Merkez Bankası PPK toplantı özeti yayınlandı

Kurulun 25 Ekim toplantısına ilişkin yayımlanan özette, eylül ayında tüketici fiyatlarının yüzde 6,30 arttığı ve yıllık enflasyonun 6,62 puan yükselerek yüzde 24,52 olduğu anımsatıldı.

Özette, bu dönemde fiyat artışlarının alt kalemler geneline yayıldığının izlendiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

"Döviz kuru hareketlerinin etkileri temel mallar grubunda daha güçlü olmak üzere birçok kalem üzerinde belirgin ölçüde hissedilirken, döviz kuru geçişkenliği görece düşük olan kalemlerde de yüksek fiyat artışları kaydedilmesi dikkat çekmiştir. Bu dönemde döviz kurlarında yükselen oynaklığın enflasyon belirsizliğini arttırdığı, geçmiş enflasyona endeksleme eğiliminin yaygınlaştığı, döviz kurundan tüketici enflasyonuna geçişkenliğin güçlü seyrettiği ve bu çerçevede fiyatlama davranışlarının önemli ölçüde bozulduğu izlenmiştir. Toplam talep koşulları enflasyona düşüş yönlü destek vermeye başlamışsa da tüketici enflasyonunun seyrinde oldukça yüksek bir seviyeye ulaşan üretici enflasyonu kaynaklı maliyet baskıları belirleyici olmuştur. Bu görünüm altında çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi sert bir yükseliş kaydetmiştir."

Özette, eylül ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun 7,95 puan artarak yüzde 27,70 olduğu, bu dönemde hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda ürünlerindeki fiyat artış eğiliminin hızlandığı ve alt gruplar geneline yayılan artışların izlendiği belirtildi.

Ekim ayına ilişkin öncü göstergelerin gıda enflasyonundaki yükselişin devam edeceğine işaret ettiği belirtilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Enerji fiyatları eylül ayında yüzde 6,05 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 5,69 puan artarak yüzde 27,03 olmuştur. Bu gelişmede elektrik ve doğal gaz fiyat ayarlamaları ile ağustos ayındaki ÖTV düzenlemesinin sarkan etkisine bağlı olarak yükselen akaryakıt fiyatları etkili olmuştur. Bu dönemde petrol fiyatları yukarı yönlü bir seyir izlemiş ancak akaryakıt fiyatlarında eşel mobil uygulamasının devam etmesi enflasyon üzerindeki olası yukarı yönlü etkileri sınırlamıştır. Enerji enflasyonundaki artışın elektrik ve doğal gaz fiyat ayarlamalarına bağlı olarak ekim ayında da sürmesi beklenmektedir."

"Enflasyonda aşağı yönlü görünümü destekleyecek"

Özette, temel mal grubu yıllık enflasyonunun eylül ayında 11,94 puanlık artışla yüzde 35,12’ye ulaştığı, bu yükselişte Türk lirasında gözlenen güçlü değer kaybının etkilerinin belirleyici olduğu, fiyat artışlarının alt grupların geneline yayılan bir nitelik gösterdiği kaydedildi.

Özellikle ithal içeriği yüksek olan dayanıklı mallar (yüzde 12,93) ile diğer temel mallarda (yüzde 11,22) keskin fiyat artışlarının kaydedildiği belirtilen özette, giyim grubundaki fiyat artışlarının da mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği bildirildi.

Özette, temel mal grubu enflasyonunun, Türk lirasında yakın dönemdeki değerlenme ve otomobillerdeki ÖTV matrah düzenlemesinin etkisiyle özellikle dayanıklı mallar kaynaklı olarak ekim ayında olumlu bir seyir izleyeceğinin öngörüldüğü, ayrıca, Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı'nın da kısa vadede enflasyonda aşağı yönlü görünümü destekleyeceğinin tahmin edildiği kaydedildi.

Hizmet grubu yıllık enflasyonunun bir önceki aya kıyasla 2,13 puan artarak yüzde 13,97’ye yükseldiği anımsatılan özette, lokanta-otel ve ulaştırma hizmetleri enflasyonundaki yükselişte gıda ve akaryakıt fiyatları kaynaklı maliyet yönlü unsurların yanı sıra turizm sektöründeki canlı seyrin de etkili olduğu vurgulandı.

