Türkiye'den Irak'a cevap: Neyin tazminatı?

Olcay Aydilek'in haberi

Kuzey Irak petrolünün satışının ardından Ankara ile Bağdat arasında 'tahkim' krizi patlak verdi. Daha önce yaptığı açıklamalarda petrolün satışına karşı olduğunu belirten Merkezi Irak hükümeti önceki gün Türkiye ve BOTAŞ aleyhine Uluslararası Tahkim Mahkemesi'ne başvuracağını açıkladı.

Merkezi Irak hükümeti, Kuzey Irak petrolünün Türkiye'ye sevkıyatının, depolanmasının ve Türkiye'den ihraç edilmesinin Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı anlaşmasına aykırı olduğunu savunarak Türkiye'ye yönelik 'yasadışı ticaret yapma' iddiasını ortaya attı.

'İDDİALARIN HERHANGİ BİR TUTARLI TARAFI BULUNMUYOR

Ancak Ankara'da, merkezi Irak hükümetinin tahkim davasıyla ilgili gündeme getirdiği iddialar 'tutarlı' bulunmadı. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz enerji yönetimi, satıştan elde edilen gelirin, Irak Anayasası'na göre paylaştırılacağını belirterek "Birtakım giderler düşüldükten sonra gelirin yüzde 83'ü Merkezi Irak hükümetine aktarılacak. Kalan yüzde 17'lik bölüm de Kuzey Irak'ın hesabına gönderilecek. Yani herkes payını alacak. Böyle bir durumda Merkezi Irak hükümeti tahkimde hangi kaybının telafisini isteyecek? Neyin tazminatını talep edecek?" değerlendirmesinde bulundular.

LİSTEDE YUNANİSTAN DA VAR

Enerji Bakanı Taner Yıldız önceki gün petrolün muhtemelen İtalya ve Almanya'ya gideceği bilgisini verdi. Petrolün, potansiyel alıcıları arasında Yunanistan'ın da adı geçiyor.

TÜPRAŞ'I KARA LİSTE KAYGISI SOĞUTTU

Kuzey Irak Kürt Bölgesi'nden gelen ve Ceyhan'daki depolarda biriken 2.5 milyon varil Kürt petrolüne, yurtiçinde TÜPRAŞ'ın ve yurtdışında da bazı rafinerilerin ve petrol şirketlerinin uzak durmasının nedeni ortaya çıktı. Merkezi Irak hükümeti, Kürt petrolünün boru hattıyla sevkinden petrol alışverişi yaptığı şirketlere birer yazı yazarak "Merkezi Irak hükümetinden izinsiz yurtdışına sevk edilen petrolü satın alan şirketleri, kara listeye alacağız. Petrol ticaretini keseceğiz" uyarısında bulundu. Şirketler, Merkezi Irak hükümeti ile karşı karşıya gelmemek için 'şimdilik' Kuzey Irak'tan gelen petrole mesafeli duruyor.

HENÜZ HALK'A PARA YATMADI

Kürt petrolünden gelen para Halkbank'ta KRG kontrolündeki bir hesaba yatacak. Ancak şu ana kadar yatan bir para yok.

İTHALATTA IRAK'IN PAYI ARTIYOR

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) 2013 Petrol Piyasası Sektör Raporu, Türkiye'nin toplam ithalatında Irak'ın payının her geçen gün arttığını da gözler önüne serdi. Geçtiğimiz günlerde yayımlanan rapora göre ham petrol ithalatı 2013 yılında önceki yıla göre yüzde 4.8 azaldı. 2013'te rafinerici lisansı sahipleri tarafından temin edilen ham petrolün yaklaşık yüzde 11'lik bölümü yerli üretimden karşılandı, geri kalan bölümünün tamamına yakını İran, Rusya Federasyonu, Irak, Suudi Arabistan, Kazakistan ve Libya'dan ithal edildi. 2011-2013 yılları arasında ham petrol ithalatında İran ve Rusya'nın payı düşüşe geçti. Irak'ın payı ise aynı dönemde ciddi bir artış gösterdi. 2013 yılında 2012 yılına göre, İran'ın payı yüzde 39'dan yüzde 28'e, Rusya'nın payı yüzde 11'den yüzde 8'e düştü; Irak'ın payı yüzde 19'dan yüzde 32'ye yükseldi.