Çağlayan: Teşvikler toprağa atılan tohumlar

Çağlayan, yaptığı yazılı açıklamada, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "büyük" desteği ile bölgeler arası gelişmişlik farklarını gidermek ve Türkiye'de üretilmesi mümkün olan ancak üretilmeyen ürünlerin üretimini teşvik etmek amacıyla hazırladıkları Yeni Teşvik Sisteminin emin adımlarla ilerlediğini kaydetti.

Bu yılın ocak-temmuz döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 46,2 milyar lira olan toplam 3 bin 58 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini ve 107 bin 500 kişilik istihdam öngörüldüğünü bildiren Çağlayan, "Verilen yatırım teşvikleri Türkiye'nin büyümesi, cari açığın azaltılması, işsizliğin çözümünde toprağa atılan tohumlardır. Hasatı önümüzdeki dönemde hep birlikte toplayacağız. Gerek temmuz ayında gerek ocak-temmuz döneminde gerekse yeni teşvik sisteminin hayata geçtiği 20 Haziran 2012 tarihinden itibaren yaşanan gelişmeler teşvik sisteminin rotasında doğru ilerlediğini gösteriyor" ifadesini kullandı.

- Temmuz ayı verileri

Çağlayan'ın açıklamasında yer alan bilgilere göre, Temmuz ayında 447 yatırım teşvik belgesi düzenlenirken, söz konusu belgelerde öngörülen sabit yatırım tutarı 5 milyar lira, öngörülen istihdam 17 bin 31 kişi olarak belirlendi. Teşvik belgelerinin 426'sı yerli, 21'i uluslararası sermayeli şirketler için düzenlenirken, sabit yatırımın 662 milyon lirasının uluslararası, 4,3 milyar lirası ise yerli sermayeli şirketler tarafından yapılması öngörülüyor.

Geçen ay düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımında, beklenti dahilindeki toplam 5 milyar lira sabit yatırım tutarının yüzde 52'si (2,6 milyar lira) imalat sektörüne ait. Hizmetler sektörünün payı yüzde 37 (1,8 milyar lira), enerji sektörünün payı yüzde 7 (325 milyon lira), madencilik sektörünün payı ise yüzde 4 (216 milyon lira) seviyesinde bulunuyor. İmalat sektörü içerisindeki yatırımların 725 milyon lirası dokuma ve giyim, 347 milyon lirası otomotiv, 242 milyon lirası gıda ve içecek, 172 milyon lirası çimento sektöründeyken, hizmetler sektörü içerisindeki yatırımlarda ilk sırayı 419 milyon liralık pay ile turizm sektörü aldı. Turizmin ardından da 394 milyon liralık yatırımla eğitim sektörü geldi.

-Ocak-temmuz dönemi

Yılın 7 ayı değerlendirildiğinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 46,2 milyar lira olan toplam 3 bin 58 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Belgelerde 107 bin 500 kişilik istihdam öngörülürken, yatırım teşvik belgelerinin 2 bin 909'u yerli, 149'u uluslararası sermayeli şirketler tarafından alındı.

Toplam 46,2 milyar lira tutarındaki sabit yatırımın 39,7 milyar lirasının yerli, 6,4 milyar lirasının da uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesi öngörülüyor.

Teşvik belgelerinde adet bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 81, öngörülen istihdamda da yüzde 55 artış kaydedildi.

Yatırım teşvik belgeleri kapsamında tahmin edilen 46,2 milyar liralık toplam sabit yatırım tutarının yüzde 40'ı (18,6 milyar lira) imalat, yüzde 27'si (12,3 milyar lira) enerji, yüzde 22'si (10,2 milyar lira) hizmetler, yüzde 11'i (5 milyar lira) ise madencilik sektörüne ait bulunuyor. İmalat sektörü içerisindeki yatırımların 4,3 milyar lirası dokuma ve giyim, 3 milyar lirası otomotiv, 1,7 milyar lirası gıda ve içecek sektöründe iken, hizmetler sektörü içerisindeki yatırımlarda turizmin payı 2,9 milyar, ulaştırmanın payı 2,5 milyar lira ve eğitimin payı 1,5 milyar lira olarak kayıtlara geçti.

- Bir yıllık gelişmeler

Yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği 20 Haziran 2012 tarihinden bu yılın temmuz ayı sonuna kadarki dönemde de 84,1 milyar lira tutarında 5 bin 567 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgelerin 72,8 milyar liraya karşılık gelen 5 bin 264'ü yerli, 11,3 milyar liralık 303'ü de uluslararası sermayeli şirketler tarafından alındı.

Aynı dönemde düzenlenen teşvik belgelerinde 204 bin 532 kişilik istihdam öngörüldü. Bu sayının 186 bin 123'ü yerli sermayeli şirketlerin, 18 bin 409'u uluslararası sermayeli şirketlerin istihdamı olarak kaydedildi. Düzenlenen 5 bin 567 adet yatırım teşvik belgesinin 3 bin 174'ü bölgesel 23'ü büyük ölçekli, 2 bin 363'ü genel, 7'si de stratejik kapsamda yer alıyor.

Sabit yatırım tutarı hakkında bakıldığında toplam 84,1 milyar liralık sabit yatırım tutarının 39 milyar lirası bölgesel, 3,8 milyar lirası büyük ölçekli, 32,1 milyar lirası genel, 9,2 milyar lirası stratejik olarak tanımlanan yatırımları içeriyor.

- 6. bölge teşviklerinde hızlı artış

Bu yılın 7 ayında düzenlenen belge adedi, öngörülen sabit yatırım tutarı ve istihdamın bölgesel bazda dağılımına bakıldığında belge adedi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 1. bölgede yüzde 33 (832'den bin 107'ye), 2. bölgede yüzde 16 (445'ten 516'ya), 3. bölgede yüzde 16 (363'ten 421'e), 4. bölgede yüzde 10 (286'dan 316'ya), 5. bölgede yüzde 83 (168'ten 308'e), 6. bölgede yüzde 64 (238'ten 390'a) arttı.

Aynı dönemde öngörülen sabit yatırım tutarı bazında 1. bölgede yüzde 79'luk (9,8 milyar liradan 17,5 milyar liraya), 2. bölgede yüzde 53'lük (5,5 milyar liradan 8,4 milyar liraya), 3. bölgede yüzde 85'lik (3,2 milyar liradan 6 milyar liraya), 4. bölgede yüzde 70'lik (3,3 milyar liradan 5,6 milyar liraya), 5. bölgede yüzde 50'lik (2,1 milyar liradan 3,1 milyar liraya), 6. bölgede yüzde 251'lik (1,6 milyar liradan 5,5 milyar liraya) artış kaydedildi.

Öngörülen istihdam açısından değerlendirildiğinde de 1. bölgede yüzde 44 (27 bin 304 kişiden 39.212 kişiye), 2. bölgede yüzde 48 (11 bin 880 kişiden 17 bin 525 kişiye), 3. bölgede yüzde 90 (7 bin 72 kişiden 13 bin 452 kişiye), 4. bölgede yüzde 19 (8 bin 494 kişiden 10 bin 123 kişiye), 5. bölgede yüzde 94 (5 bin 547 kişiden 10 bin 750 kişiye), 6. bölgede yüzde 79 (9 bin 190 kişiden 16 bin 438 kişiye) yükseliş görüldü.