdi maliyetlerinde keskin ve hızlanan bir artışa yol açtı. Girdi maliyetleri enflasyonu son bir yılın en yüksek oranında kaydedildi. Bunun yansıması olarak, imalatçılar satış fiyatlarını nisan ayına ve seri ortalamasına göre daha yüksek bir hızda artırdı.

İmalatta en kötü geride kaldı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, son PMI verilerine göre Türk imalat sektörü mayıs ayında Covid-19 salgınının etkileri ile mücadele etmeyi sürdürdüğünü belirterek “Bu etkiler, aktivitenin nisan ayındaki sert yavaşlamadan sonra mayısta güçlü bir geri dönüş yapmasına engel oldu. Yine de yavaşlamanın daha ılımlı gerçekleşmesi, sektörün toparlanma yolunda olduğuna işaret etti. Virüsün kontrol altına alınma sürecinin devam etmesi halinde, aktivite önümüzdeki aylarda büyüme bölgesine geçebilecektir” dedi. 

Harker, mayıs ayında görünümün nisan ayındaki kadar zayıf olmaması, büyümedeki yavaşlamada en kötünün geride kaldığına işaret ettiğini vurgularken şunları söyledi: “Mayıs ayında göze çarpan kimi olumlu gelişmeler de var. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler sektöründe faaliyet koşulları iyileşirken, iş hacmindeki dengelenme belirtileri, firmaları istihdam artırma yönünde cesaretlendirdi. Bu arada, sektörlerin çoğunluğunda gelecek 12 aya ilişkin üretim beklentilerinin iyimser olması, önümüzdeki aylarda daha fazla sayıda sektörün büyüme bölgesine geçebileceğinin işareti.”