GDO'lu üretim alanları 100 katına çıktı

Dünyada, Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) içeren ürün üretilen alan 1996'da 1,7 milyon hektar iken, 2012 sonu itibarıyla bu rakam 100 katına çıkarak 170 milyon hektara yükseldi.

GDO'lu üretim alanları 100 katına çıktı
GDO'lu üretim alanları 100 katına çıktı
GİRİŞ 24.07.2013 12:57 GÜNCELLEME 24.07.2013 12:57

Tarımsal Biyoteknoloji Uygulamaları İçin Uluslararası Hizmetler Enstitüsünün (ISAAA) verilerinden yapılan derlemeye göre, "en hızlı adapte olunan ürün teknolojisi" unvanını alan GDO'lu ürünler ilk kez 1996'da ticarileştirildi ve yeni bir pazar olmasına karşın önemli büyüme kaydetti.

GDO'lu ürünlerin yetiştirildiği alanlar 1996 yılında 1,7 milyon hektar iken, 16 yıl içerisinde 100 katına çıkarak 170.3 milyon hektara yükseldi. 1996 yılında 4 ülke GDO'lu ürün üretimi yaparken, bu sayı geçen yılın sonu itibarıyla 28 oldu. Bu ülkelerin 20'sini gelişmekte olan, 8'ini ise gelişmiş ülkeler oluşturdu.

Söz konusu dönemler arasında 28 ülkede milyonlarca çiftçi, yaklaşık 1,5 milyar hektar alanda GDO'lu ürün üretimi yaptı. Bu alan, Amerika ve Çin'in sahip olduğu toprakların toplamının yüzde 50 fazlasına denk geliyor. Ayrıca dünya nüfusunun yüzde 60'ını oluşturan yaklaşık 4 milyar insan bu 28 ülkede yaşıyor.

ABD en çok GDO üretimi gerçekleştiren ülke

Geçen yıl ilk kez gelişmekte olan ülkeler (yüzde 52), gelişmiş ülkelere kıyasla (yüzde 48) daha fazla GDO'lu üretim yaptı. Önceki seneye göre, gelişmekte olan ülkelerdeki üretim alanları yüzde 11 oranında (8,7 milyon hektar) artış kaydederken, gelişmiş ülkelerde ise yalnızca yüzde 3 (1,6 milyon hektar) artış oldu.

ABD, 69,5 milyon hektarlık alanla en çok GDO'lu üretim gerçekleştiren ülke olurken, bunu, 36,6 milyon hektarla Brezilya, 23,9 milyon hektar ile Arjantin, 11,6 milyon hektar ile Kanada ve 10,8 milyon hektar ile Hindistan takip etti. GDO'lu üretim yapan ülkeler arasına geçen yıl Sudan ve Küba da katıldı. Sudan, Afrika ülkeleri arasında Güney Afrika, Burkina Faso ve Mısır'dan sonra ticarileştirilmiş GDO'lu pamuk üreten dördüncü ülke oldu. Küba'daki çiftçiler ise ilk kez 3 bin hektarlık alanda GDO'lu mısır üretti.

Buna karşılık Almanya ve İsveç geçen yıl GDO'lu patates üretimini, Polonya da GDO'lu mısır üretimini durdurdu.

2012 yılında 5 Avrupa ülkesi bir önceki yıla göre yüzde 13'lük artışla 129 bin 71 hektarlık alanda GDO'lu mısır üretti. İspanya iise 116 bin 307 hektarlık üretim ile başı çekti.

GDO'lu üretim yapan çiftçi sayısı 17,3 milyona çıktı

Geçen yıl GDO'lu üretim yapan çiftçi sayısı önceki yıla göre 600 bin artarak 17,3 milyona ulaştı. Bu çiftçilerin yüzde 90'ından fazlasını gelişmekte olan ülkelerdeki düşük gelirli çiftçiler oluşturdu. Örneğin Çin'de 7,2 milyon çiftçi ve Hindistan'da 7,2 milyon çiftçi yaklaşık 15 milyon hektar alanda GDO'lu pamuk üretimi gerçekleştirdi.

Türkiye'de GDO üretimi yasak

Türkiye'de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2010 yılında GDO konusunda ''Biyogüvenlik Kanunu''nu çıkardı. Yasa, genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünleri ile ilgili araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair hükümleri düzenliyor.

Bu yasaya göre, GDO üretimine Türkiye'de izin verilmiyor. Türkiye'de bu konuda yetkili Biyogüvenlik Kurulunca, GDO'lu gıda maddesi ithalatı yasaklanırken, 19 gen türünde yem amaçlı mısır ve soya ithalatı yapılabiliyor.

GDO üretimi yapan ülkeler, üretim alanları ve ürünleri şöyle:

Ülkeler Alan (milyon hektar) Ürün
ABD 69,5 mısır, soya fasulyesi, pamuk, kanola, şeker pancarı, alfalfa (yonca), papaya, kabak
Brezilya 36,6 soya fasulyesi, mısır, pamuk
Arjantin 23,9 soya fasulyesi, mısır, pamuk
Kanada 11,6 mısır, soya fasulyesi, kanola, şeker pancarı
Hindistan 10,8 pamuk
Çin 4 pamuk, papaya, domates, tatlı biber
Paraguay 3,4 soya fasulyesi, mısır, pamuk
Güney Afrika 2,9 soya fasulyesi, mısır, pamuk
Pakistan 2,8 pamuk
Uruguay 1,4 soya fasulyesi, mısır
Bolivya 1 soya fasulyesi
Filipinler 0,8 mısır
Avustralya 0,7 pamuk, kanola
Burkina Faso 0,3 pamuk
Myanmar 0,3 pamuk
Meksika 0,2 pamuk, soya fasulyesi
İspanya 0,1 mısır
Şili <0,1 mısır, soya
Kolombiya <0,1 pamuk
Honduras <0,1 mısır
Sudan <0,1 pamuk
Portekiz <0,1 mısır
Çek Cumhuuriyeti <0,1 mısır
Küba <0,1 mısır
Mısır <0,1 mısır
Kosta Rika <0,1 pamuk, soya fasulyesi
Romanya <0,1 mısır
Slovakya <0,1 mısır