İstanbul'daki projeleri uçuracak kritik formül

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Mevlüt Uysal, yerel seçimler yaklaşırken, toplu ulaşımda en iyi çözüm olan metro hatlarıyla ilgili son durum tablosunu ekibiyle birlikte gözden geçirdi:

- Mevcut raylı sistem hatları: 170 kilometre

- Yapımı devam edenler: 284.7 kilometre (İBB: 12 hat-140.9 kilometre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-UBAK: 5 hat, 143.8 kilometre)

- 2018’de açılacaklar (Marmaray, banliyö, UBAK): 63 kilometre

- 2018 sonu ulaşılacak uzunluk: 233 kilometre

- 2023’e kadar yapımı sürenler bitince: 454.7 kilometre

Metro inşaatı temposuna dikkat etti:

- Şu anda yer altında 118 şantiyede 3 vardiyada 25 bin kişi çalışıyor.

Bu noktada İstanbul’un günlük toplu ulaşım yolcusu sayısını masaya koydu:

- 13.5 milyon kişi... Bu, yılda 5 milyar şehiriçi yolcu anlamına geliyor.

Ardından İstanbul’da olması gereken raylı sistem uzunluğunun altını çizdi:

- Raylı sistem hattının 1100 kilometreye ulaşması gerekiyor. Bu düzeye ulaştığında yılda 3 milyar kişi raylı sistem toplu taşımayı kullanabilir hale gelecek.

3 milyar yolcuyu dikkate alarak hesaba başladı:

- Yolcu başına 50 cent gelir düşünsek, 1.5 milyar dolar eder. Bunun 500 milyon doları işletmeye gitse, geriye 1 milyar dolar kalır.

İstanbul’un şu anda dünyada metro inşaatının en yoğun sürdüğü kent olduğunu vurguladı:

- Buna rağmen 2023’te ulaşacağımız raylı sistem uzunluğu 454.7 kilometre. 1100 kilometreye ulaşmak zaman alacak. Bunu hızlandıracak bir formül bulmamız gerekiyor.

Ekibindeki uzmanlar ilk akla gelen formülü gündeme getirdi:

- “Yap-İşlet-Devret” modeliyle özel sektörü metro işinde de devreye sokalım. Finansman ve inşaat hızını çözeriz.

Uysal, Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Avrasya Tüneli için yükselen eleştirileri anımsattı:

- Yolcu garantisi verince eleştirilere maruz kalırız.

Derken bir başka formül ortaya çıktı:

- Metro için, “yap-kirala-devret” yöntemini düşünsek. Yani, İBB özel sektörün yapacağı metro hattının kiracısı olacak. Kiracılık 22-25 yıl sürecek. İşletmeyi İBB yapınca bilet 
fiyatı tartışması yaşanmaz.

Formülün avantajları üzerinde duruldu:

- Projeyi ihaleyi kazanacak firma hazırlayacak. Finansmanı o firma bulacak. Bir an önce kira gelirine kavuşmak için inşaatı 6 yıl yerine 3 yılda bitirebilecek. Bakım-onarım sorumluluğu o firmada olacak. Böylece, yapım aşamasında işine özen göstermesi sağlanacak. Bu formülle yapım maliyeti yüzde 20-25 düşebilecek.

Metroda “yap-kirala-devret” modelinin dünyadaki örnekleri incelenip, ilk ihaleler için iki güzergah belirlendi:

- Yenikapı-Beylikdüzü (34 kilometre), Vezneciler-Arnavutköy (32 kilometre).

Uysal, söz konusu iki hat için dosyaları hazırlatıp ilgili bakanlıklar ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sundu:

- “Yap-kirala-devret” formülü kabul görürse, ihaleye çıkmak için düğmeye basabilecek durumdayız.

Toplu ulaşımda 1100 kilometrelik raylı sisteme daha hızlı ulaşma formülü 31 Mart 2019’da sandıkta etkisini gösterir mi?

ARAÇ BAŞINA 1 LİRA TÜNELİN MALİYETİNİ 7 YILDA ÇIKARABİLİYOR

İSTANBUL Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal, kentteki şehir içi karayolu tünellerinin trafik sorunu açısından önemli çözüm yollarından biri olduğunu belirtti:

- İstanbul’da şehir içi tünellerinin toplam uzunluğu 17 kilometre.

Söz konusu tünellerin ücretsiz olduğunu anımsattı:

- Araç başına 1 lira istesek, tünelin maliyeti 7 yılda çıkabilir.

İstanbul’da 160 kilometre daha tünele ihtiyaç olduğunun altını çizdi:

- Tünellerden araç başına 3 lira alsak, normal yolda trafik tıkalı ise vatandaş,“Girmem” der mi? Bence demez.

Metro için gündeme gelen formüle işaret etti:

- “Yap-kirala-devret” formülü tünel yapımını hızlandırmak için de kullanılabilir.

Akla hemen şu soru geldi:

- Bundan sonra yapılacak tüneller ücretli olursa, İstanbullu tepki göstermez mi?

Şehir içinde 160 kilometre tünelin yapımını hızlandıracak “yap