Türkiye'den çok kritik 'bor' hamlesi

Dünya bor rezervinin yüzde 78’ini barındıran Türkiye, borun savunma sanayi, nükleer uygulamalar gibi alanlarda katma değeri yüksek ürün haline dönüştürmek için Çinlilerle önemli bir işbirliği hazırlığında. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, borla ilgili çalışmalarında yeni stratejiler geliştirdi. Bu kapsamda Balıkesir’de ileri teknoloji bor karbür üretim tesisi kurulumuna yönelik Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Çin’in dünyanın bor teknolojileri alanında en büyük firmalarından Dalian Jinma ile “teknoloji transferi mutabakatı” protokolü imzaladı. Proje çalışmalarının devam ettiği tesisin temeli de bu yıl sonunda atılmış olacak.

 

BOR İÇİN OSB PROJESİ

Enerji Bakanlığı kaynakları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha önce sektörel önceliklere bakılarak bor ve türevlerinin geliştirilmesi ve sanayide aktif kullanımının sağlanması için müjdesini verdiği Bor Organize Sanayi İhtisas Bölgesi (BOROSİB) ile ilgili çalışmaların da sürdüğüne dikkat çekiyor. Kaynaklar, Türkiye’nin bor kimyasalları kullanarak ürün üreten kurum ve kuruluşlarının BOROSİB çatısı altında bir yatırım ortamının kurulması, yönetilmesi için ortak yol haritası çalışmalarının da, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü sorumluluğunda yürütüldüğünü belirtti.

 

KATMA DEĞERİ 2 BİN KAT ARTIYOR

Ham madde ile bir birim kazanırken, teknolojiyi kuranların 100, hatta 1.000 birim kazandığına dikkat çeken bürokratlar, yılın başından bu yana süren çalışmaların sonuna yaklaşıldığını kaydediyor. Eti Maden İşletmeleri’nin dünyanın bor teknolojileri alanında en büyük firmalarından Çinli Dalian Jinma ile işbirliği protokolü imzaladığını hatırlatan kurmaylar, “Bu protokol ile Balıkesir’de yüksek teknoloji bor karbür üretim tesisi kurulacak. Bu tesis ile bor karbüre dayalı yüksek katma değerli ürünler geliştirecek olan teknolojiyi ülkemize kazandıracak. Bor karbür, madenden çıkan borun katma değerini 2 bin kat artıracak bir teknoloji” vurgusu yaptılar.

DEĞERİ 200 $’DAN 40 BİN $’A ÇIKACAK

Bürokratlar, katma değer artış sürecini ise şöyle anlattılar: “Kolemanit bor denilen Türkiye’de dünyanın en kaliteli ham madde ürününün dünya fiyatı 200 doları buluyor. Bu ürün borik asit denilen toz haline dönüştürülecek. İşte bu halinin tonu 600 dolara ulaşıyor. Sonraki süreçte ise elmastan sonra en sert element olan bor karbür ingot üretimine geçilecek. Borik asit bor karbüre dönüştüğünde, toz halleriyle sanayi ve endüstride tonu 40 bin dolar kadar olan levhalar şeklinde ürüne dönüştürülecek. Bunlardan zırh levhalar, eğimli ve kıvrımlıların özellikle helikopter zırhlarında, silindir boru ve ince olanlar nükleer santral nötron tutucuları ve soğutmada, zırh ve yelek dediğimiz mukavemeti en dayanıklı ama oldukça hafif olan, özellikle savunma sanayinde stratejik ürüne dönüştürülecek.”

620 MİLYON $’A 8 AYDA ULAŞTI

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 2018 için öngördüğü ihracat hedefine yaklaştı. Kurum, 2016’da 1,78 milyon ton bor satışından 711 milyon dolar, 2017’de ise 2,2 milyon ton bor satışından 880 milyon dolar gelir elde etti. 2018 yılında ise 2,35 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında 913 milyon dolar gelir hedefleyen kurum, eylül ayına kadar yaklaşık 1,5 milyon ton bor ürünü satışı karşılığı 620 milyon dolar gelir elde etti.

PAZAR PAYINDA HEDEF YÜZDE 60

Çin, Hollanda, Hindistan, İspanya, Rusya ve ABD başta olmak üzere küresel anlamda yaklaşık 110 ülkeye ihracat yapan Eti Maden, dünya bor ihracatında yüzde 57’lik pazar payına sahip olurken, yıl sonunda pazar payını yaklaşık yüzde 60’a çıkarmayı hedefliyor.