Mesaiye kalan işçinin hakkı 1.5 yevmiye

Çalışanların çoğu belirlenen iş saatlerinden daha uzun süre çalışıyor. Buna genel anlamıyla 'mesai' diyoruz. 'Mesai', bir işçinin haftada 45 saatten fazla çalıştığı durumlarda oluşuyor. Ay sonunda çalışanın 45 saati aşan her çalışması, ücretinin yüzde 50 artırılmasıyla ödeniyor. Bu sürenin altında haftalık saat tespit edilen işyerlerinde ise fazla çalışma saatleri 45 saate kadar yüzde 25 artırılarak ödeniyor. Örneğin bir işçinin bir saatlik ücreti 10 lira ise bir saat fazla çalışması durumunda ödenecek miktar 15 lira oluyor.
 
Bu ücret nakit ödenebildiği gibi işçinin isteğine bağlı olarak 'serbest zaman' şeklinde de kullandırılabiliyor. Yani 1 saat fazla çalışan bir işçi, 1 saat 30 dakika izin yapabiliyor.
 
Mesai dışında çalışanlara fazladan para ödenen çalışma günleri ulusal bayramlar ve genel tatiller. Bir takvim yılı içerisinde 14.5 gün ulusal bayram ve genel tatil var. İşçilere, ulusal bayram ve genel tatil kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, çalışırlarsa her gün için artı bir mesai ödeniyor. Örneğin günlük ücreti 50 TL olan bir işçi tatil gününde çalışmazsa ay sonunda hesabına 50 lira üzerinden maaş yatıyor. Tatilde çalışırsa 50 liraya bir o kadar daha eklenerek o gün için 100 lira alıyor.
 
Çalışanların hafta tatili hakkını da unutmamak lazım. Hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın tam olarak ödenmek zorunda. Hafta tatilinde işçi tatil yapmayarak çalışırsa ayrıca çalışılan tatil günü için ilave bir günlük ücret ödeniyor. Hafta tatilinde çalışılması durumunda haftalık çalışma süresi 45 saati aşıyorsa aşan kısım için fazla mesai ücreti ödeniyor.
 
TAZMİNAT SEBEBİ
 
Mesai yaptığı halde ücretini alamayan işçiye derhal haklı fesih ile tazminat hakkı doğuyor. Bu durumda işçinin ayrıca fazla mesailer için de alacak davası açma hakkı var. Tabii işten ayrılmak istemiyorsanız, böyle bir durumda hemen ALO 170'i arayarak durumu ihbar edebilir, Çalışma İl Müdürlükleri'ne müracaatta bulunabilirsiniz.
 
NASIL HESAPLANIR?
 
Fazla çalışma ücreti aylık 225 saat üzerinden belirleniyor. Bu da günlük 7.5 saate denk geliyor. Bununla işçinin önce bir saatlik ücreti bulunuyor ve fazla çalışılan saatte yüzde 50 fazlası hesaplanıyor. Resmi tatillerde ise o gün için fazladan bir günlük ücret (7.5 saat) ödenmek zorunda. Bu günlerde fazla mesai yapılırsa yine yüzde 50 artı ödeniyor. 30 günde bir işçi 7.5x26=195 saat çalışıyor. 4 günlük hafta tatili karşılığında ise hesap 4x7.5=30 şeklinde yapılıyor. (Faruk Erdem/Sabah)