Uzmanlardan uyarı: Türkiye acil adım atmalı

Türkiye'nin dış ödemelerin en büyük tutar olan enerji kalemi için yeni bir süreç başlayabilir. Uzmanlar, Türkiye'nin bu konuda acilen bir adım atması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.

Uzmanlardan uyarı: Türkiye acil adım atmalı
Uzmanlardan uyarı: Türkiye acil adım atmalı
GİRİŞ 04.09.2019 06:48 GÜNCELLEME 04.09.2019 15:45
Bu Habere 33 Yorum Yapılmış

Son dönemlerde küresel ekonomi piyasalarında özellikle enerji kalemiyle ilgili önemli değişimler yaşanıyor. Türkiye'nin de dahil olduğu Avrupa bloku doğalgaz alımlarını büyük oranda Rusya ile yapıyor. Enerji uzmanları, Avrupa'daki ülkelerin kendilerini bağlayan uzun süreli sözleşmelerin spot piyasaya endeksli hale geldiğine işaret ederek, "Türkiye'nin de bu konuda acilen adım atması gerekir. Aksi taktirde spot doğalgaz indirimlerinden faydalanamayacağız ve en erken 2021 yılına kadar spot piyasalarda doğalgaz fiyatları düşse bile yüksek fatura ödemeye devam edeceğiz" uyarısında bulundu. Türkiye'nin uzun vadeli sözleşmeleri arasında 2026 yılında sona erecek anlaşma dahi var.

Enerji uzmanlarına göre 1990'lı yıllarda atılan ve halen yürürlükte olan sözleşmeler ülkemizin indirim alması konusundaki en büyük engel. Yenisafak.com hem 90'larda atılan imzaların bugünkü yansımalarını hem de Avrupa'nın bu konuda attığı adımları ve muhtemel yol haritasını Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu ile konuştu.

 

 

RUSYA KİLİT NOKTADA

Rusya'nın gerek Avrupa ülkelerine gerek Türkiye'ye doğalgaz satışı için kilit konumda olduğunu anlatan Kumbaroğlu, Rusların bu alandaki en büyük şirketi olan Gazprom'un satışlarının petrol fiyatlarına endeksli olduğunu hatırlattı.

 

 

Kimi ülkelerle 25 yılı bulan uzun vadeli sözleşmeler yapıldığını anlatan Kumbaroğlu, "Şirketin sitesinde 4 trilyon metreküpü aşkın gaz miktarı için bu şekilde sözleşmeleri bulunduğu bilgisi mevcut. Bu gazın maddi karşılığı geçen seneki ortalama fiyatlarla KDV hariç 836 milyar Avro." ifadesini kullandı.

AVRUPA SÖZLEŞMELERİ REVİZE ETTİ

Avrupa ülkelerinin daha önce imzaladıkları uzun süreli sözleşmeleri revize ettiği bilgisini paylaşan Kumbaroğlu, şöyle devam etti:

"Bu sözleşmelerin revize edildiği, Avrupa için uzun vadeli petrol fiyatlarına endeksli sözleşme kalmadığı konusu artık herkesin bildiği bir 'sır'.

Avrupa’ya yönelik uzun süreli sözleşmelerin hepsinin spot doğalgaz fiyatlarına endekslendiği güvenilir bir Rus uzman tarafından Uluslararası Enerji Ekonomisi Derneği (IAEE) Avrupa Konferansı'nda açıklandı.

TÜRKİYE ACİLEN BU SÖZLEŞMELERDEN KURTULMALI

Açıklama doğru ise bu coğrafyada Gazprom ile petrol fiyatlarına endeksli uzun vadeli sözleşmesi olan sadece Türkiye kalmış demektir.

Bu durumda Türkiye'nin geçmiş dönem petrol fiyatlarına endeksli sözleşmesi, Avrupa'daki diğer müşterilere göre dezavantaja neden oluyor. Sadece buna neden olmakla da kalmıyor, spot piyasadaki fiyat düşüşler Avrupa'daki diğer müşterilere yansırken Türkiye'ye yansımıyor.

Türkiye'nin de piyasa gerçeklerini yansıtmayan antika sözleşmelerden tıpkı diğer Avrupa ülkelerinin yaptığı gibi bir an önce kurtulması gerekiyor."

