Yıllık izin süresi kaç gündür? Yıllık izin alacağı nasıl hesaplanır?

Uzun bir süre çalışan sigortalı işçiler bir yıl müddet sonrasında belirli sayıda gün yıllık izne çıkabiliyor. İş yeri kıdemlerine göre belirlenen yıllık izin süreleri de bu doğrultuda değişiklik arz edebiliyor. Peki, kıdeme göre yıllık izin süresi kaç gündür? Bu konuda en çok merak edilen konu da hafta sonu tatillerinin yıllık izinden düşüp düşmediğidir. Ayrıca resmi tatillerin yıllık izne dahil olup olmadığı da merak edilenler arasında. İşte, yıllık izin konusunda tüm merak edilenler haberimizin detayında...

YILLIK İZİN KAÇ GÜNDÜR?

İş yeri kıdem durumuna göre belirlenen yıllık izinlerin asgari süresi 14 gün iken, üst sınır ise 26 gündür. Yıllık izne çıkmak isteyen çalışan izne çıkacağı tarihten bir ay evvel bunu işverenine bildirmekle yükümlüdür. Kayıt altına alınması gereken yıllık izinler işçi ve işverenin mutabakatı ile sağlanır. Çalışanların denk gelen yıllık izinlerinde ise izlenen yol; kıdem ve bir önceki yıl iznin kullanıldığı tarih ile önceliklerin belirlenmesidir. 

Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.

4857 sayılı İş Kanunu'na göre belirlenen yıllık izin süreleri;

- 1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 14 gün

- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün

- 15 yıl ve daha fazla olanlara 26 gün 

RESMİ TATİLLER VE HAFTA SONLARI YILLIK İZİNDEN SAYILIR MI?

4857 sayılı İş Yasası’nın 53. Maddesine göre, işyerinde işe başladığı tarihten itibaren, deneme süresi de içinde olmak kaydıyla, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık izin verilmesi gerekmektedir. Yıllık izne ait hususların emrediciliği nedeniyle bu haktan vazgeçilmesi mümkün değildir. Bunun yanında yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

YILLIK ÜCRETLİ İZNE TABİ OLAN DURUMLAR

İş Kanunu'na göre; aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır;

- Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları süreler

- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler

- İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler

- Çalışmakta olduğu iş yerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın on beş günü çalışılmış gibi sayılır.

- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler. 

KULLANILMAYAN YILLIK İZİN ÜCRETE ÇEVRİLEBİLİR Mİ? 

İş Kanunu'na göre yıllık izin vazgeçilemeyecek bir haktır ve yıllık izinin ücrete dönüştürülmesi gibi bir husus söz konusu değildir. Ancak işverenler anlaşma yapılarak kullanılmayan izinlerin karşılığı olan ücret talep edilebilir. Bunun yanında iş akdinin feshedilmesi halinde kullanılmayan yıllık izinler ücret olarak işverenler alınabilir. 

dunya.com'dan Yılmaz Sezer'in konuya ilişkin yazısı şu şekildedir;

"İş yerinde çalışmasını sürdüren bir işçinin yıllık ücretli izin hakkını kullanmayarak, bu süreye ait izin ücretini talep etmesi yani iznini paraya tahvil etmesi yasaya uygun değildir. İş sözleşmesi devam eden bir işçinin, hak kazanıp da kullanamadığı yıllık izin süresi için ücreti, hizmet akdinin işveren veya işçi tarafından feshedilmesi halinde, akdin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine ödenmesi gerekmektedir. İş sözleşmesinin sona ermesi halinde ödenmesi gereken yıllık izin ücreti için, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren, beş yıllık zaman aşımı süresi söz konusudur.

Konuya ilişkin yasal düzenlemeler bu açıklamalar olmakla birlikte yargıda vermiş olduğu kararla izin hakkından vazgeçilemeyeceğini, çalışmaya devam edilmesi halinde yıllık ücretli izin yerine parasının ödeyemeyeceği hatta çalışırken izin parasının ödenmiş olması halinde bile iş akdinin sona ermesi halinde yeniden yıllık izin ücretinin ödeneceğine hükmetmiştir. Konuya ilişkin Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 21.11.2016 tarihli 2015/8588 Esas 2016/20520 no.lu kararında, Çalışma devam ederken yıllık ücretli izin hakkının paraya tahvil edilemeyeceği açıkça belirtilmiştir."

YILLIK İZİN ÜCRETİ HESAPLAMA

Kullanmadığı yıllık izni hesaplamak isteyen çalışan için aldığı son maaş önemlidir. Yıllık izin ücretinin hesaplanmasında işçinin aldığı son maaş (en son brüt ücret) dikkate alınır. Yani yıllık izin ücreti üzerinden SGK primi, gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılır.

YILLIK İZİN ÇİZELGESİNDE YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER

a) Adı soyadı,

b) Sicil numarası,

c) İşe giriş tarihi,

d) Yıllık izne hak kazandığı tarih,

e) İşyerindeki çalışma süresi,

f) İzin günleri sayısı,

g) Yol izni günleri sayısı,

h) İznin başlama tarihi,

ı) İznin sona ereceği tarih belirtilir.