Türkiye'den lityum hamlesi!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 3. Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Zirvesi'nin özel oturumunda, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

TÜRKİYE'DEN LİTYUM HAMLESİ

Dönmez, dünya bor rezervlerinin yüzde 70'ine sahip Türkiye'nin bu pazardaki payının da yüzde 60 seviyesinde olduğunu bildirdi.

Bor konusunda çeşitli Ar-Ge çalışmaları olduğunu kaydeden Dönmez, şöyle devam etti:

"Batarya teknolojisinde çok hızlı bir gelişim yaşanıyor. Elektrikli otomobilde de en kritik nokta batarya. Bataryada hem arabanın ağırlığının artmaması hem de hacmin küçük olması gerekiyor. Ayrıca, depolanan enerji miktarının da yüksek olması gerekiyor. Burada da ağırlıklı olarak lityum piller gündemde. Çin, lityum pil konusunda çok ileri bir safhada. Lityumla ilgili bazı sevindirici ön bulgular var. Borun içinde bir miktar lityum var. Yılın son çeyreğinde, bor üretirken ortaya çıkan atıklardaki lityumun geri kazanılmasını sağlayacak bir pilot üretim tesisi kurabiliriz. Bor üretirken, içindeki lityumu da saflaştırıp sanayi ham madde ihtiyacını karşılamayı planlıyoruz."



LİTYUM NEDİR?

Johan August Arfwedson tarafından 1817 yılında keşfedilen Lityum, periyodik tabloda 1. grup alkali metaller içinde yer alan, atom numarası 3, sembolü “Li” olan kimyasal bir elementtir.

Yumuşak ve gümüşümsü beyaz metaldir. Havada bulunan oksijenle reaksiyona giren lityum, lityum oksit (Li2O) oluşturur. Bu oksitlenme reaksiyonunu engellemek için yağ içinde saklanır. Hava ve su tarafından hızlı bir şekilde oksitlenip kararır ve lekelenir. Lityum metali doldurulabilir pillerde (örnek olarak cep telefonu ve kamera pili) ve ağırla yüksek direniş göstermesi sebebiyle alaşım olarak hava taşıtlarında kullanılır. Li+ iyonunun nörolojik etkilerinden dolayı, lityumlu bileşikler farmakolojik olarak sakinleştiricilerde kullanılır.

Lityum bıçakla kesilebilir, sodyumdan biraz daha sert olduğu için, onu kesmek veya bölmek çok daha zordur. Reaksiyona girmemiş Lityum gümüşi bir renge sahiptir, ancak kısa sürede rengi kararır. Düşük yoğunluğu sayesinde hidrokarbonlar üzerinde batmadan durabilir. Lityum, ten ile temasını engellemek için özel koruma gerektirir. Lityumu toz olarak ya da alkalinli bileşimlerinin solunması, burun yollarında ve boğaz da tahriş ve zarara neden olur.

LİTYUM İYON PİL NEDİR? ÖZELLİKLERİ NEDİR?

Lityum iyon (Li-ion), bir çeşit yeniden doldurulabilir pildir. Cep telefonundan dizüstü bilgisayara kadar elektronik ürünlerde kullanılan lityum iyon piller, ağırlıklarına ve büyüklüklerine oranla sağladıkları yüksek güç nedeniyle kabul görüyor ve yaygınlaşıyor.

Lityum piller diğer kimyasallarla hazırlanan pillere oranla çok daha hafiftir. Bunun sebebi lityum iyon pillerin doldurulabilme yoğunluklarının en üst seviyede olmasıdır.

Lityum iyon piller için hafıza etkisi sorunu yoktur. Dolayısıyla bu pilleri şarj etmek için tam olarak boşalmalarını beklemek gerekmez. Ayrıca yine aynı nedenden dolayı şarjı yarıda kesmek pil için olumsuz bir etki yaratmaz. Bu pillerin kullanılmadıkları zamanlardaki enerjilerini kaybetmeleri de uzun sürer.