Avrupa'dan İran petrolüne hücum

İngiliz petrol şirketi Shell ile Fransız Total’in İran’da 100’er istasyon açma izni aldığı konuşuluyor. Batılı şirketlerin hedefinde; Türkiye’nin İran ile birlikte gaz aramak için anlaşmaya vardığı Güney Pars Gaz sahası da var.

Dünyanın kanıtlanmış en büyük ikinci doğalgaz ve dördüncü petrol rezervlerinin üzerinde oturan Tahran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1) arasında nükleer müzakerelerde anlaşma sağlanmasının ardından AB ülkelerinin İran'a ilgisi hızla arttı. Yapılan anlaşma ile nükleer programını kısıtlayacak olan İran'a uygulanan ekonomik yaptırımların hafifleyeceği gerçeği yavaş yavaş kendini göstermeye başladı.

TEKELİ SHELL VE TOTAL İLE KIRDIRACAK

İngiliz petrol şirketi Shell ile Fransız Totol'in İran'da 100'er perakende satış istasyonu açacağı konuşuluyor. İran Yakıt Yükleme İstasyonları Birliği Başkanı Muhammed Hacı Mumammedrıza; İran devlet kanalı Press Tv'ye yaptığı açıklamada; Shell ve Total şirketleri için 100'er istasyon açma şartlarının oluştuğunu ifade etti. Bir başka İngiliz firması olan BP'nin yöneticileri; İran pazarına dönüşü olumlu bir gelişme olarak düşündüklerini kaydetti. Shell yetkilileri ise şimdilik yaptırımlar dahilinde hareket etmeye devam ettiklerini aktardı.

HEDEFTE GÜNEY PARS GAZ SAHASI DA VAR

İran'da akaryakıt ve gaz perakende satış işini, sadece İran Milli Petrol Ürünleri Dağıtım Şirketi yapıyor. Shell ve Totol'ın İran pazarına girmesiyle ülkedeki devlet tekeli kırılmış olacak. İlk izinlerin ardından her iki şirkete 100'er istasyon izni daha verileceği de konuşuluyor. Avrupa petrol devleri olan uluslararası şirketlerin hedefinde; Türkiye'nin İran ile birlikte gaz aramak için anlaşmaya vardığı Güney Pars Gaz sahası da var.

İRAN 8 YILDIR BİZİ BEKLETİYOR

2007'de Türkiye ile İran arasında imzalanan Güney Pars sahası anlaşması ortak gaz çıkarmayı içeriyor. İran'daki Güney Pars gaz sahasında bulunan 22, 23, ve 24'üncünün yer aldığı üç fazı Türkiye'nin işletmesi yer almıştı. İşletmeyi TPAO, İran Devlet Petrol şirketi (NIOC) ile birlikte üstlenmişti. Anlaşma gereği çalışmalar 2008 yılında başlayacaktı. Ancak bu anlaşma çeşitli gerekçelerle şimdiye kadar yürürlüğe girmedi. Bu anlaşma yeni dönemde Tahran'la enerji işbirliğimizin temelini oluşturabileceği konuşuluyor.

Petrol ve doğal gaz pastası büyük

qİran pazarına yönelik hamleleri Yeni Şafak'a değerlendiren Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayhan Erdem, Türkiye'nin yaptırımlardan önce ithal ettiği petrolün yarısını İran'dan karşıladığına dikkat çekti. Ambargo nedeniyle Türkiye'nin İran'dan aldığı petrol miktarının yarı yarıya düştüğünü belirten Erdem, "İran'nın devasa tüketici piyasası ve ekonomik potansiyeli var. Birçok alanda ekonomik yatırımlara açık olması nedeniyle İran, sadece Avrupa'nın değil tüm dünya ülkelerinin ilgi odağında" dedi.

Türkiye ve Avrupa öne çıkar

Erdem, şunları kaydetti: "Dünya enerji piyasalarındaki talep durgunluğu, arzdaki artış, fiyatların düşmesi ve nükleer, kaya gazı ve yenilenebilir enerjideki ikame etkisi, petrol ve doğal gaz üreticisi olan ülkeleri ticari anlamda ciddi şekilde etkilendi. Bu süreçte İran ile başlayacak olan ticaret Avrupa ülkelerine ve Türkiye'ye olumlu yansıyacaktır. 2004'te 4 milyar avro olan İran-Fransa ticareti 2013'te 500 milyon avroya kadar düşmüştü."

İran'ın enerji potansiyeli

Toplam petrol rezervi 57 milyar varil

Günlük petrol üretimi 2.8 milyon varil

Günlük petrol ihracatı 1.1 milyon varil

Ambargonun kalkması halinde İran'ın günlük petrol üretiminin 500 bin varil artması bekleniyor.

Toplam gaz rezervi 34 trilyon metreküp

Günlük gaz üretimi 120 milyon metreküp