Rusya krizi narenciye sektörünü de vurdu

Türkiye Sebze ve Meyve Komisyoncuları ve Tüccarları Federasyonu (TÜMESKOM) Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Gürhan yaptıgı yazılı açıklamada, Türkiye ihracatının bel kemiği sebze meyve ve özelikle narenciye ihracatında komşu kapıların kapanmaya başladığına dikkat çekerek bazı uyarılarda bulundu.

Hükümetin meseleye bir çözüm bulması gerektiğini belirten Gürhan, Federasyon olarak tüm ihracaatçı firmalarımızın bu krizden etkilenmemesi için yetkililer nezdinde girişimlerini sürdüreceklerini açıkladı.

Gürhan'ın açıklamaları şöyleydi:

"Son günlerde özelikle Rusya Irak Suriye ye yapılan sebze ve meyve ihracatımızda gelişen olumsuz gelişmeler başta üreticiler olmak üzere ihracat yapan firmaları zor durumda bırakmaktadır. Türkiye'nin en büyük ihracat kalemlerinde olan narenciye ise bu sektörün lokomotifidir. Bu sebeple sebze ve meyve sektörün ün özelikle de narenciye ihracatının en önemli pazarlarından birisi Rusya pazarıdır.

RUSYA KRİZİ NARENCİYECİLERİ DE VURDU

Rusya ile ilişkilerde giderek tırmanan gerilimin, narenciye ihracatı üzerinde olumsuz etkileri olacağını her geçen gün daha fazla yaşamaktayız. Bundan dolayı ihracatçıların tedirginliği gün be gün daha fazla artamaktadır. Bunun nedeni de yaş meyve ve sebze ürünleri içinde ihracata en fazla bağımlı olan ürün gurubunun narenciye olmasıdır."

2014 yılında yaklaşık 3,8 milyon ton olan ülkemiz narenciye üretiminin, 1 milyon 585 bin tonu ihraç edilmiştir. İhracat oranı yüzde 40’ın üzerindedir. Ülkemizde üretilen hiçbir tarımsal ürün ihracata bu ölçüde bağımlı değildir. Yapılan narenciye ihracatının tam üçte biri Rusya’ya gitmektedir. Rusya narenciye ihracatımızda en önemli pazarımız durumundadır. Bu nedenle, Türkiye-Rusya arasındaki ilişkilerin gerginleşmesinden en çok etkilenecek sektörlerin başında narenciye sektörü gelmektedir.

Narenciye ihracatında yaşanacak sıkıntıların, başta sayıları on binlerle ifade edilen üreticiler olmak üzere sektörün tüm bileşenlerini zor durumda bıraktığını görmek için kâhin olmaya gerek yoktur.

"Narenciye sektörü geçen yıl Rusya’daki ekonomik kriz ve Ruble’nin aşırı değer kaybından dolayı ağır bir darbe yemişti. Bu yıla ihracatçılarımız ’yaraları sarma yılı’ olarak bakıyorlardı. Ancak iki ülke arasındaki ilişkilerdeki gerilim ve Rusya’nın Türk ürünlerine karşı kısıtlayıcı ve engelleyici bazı önlemler almaya başlaması, ihracatçılarımızı derin bir endişeye sevk etmiştir. Hali hazırda Rusya’ya gönderilen ve gümrük kapılarında bekletilen ürünlerin akıbetinin ne olacağı bilinmemektedir. Gümrük kapılarında bekleyen yaş meyve-sebze miktarının 30 bin ton dolayında olduğu söylenmektedir. Bunun 20 bin tonu narenciyedir. Ayrıca, Rus limanlarına ulaşmış narenciye yüklü gemiler geri çevrilmektedir. Bu gemilerdeki narenciye miktarı ise çok daha fazladır. Geri çevrilen gemilerden bazıları Mersin limanına gelmiş, ürün sahibi firmalar bu ürünleri depolarına taşımaya başlamışlardır. Gerek Rus gümrüğünde bekleyen, gerekse geri çevrilen narenciye ürünleri çürüyerek ekonomik değerini kaybetme riski ile karşı karşıyadır."

"İLAVE DESTEKLER SAĞLANMALI"

Bu konuda hükümetten beklentimizin öncelikle gümrük kapılarından geri çevrilen narenciye ürünlerinin kamu tarafından satın alınarak okullardaki öğrencilere ve narenciye ürünlerine ulaşmakta zorluk çeken ihtiyaç sahiplerine dağıtılması, askeriye, öğrenci yurtları ve kamuya ait yemekhanelerde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bunun yanında, depolarda ihraç edilmeyi, bahçelerde ise hasat edilmeyi bekleyen ürünlere yönelik yeni pazar arayışlarına başlanmalıdır. Bu ürünlerin ihraç edilebilmesi için ilave destekler sağlanmalıdır.

Bu konuyla ilgili olarak bizler Türkiye Sebze Meyve Komisyoncuları Federasyonu (TÜMESKOM) olarak yetkili kurumlar nezdinde Başkanımız Burhan Er ve şahsım girişimlerimizi sürdürmekteyiz. Ama yine de Narenciye Tanıtım Grubu ve İhracaatçı Birlikleri Sebze ve Meyve Sektör Grubuna çok görev düşmektedir. Ama ne acıdır ki bu sektörü anlayacak olan ve bu yükü yüklenmiş bulunan ihracatçı birlikleri Sebze ve Meyve Koordinasyon Grubu'nda ve sadece örnek verilecek olursa İstanbul İhracaatçılar Birliği Sebze ve Meyve Sektörel Grubu'nda sebze ve meyve sektöründen gelen ihracatçı firma temsilcileri bulunması gerekirken hemen hemen tüm kurul üyeleri alkollü ve alkolsüz içecek grubundan gelmiş ve bu sektörü temsil ediyor olması narenciye ve sebze meyve ihracatı yapan firmaları ne kadar temsil etmekte ve bizi nasıl anlayarak bizim sorunlarımıza çözüm bulunması için uğraş verecekleri bir soru işaretidir. Ama yine de bu tür sorunlara karşı son derece duyarlı olan hükümetimizin, sorunun çözümü için çalışmalar yaptığını biliyoruz, ancak zamanımız son derece kısıtlıdır. Bu nedenle acilen gerekli önlemlerin alınmasını bekliyoruz.

Sebze meyve ve narenciye de yeni ihracat kapılarının bulunamaması veya gerekli önlemlerin acilen alınamaması sonucunda üretilen bu ürünlerin başta İstanbul ve Ankara olmak üzere diğer hallerimiz yerine kayıt dışı, şekilde korsan olarak şehirlere gelmeye başlayacak ve bu da üreticinin elindeki ürününün gerçek değerini bulmayarak ülke ekonomisine bir kayıp olarak yansıyacaktır.

Her ne kadar son tüketici olan halkımız ucuz meyve ve sebze yiyecek propagandası yapılsa da hallerimiz eliyle satılmayan ürünler market raflarında fahiş fiyatla satılmaya devam edecek ve buradan sadece üretici zarar görmeyecek devlet de rusum ve stopaj alamayarak zarar görecektir."