Özette, diğer hizmetler grubu enflasyonundaki yükselişte ise döviz kuru gelişmelerinin yansımalarına ek olarak genel enflasyonun ulaştığı yüksek seviyelere istinaden eğitim hizmetleri fiyatlarında kaydedilen artışların etkili olduğu belirtildi.

"Dış talep gücünü korumaktadır"

PPK özetinde, son dönemde açıklanan verilerin, iktisadi faaliyette dengelenme eğiliminin belirginleştiğine işaret ettiği kaydedilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Yurt içi talebe ilişkin bileşik göstergeler üçüncü çeyrekte gerek özel tüketim gerekse yatırım harcamalarında kayda değer bir zayıflama sinyali verirken, merkezi yönetim bütçe verileri de kamu harcamalarının büyümeye doğrudan desteğinin bir önceki döneme göre azaldığını göstermektedir. İç talepteki yavaşlamaya karşılık dış talep gücünü korumaktadır. Küresel büyüme görünümündeki istikrarlı seyirle birlikte dış talepteki artışın ve dış piyasalarda pazar çeşitlendirme esnekliğinin ihracat üzerindeki olumlu etkisi sürmektedir. Kurul, turizm ve diğer hizmet gelirlerindeki canlı seyre bağlı olarak net ihracatın dönemlik büyümeye olumlu katkısının üçüncü çeyrekte önemli ölçüde arttığı değerlendirmesinde bulunmuştur. Önümüzdeki dönemde mal ve hizmet ihracatının büyümeye güçlü desteğinin sürmesi ve iç talepteki yavaşlamaya bağlı olarak ithalat talebindeki düşüşün cari dengeyi olumlu etkilemeye devam etmesi beklenmektedir."

Özette, finansal koşullardaki sıkılaşmanın da etkisiyle iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın devam ettiği, son çeyreğe ilişkin anket göstergelerinin, imalat sanayi kapasite kullanım oranındaki düşüş eğiliminin sektörler geneline yayılarak sürdüğünü gösterdiği bildirildi.

İnşaat ile ilişkili sektörlerde daha kuvvetli olmak üzere iç piyasaya yönelik sektörlerin üretim ve sipariş göstergelerinde gözlenen zayıflamanın bu görünümü teyit ettiği belirtilen özette, ihracat ve turizm bağlantılı faaliyet kollarına ilişkin görünümün nispeten daha olumlu seyretmekle birlikte sektörler genelinde istihdam ve yatırım duruşunun bozulduğunun görüldüğü kaydedildi.

Özette, iş gücü piyasası verilerinin, ekonominin üçüncü çeyrekte yurt içi talep kaynaklı olarak yavaşladığı yönündeki değerlendirmeleri teyit ettiği aktarıldı.

Dış ticaret ve kamu bağlantılı sektörlerin hizmetler sektörü istihdamına olumlu katkı yaptığı, buna karşılık inşaat istihdamındaki düşüşün devam ettiği, sanayi istihdamının bir önceki döneme göre azaldığı, öncü göstergelerin işsizlik oranlarındaki artışın devam ettiği yönünde sinyal verdiği belirtilen özette, şunlar kaydedildi:

"Yılın üçüncü çeyreğinde kredi koşullarındaki sıkılık devam etmiştir. Bunun yanı sıra kamu harcamalarındaki tasarruf eğilimi ve işsizlik oranlarındaki artış, yurt içi talepteki yavaşlamanın süreceğine işaret etmektedir. Net ihracatın son çeyrekte büyümeye katkısının devam edeceği ve iktisadi faaliyetteki zayıflamayı kısmen sınırlayacağı öngörülmektedir. Üçüncü çeyreğe ilişkin son dönemde açıklanan veriler ve dördüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler, ekonomideki reel uyarlamanın hızlı bir şekilde devam ettiğine ve dengelenme sürecinin belirginleştiğine işaret etmektedir. Finansal koşullardaki sıkılığın devam etmesi, iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın boyutu ve süresi açısından aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır."