Orta Vadeli Program'da 2011'e göre ne değişti?

Türkiye ekonomisinin yeni yol haritasında büyüme tahminleri düşürülürken, enflasyon tahminleri yükseltildi.

2012-2014 Orta Vadeli Program (OVP) ile bugün açıklanan 2013-2015 OVP arasında yaptığı kıyaslamaya göre, geçen yılki OVP'de bu yıl sonuna ilişkin öngörülen yüzde 4 oranındaki büyüme tahmini yüzde 3,2 olarak revize edildi.

Geçen yılki OVP'de 2013 yılı için öngörülen yüzde 5'lik büyüme oranı yüzde 4'e çekilirken, 2014 için öngörülen yüzde 5'lik büyüme tahmininde değişiklik yapılmadı.

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) oranlarında da geçen yıl 2012 için hesaplanan 1 trilyon 426 milyar lira bu yıl 1 trilyon 435 milyar lira, 2013 yılı için hesaplanan 1 trilyon 572 milyar lira GSYH 1 trilyon 571 milyar lira, 2014 yılı için ise 1 trilyon 733 milyar lira olarak öngörülen GSYH 1 trilyon 740 milyar lira oldu.

Geçen yıl ile kıyaslandığında yeni yol haritasında bu yıl kişi başına düşen milli gelir tahmininde 300 dolar, 2013 yılı için ise 398 dolar azalma oldu. Buna göre, geçen yıl açıklanan OVP'de 10 bin 973 dolar olarak öngörülen kişi başı milli gelir 10 bin 673 dolar, 2013 yılı için 11 bin 716 dolar olarak öngörülen milli gelir 11 bin 318 dolar, 2014 yılı için ise 12 bin 412 dolar olarak öngörülen milli gelir de 11 bin 982 dolara çekildi.

Enflasyonda tahminler yükseltildi

2012-2014 dönemine ilişkin OVP ile kıyaslandığında yeni OVP'de enflasyon tahminlerinin yükseldiği dikkat çekti.

Buna göre, önceki programda 2012 yılı sonu için yüzde 5,2 olarak tahmin edilen TÜFE yüzde 7,4 olarak revize edildi. Önceki programda 2013 yıl sonu için yüzde 5 olarak tahmin edilen TÜFE yüzde 5,3'e yükseltilirken, 2014 yılı için tahmin edilen TÜFE yüzde 5 olarak kaldı.

İşsizlik

Geçen yıl iki haneli olarak tahmin edilen işsizlik oranları ise yeni programda tek hanelere çekildi.

Buna göre, işsizlikte geçen yıl yüzde 10,4 olarak duyurulan 2012 yılı tahmini yüzde 9, 2013 yılı için yüzde 10,2 olan tahmin yüzde 8,9, 2014 yılı için ise yüzde 9,9 olan tahmin yüzde 8,8 olarak revize edildi.

İhracatta 2012 yılı tahmini artarken, 2013 ve 2014 yılı tahminleri geçen yıla göre daha düşük oldu. 2013-2015 OVP'de bu yılın ihracatı 149,5 milyar dolar, 2013 ihracatı 158 milyar dolar, 2014 yılı ihracatı ise 172,3 milyar dolar olarak öngörüldü. Aynı rakamlar 2012-2014 OVP'nda sırayla 148,5 milyar dolar, 165,7 milyar dolar ve 185,1 milyar dolar olarak tespit edilmişti.

İthalatta da tahminler aşağıya çekildi. Geçen yıl açıklanan OVP'de 2012 yılı için 248,7 milyar dolar olarak tahmin edilen ithalat 239,5 milyar dolara, 2013 yılı için 272,5 milyar dolar olarak tahmin edilen ithalat 253 milyar dolara, 2014 yılı için tahmin edilen rakam da 295,9 milyar dolardan 272,2 milyar dolara çekildi.

Bu çerçevede önceki OVP'de bu yıl için 100,2 milyar dolar olarak öngörülen dış ticaret açığı yeni OVP'de 90 milyar dolara, 2013 yılı için 106,8 milyar dolar rakamı 95 milyar dolara, 2014 yılı için ise 110,8 milyar dolar rakamı da 99,9 milyar dolara indirildi.

Cari işlemler dengesi

Yeni programda cari işlemler açığına ilişkin tahminler de değişti.

Buna göre, önceki OVP'de bu yıl için 65,4 milyar dolar olarak tahmin edilen cari işlemler açığı 58,7 milyar dolara, 2013 yılı için 67 milyar dolar olan rakam 60,7 milyar dolara, 2014 yılı için ise 67,1 milyar dolar olan rakam 63,6 milyar dolara çekildi.

2013-2015 OVP'sinde yer alan temel ekonomik büyüklükler bir önceki OVP ile kıyaslamalı olarak şöyle:

 

	2012 (önceki OVP)	2012 (Yeni OVP)	2013 (Önceki OVP)	2013 (Yeni OVP)
BÜYÜME VE İSTİHDAM
GSYH (milyar TL, cari fiyatlarla)	1.426	1.435	1.572	1.571
GSYH (milyar dolar, cari fiyatlarla)	822	799	888	858
Kişi başına milli gelir (GSYH, dolar)	10,973	10,673	11,716	11,318
GSYH büyümesi (yüzde değişim)	4,0	3,2	5,0	4,0
Toplam tüketim (yüzde değişim)	3,0	1,0	3,5	3,1
Kamu	3,1	3,9	3,4	3,6
Özel	3,0	0,6	3,5	3,1
Toplam sabit sermaye yatırımı (yüzde değişim)	6,2	-0,5	8,8	6,8
Kamu	-0,6	5,4	7,7	5,4
Özel	7,7	-1,7	9,0	7,1
Toplam nihai yurtiçi talep (yüzde değişim)	3,9	0,6	4,9	4,0
Toplam yurtiçi talep (yüzde değişim)	3,9	-0,1	4,8	3,9
Nüfus (yıl ortası, bin kişi)	74.885	74,885	75.811	75,811
İş gücüne katılma oranı (yüzde)	49,7	49,6	49,7	49,6
İstihdam düzeyi (bin kişi)	24.257	24.728	24.752	25.223
İstihdam oranı (yüzde)	44,5	45,2	44,6	45,3
İşsizlik oranı (yüzde)	10,4	9,0	10,2	8,9
DIŞ TİCARET
İhracat (milyar dolar)	148,5	149,5	165,7	158,0
İthalat (milyar dolar)	248,7	239,5	272,5	253,0
Dış ticaret dengesi (milyar dolar)	-100,2	-90	-106,8	-95,0
İhracat/İthalat (yüzde)	59,7	62,4	60,8	62,5
Dış ticaret hacmi/GSYH (yüzde)	48,3	48,7	49,3	47,9
Turizm gelirleri (milyar dolar)	26,0	23,5	29,0	25,4
Cari işlemler dengesi (milyar dolar)	-65,4	-58,7	-67,0	-60,7
Cari işlemler dengesi/GSYH (yüzde)	-8,0	-7,3	-7,5	-7,1
Ham petrol fiyatı (dolar/varil)	97,0	112,1	101,5	110,0
Enerji ithalatı (milyar dolar)	49,5	59,1	53,6	59,6
ENFLASYON
GSYH deflatörü	7,0	7,1	5,0	5,3
TÜFE (yıl sonu, yüzde)	5,2	7,4	5,0	5,3