'Turizm tanıtım ajansıyla İspanya'yı yakalarız'

İspanya, Akdeniz çanağının en büyük turizm ülkesi. Dünyada da ziyaretçi trafiğinin en yoğun olduğu ülkelerden. Özellikle 2008 yılında patlayan konut balonunun ardından ülkenin en önemli gelir kaynaklarından biri turizm oldu. Ülke son yıllarda öyle bir turizm grafiği sergiledi ki Barcelona, Madrid gibi şehirlerde vatandaşlar ellerinde, ‘artık turist istemiyoruz’ pankartlarıyla sokağa döküldü. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, İspanya’nın yaka silkecek derecede turist akınına uğramasında, İspanya tanıtım ajansı Turespana’nın katkısının büyük olduğunu söylüyor.

BİZİM 17-18 YIL SÜRMEZ

Türk turizm sektörü de uzun süredir, Türkiye’nin tanıtımını yapacak bir ajans ihtiyacını dile getiriyordu. Nihayet geçtiğimiz günlerde beklentiler karşılık buldu. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın kurulmasına ilişkin kanun teklifi, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. Müberra Eresin, ülkelerin tanıtım ajanslarından sağlanan kaynakla dünyadaki önemli yazarlara kitaplar yazdırdığını, önemli yönetmenlere filmler çektirdiğini belirterek, “İzleyen kişi o filmi bir ülkenin finanse ettiğini bilmez. Ama o ülkenin gizli reklamı yapılır. Oluşacak bütçeyle Türkiye de artık böyle projelere girebilir” dedi. Eresin; ‘İspanya bu  kadar turist fazla’ noktasına 17-18 yılda geldi. Bizim o kadar sürmez. Çünkü biz daha proaktifiz” diye konuştu.

Turizm sektörü bu ajansı neden bu kadar önemsiyor? Ne yapacak bu ajans Türkiye için?

En önemli kısmı şu; biz senelerce hep en iyi noktalarda olduğumuz zamanlarda, Türkiye’de birtakım olumsuz hadiselerle karşılaştık. Ve anında harekete geçemediğimiz için çok fazla kan kaybettik. Siz eğer içeride yaşadığınız bir olayı ele alıp, kendiniz dışarıda anlatmazsanız, sizin yerinize bir sürü insan konuşuyor, yalan yanlış bir sürü haberler çıkıyor. Ve o haberleri düzeltmek de aylarınızı, yıllarınızı alıyor. Geçmişte bazı konularla ilgili uluslararası PR firmalarından yardım istedik, fakat onlara ödeyeceğiniz parayı bile toparlamanız 6-8 ayı bulabiliyor. O arada kaybettiğiniz zaman da size yıllar olarak dönüyor. Bu ajans sayesinde kapı kapı dolaşmaya, izin, para talep etmeye gerek kalmayacaktır. Diğer yandan, bizim turizmciler olarak bir diğer umduğumuz da Türkiye içinde farklı destinasyonlar yaratılması. Mesela Mısır’da bir olay olduğunda dahi, Sharm el Sheikh onunla bağdaştırılmıyor. Ama Türkiye’nin alt markaları maalesef bu kadar güçlü değil. Türkiye’den farklı destinasyonlardan kuvvetli markalar çıkarılması konusunda da bu ajansın kuvvetli adımlar atacağını düşünüyoruz.

Bütçe 350 milyon euroya kadar çıkacak

Ne kadarlık bir bütçe öngörülüyor?

Otellerin cirolarından binde 7.5, yeme içme tesislerinden de binde 7.5 fon katkı payı alınacak. Seyahat acentelerinden ve havayolu şirketlerinden de 10 binde 7.5 alınacak. Şimdilerde yıllık 150 milyon euro gibi bir rakam hesaplanıyor. 

Biz daha proaktifiz

Ama ileride bu rakamın 350 milyon euroya kadarç çıkabileceği tahmin ediliyor. İspanya bu ajansı çok verimli kullandı ve şimdi turistlere ‘gelmeyin’ diye pankart açıyorlar. Bizim o seviyeye gelmemiz de fazla uzun sürmez. Biz daha proaktifiz. Bütçe olduktan sonra hareket mekanizmamız hızlanacak.

Yurtdışında misafirden alınıyor

Bütçenin otellerin cirosundan sağlanmasına sektörden itirazlar var..