Türkiye'nin uzun süreli doğalgaz anlaşmaları

Türkiye, doğalgaz alımı konusunda Rusya, İran ve Azerbaycan ile 1990'lı yıllarda çeşitli sözleşmeler imzaladı.

Kimi zaman uzun süresi, kimi zaman alım garantisi, kimi zaman da yüksek fiyat nedeniyle eleştirilen bu anlaşmalar halen yürürlükte.

Türkiye'nin bu noktada Rusya ile imzaladığı iki uzun vadeli sözleşme var.
Bunlardan ilki; 1997 yılında Mavi Akım üzerinden imzalanan ve yıllık 16 milyar metreküp doğalgaz alımı için imzalanan anlaşma. Bu anlaşma o dönem 28 yıllığına yapıldı ve 2025 yılında sona eriyor.

Rusya ile yapılan diğer anlaşma ise 1998 yılında 'Batı Hattı' üzerinden yıllık 4 milyar metreküp doğalgaz alımı için imzalandı. O dönemde sözleşme 23 yıllık yapıldı. Sona eriş tarihi 2021.

Türkiye'nin Rusya dışında İran ve Azerbaycan ile uzun süreli sözleşmeleri var. 1996 yılında İran’dan yıllık 9.6 milyar metreküp doğalgaz alımı için 30 yıllık sözleşme imzalandı, 2026 yılında sona eriyor

2001 yılında ise Azerbaycan’dan yıllık 6.6 milyar metreküp doğalgaz alımı için 20 yıllık sözleşme imzalandı. Bu anlaşma da 2021 yılında sona eriyor.

YORUMLAR 33
  • Misafirrr 4 yıl önce Şikayet Et
    Yenilebilir enerjiye yönenilmesi gerekli enerji alanında bağımsızlık için. Yenilebilir enerji santrallleri için gerekli her malzemeyi ülkemizde üretmek zorundayız başka türlü sürekli bağımlı halde kalırız.
    Cevapla
  • cemal 4 yıl önce Şikayet Et
    niye uzun vadeli yapıyorlar doğalgazmı biteçek şartları olan vadesi olmayan anlaşma yapın fiyatlar düşünçe halka yansısın türkiyenin parasını kullanmadığı gaz için vermesin soyulmayalım
    Cevapla
  • katakulle 4 yıl önce Şikayet Et
    2000 öncesi buna imza atan Mesut Yılmaz ve avanesidir. Zamanında dava açıldı ama Bi netice çıkmadı.
    Cevapla
  • Ankaralı 4 yıl önce Şikayet Et
    T.C. Devletime ricamız olur, ne olur enerjide milli seferberlik ilan ederek kendi kara ve deniz sahamızda petrol ve doğalgazımızı sayısız 12 000 metreleri delebilen derin kuyu sondajı ile bulmaya çalışalım, aynı zamanda petrolü ve doğalgazı var olan ülkeler ile ikili anlaşmalarla enerjiye ulaşmalı, her yıl enerji için dış ülkelerden satın aldığımız enerji için yaklaşık 60 milyar dolar paramız kendi ekonomimiz içinde kalarak ülke ekonomimizin hızla yükselmesini sağlamalıyız, enerji devletimizin ve ülkemizin birinci önceliği olmalıdır,...
    Cevapla
  • fırat 4 yıl önce Şikayet Et
    Sen enerjiden sorumlu bakan olmalısın , bu kafa heder olmasın .
    Cevapla
  • Memoks 4 yıl önce Şikayet Et
    Yıllardır turkiyenin en büyük ithalat kalemi enerji , Bu zamana kadar atılmayan adımları bundan sonra mi atacaklar??? Elektrik ile çalışan araçları şimdiden artırmaları lazım özellikle şehir ici kısa mesafe çalışan çöp kamyonları, dolmuşlar, ticari taksiler ve kamu kurumu resmi aracılarından başlanabilir. 2023 de enerji ithalatı günümüz fiyatlarının 3 te 1 ine düşer. Yeterki adım atılsın. Makamlarında kahve keyifleri bittiyse.
    Cevapla
Daha fazla yorum görüntüle