Sektör 3-4 yıldır süren bir darboğazdan yeni çıktı. Tam nefes alacağız, 2019 rakamlarımız daha iyi olacak diyorduk ki böyle bir rakamla karşı karşıya kaldık. Bizim karşı çıktığımız fon değil, katkı payının cirodan alınması. Ve kâr etmeseniz de bu parayı ödemek zorundasınız.

Yurtdışında nasıl?

Dünyada kişi başı veya oda başı, turizm katkı fonu ya da şehir vergisi adı altında bir rakam alınıyor. Ama bunu otelden değil, gelen misafirden alıyorlar. 

Avrupalılar tekrar gelmeye başladı

İlk yarıyı tamamladık, nasıl Türkiye’deki turizm trafiği?

Şehir otellerinde haziran sonu itibarıyla yüzde 4.9 artış var. İstanbul’daki otel fiyatlarında ise yüzde 7-8’lik yukarı çıkış var. Bu iyi bir sonuç. Fakat 2013-14’te ortalama oda fiyatıı 150 euro civarındayken şimdi 75-80’lerde. Turizm sektöründe rakamların düşmesi saniye. Ama yerine gelmesi yıllar alabiliyor. 2021’den itibaren tekrar bu rakamları görebileceğimizi düşünüyoruz.

Avrupalılar tekrar gelmeye başladı mı peki?

Geçen yıldan itibaren Avrupa’dan hareketlenmeler başladı. Çinli ve Japon turist hareketimiz de var. Ancak bu yıl Ortadoğlu turist artışı beklentilerimizin altında kaldı.

Yarım yüzyılda ilk kadın başkan

TÜROB’un sizden önce kadın başkanı olmuş muydu?

TÜROB 49. yılına girecek. İlk kadın başkanım. Bunun sorumluluğu yüksek. Ama ben çok şanslıyım, 21 Mart’ta seçimler oldu, başkan oldum, turizm iyi gitmeye başladı. Nisanda çok iyi rakamlar yakaladık. 

Londra’ya bakarken Atina aklını çeliyor

Son yıllarda pazarlama yöntemleri de değişti. Turizm sektörünün bütçesinde dijitalin payı nasıl?

Artık satın almada da pazarlamada da klasik yöntemler değişti. Mesela Londra’ya gitmek istiyorsunuz, otel araştırırken yukarıda bir pop up açılıyor ve size ‘Londra yerine Yunanistan’a gitmek ister misin’ diyor… Başka bir sayfaya geçiyorsun, ‘bak Atina’da fiyatlar çok daha uygun’ diyor. Artık önemli olan online’cıların ne satmak istediği. 2012-13 yıllarında devlet online tarafta büyük bir tanıtım kampanyası yapılmıştı. Şimdi de Turizm Bakanlığı dijital pazarlama konusuna ciddi anlamda eğiliyor. Dünyanın büyük firmalarıyla görüşmelere başlandı bile. 

Çin’den 2 havayolu geldi, 3. yolda

Sizin TÜROB olarak bu ara en önemli gündem maddeniz ne?

Bizim son 2 senedir birinci gündem maddemiz Çin’den İstanbul’a uçak getirebilmekti. Turistik hareketi için THY’nin koltukları yetmiyordu. 4 defa seyahat ettik ve sonuçta 2 Çin firması İstanbul’a uçuş koydu, üçüncü de yolda. Şimdi Çin rakamları hızla yukarı çıkıyor. Ancak şu anda gelenler orta ve alt segment. Bizim hedefimiz daha üst segmenti getirebilmek. Ayrıca Meksika da bizim için çok önemli bir pazar. THY’nin Meksika uçuşunun sonbaharda açılması planlanıyor. Bu da bizim için çok önemli. 

Bir film yapılsa bir kitap yazılsa...

Dizilerin, filmlerin de turizme katkısı büyük değil mi?

Türkiye’de dizi yapımcılarına ödül veren ilk STK biziz. Türk dizilerinin turistik harekete etkisi çok büyük. Yıllardır söylediğimiz bir şey daha var; önemli bir yazara bir kitap yazdırılsa ve içinde Türkiye’yle ilgili sahneler olsa… Bazı ülkeler olağanüstü kötü olaylar yaşıyorlar, sonra bir kitap yazdırıyorlar, bir film çektiriyorlar, birden dünyanın bakışı değişiyor. Kimse bilmiyor, o kitabın ya da filmin o devlet tarafından desteklendiğini… Bunların hepsi bütçeyle ilgili. Bu ajansla artık biz de böyle projeler yapabiliriz.